Dünya Sağlık Örgütü’nün 2021 yılı verilerine göre, Bulgaristan’da üç kişiden biri sağlık açısından tehlikeli düzeyde fazla kilolu. Bu endişe verici göstergede ülkemiz diğer Avrupa ülkelerini ve dünyanın birçok ülkesini geride bırakıyor.

Bu konuya değinmemizin sebebi ise 4 Mart Dünya Obezite İle Mücadele Günü. Dünya Sağlık Örgütü verileri, Bulgaristan vatandaşlarının yüzde 61’nin obeziteli olduğunu gösteriyor.

Obezite, vücudun çok fazla yağ biriktirmesi ile ilgili kronik bir durumdur. Bunun insan sağlına ve yaşam süresine olumsuz etkisi var.

Bulgaristan’da aşırı kilolu çocukların oranı yüzde 13.6, 5-9 yaş arası erkek çocuklarda aşırı kilo oranı yüzde 17.1, aynı yaş grubundaki kız çocuklarında ise bu oran yüzde 10.2’ye kadar varmakta.

Vücut kitle endeksi, aşırı kilo ve obezitenin belirlenmesinde temel göstergedir. Vücut kitle endeksi, Bulgaristan vatandaşları arasında bir yıl içinde  hissedilir bir seviyede yükseldi, çünkü bu yıl döneminde insanlar evlerinde hareketsiz kaldı. Aynı sonuçlar home office koşullarında çalışanlar, online eğitim görenler arasında da gözlemleniyor.

Diyetisyen ve kamu sağlığı ve beslenme uzmanı Prof. Donka Baykova “Daha ilk başlarda dışarı çıkma, dolaşma kısıtlamaları başladığında, iletişimler minimuma düştüğünde çocukların, gençlerin ve genel olarak bütün insanların kilo almaya başladığı görüldü. Bütün bunların arka planında bir depresyon, kaygı faktörleri vardı. Bu faktörler ise kiloların artması için elverişli koşullardı” dedi ve şöyle devam etti:

“İnsanların büyük bir kısmı bununla çok çabuk baş edebildi. Onlar daha sağlıklı beslenme modeline geçme ve ev ortamında da olsa jimnastik ve vücudun hareket etmesini sağlayacak faaliyetler buldu. Burada iyi haber şu ki, kısa bir sürede alınan kiloları organizma kendinin olarak görmüyor ve biraz daha fazla çaba ile bu kilolar yine çabuk bir şekilde verilebiliyor. Organizma bu kısa sürede kiloları kalıcı olarak “sabitleyemediği” için yaş kitlelelerinin “belleği” fazla istikrarlı değil. İşte bu nedenle nekadar çabuk sağlıklı beslenmeye geçilirse, fazla kilolardan da okadar çabuk kurtulabilir.

Halkın bir kısmı fazla kilolar sorununu pandemiden sonra çözmek için arka planda bıraktı. Ancak pandeminin son bulması yakın bir gelecekte görülmediğinden dolayı, uzmanların tavsiyesi: fazla kilolardan kurtulma konusu ertelenmesin, aksine hemen önlemler alınsın” şeklinde. Çünkü koronavirüsten hastalanma durumunda bile, aşırı kilolu insanların hastalığı daha ağır geçirme riski var.”

Bunun sebebi ise, aşırı kiloluk durumunda insanın organlarının yağ ile kaplanmasınıdır. “Kalp bir yağ kapsülünün etrafında kalıyor, karaciğere yaz sızıyor, damarlar yağ tabakası ile kaplanmaya başlıyor, insanın kas-iskelet sistemi vücudun santimetrelerinden daha yüksek bir yükü taşımaya hazırlıklı değil…”

Prof. Baykova devamla şunları paylaştı:

“Yavaş yavaş hareket etmeyi artırarak daha az kalorili besinlere geçmek gerekiyor. Sağlıklı haftalık mönüde üç porsiyon et, iki porsyon balık, iki etsiz gün olmalı. Et tüketilmeyen günlerde süt ürünleri ve yumurta yenebilir. Et tüketmediğimiz günlerde her zaman haşlanmış gıdalar yenmeli:patates, hububat, pirinç, mısır ve fasulye yenmeli. Aynı zamanda bol miktarda sebze ve meyve de tüketilmeli. Genellikle karbonhidrat kahvaltıda tüketilmeli, çünkü vücuda enerji sağlıyor. Bu besini vicüda sağlamak için tam buğday ekmek, yulaf gıdaları, keten tohumu ve bu türden gıdalar yenmeli. Ve bütün bunlar insanın günlük hatında yeterince hareket eşliğinde olmalı.”

Çeviri: Özlem Tefikova
Fotoğraflar: Pixabay, arşiv