Bu yıl Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun yabancı dillerde yayın yapmaya başlamasının 85. yıldönümü kutlanıyor.

İlk deneme yayını 1936’da kısa dalgada, o zamanların modern uluslararası Esperanto dilinde yayınlandı. Bulgaristan’ın sesi dünyanın her bir noktasına ulaşmalıydı, o yüzden Fransızca, Almanca, İngilizce ve İspanyolca dillerde düzenli yayınları yapma ihtiyacı doğdu. 1957’de İspanyolca da bu yayınlara katıldı. Bunları ve daha fazlasını BNR, İspanyolca masasında uzun yıllardan beri çevirmen, konuşmacı, editör ve muhabir olarak çalışan Katya Dimanova anlattı:

"1973’te daha üniversite öğrencisiyken İspanyolca yayınlar bölümüne katıldım. Bu arada o dönemlerde Bulgaristan’da, Arapça ve Çince olduğu gibi İspanyolca da nadir konuşulan diller arasındaydı. Bu dili bilen ve konuşan insanların sayısı çok azdı. Bu kişilerin neredeyse tamamı, 1920’lerde ekonomik buhran döneminde daha iyi bir yaşam ve geçim arayışıyla Latin Amerika’ya göç eden Bulgaristan vatandaşlarının çocukları idi. 50. yılların başında ülkeye dönen, tam da bu göçmen çocukları Bulgaristan’da İspanyolcanın öncüleri oldu.

Sofya Üniversitesi “Аz. Kliment Ohridski”, İspanyolca Bölümü bu kişiler sayesinde kuruldu. O zamanların Sofya Radyosu’nda İspanyolca yayınlarda ilk sunucular onlar oldu. Bu ekibe dahil olmam benim için büyük bir şans oldu. Aslında Bulgaristan’da İspanyolcaya en hakim kişiler arasında çalışıyordum. Çoğu için İspanyolca anadili gibiydi, çünkü Latin Amerika veya İspanya’da doğup, büyümüşlerdi. İşte bu yüzden o yıllar benim için eşi benzeri olmayan dil ve meslek okulu gibiydi. İş arkadaşlarım sayesinde dile karşı daha zengin bir bakış açım oldu, çevirinin tüm inceliklerini öğrenme isteğimle birlikte, İspanyolca konuşan ülkelerin kültürüne, edebiyatına ve sanatına karşı ilgim arttı“ dedi.

Katya Dimanova, İspanyol masasının o yıllarda çalışmalarını anlatırken, geçtiğimiz yüzyılın 60’lı ve 70’li yıllarında dünya genelinde birçok İspanyolca konuşan ülkeye, çok fazla bilinmeyen küçük memleketimizi tanıtmak için, Bulgaristan’dan ve Bulgaristan hakkında haberler hazırladıklarını, tercüme ettiklerini, röportajlar yaptıklarını paylaştı.

İspanyolca yayınlar Bulgaristan’ın hem güzel doğasını, yüzyıllara dayanan tarihini, zengin kültürünü, özgün folklorunu anlattı, hem de Bulgaristan’ın ekonomisi, siyaseti ve sosyal hayatı hakkında bilgiler verdi. Tabii tüm bu bilgiler farklı dallardan müzikler eşliğinde dinleyicilerle paylaşıldı.

"İspanyolca masası ekibi arzu ve coşku ile çalışan, sürekli yeni fikirler yaratan, yeni yayınlara imza atan ve bu şekilde radyo yayın saatlerini çoğaltan genç bir ekipti. En önemli faaliyetlerimizden biri İspanya ve tüm Latin Amerika’daki dinleyicilerimizle iletişimimizi canlı tutmaktı. O zamanlar binlerce dinleyicimiz vardı desem abartmış olmam! Dinleyicilerimizden gelen mektuplarla ilgili "Posta Kutusu" adından özel bir programımız vardı. Pazar günkü Posta Bölümü’nde ise mektuplarda sorulan sorulara cevap veriyorduk. Bugün hala ismini hatırladığım o kadar çok dinleyicimiz var ki! Aksi de olamaz, çünkü yıllar içinde çok güzel arkadaşlıklar kurduk” dedi Katya Dimanova.

70’li yılların sonu ve 80’li yılların başında İspanyolca masası ekibinde General Pinochet darbesinden sonra memleketinden göç eden Şilili gazeteci Karlos Rivas vardı. Rivas, Latin Amerika’daki güncel olaylar hakkında profesyonel yorumları ve analizleri ile Bulgaristan Radyosu, İspanyolca yayınların içeriğinin zenginleşmesine büyük katkı sağladı.

Bulgaristan’da İspanyolca konuşulan uluslararası etkinliklerin tamamına İspanyol masasından arkadaşlar tercüman olarak katıldı. Aralarından bazıları Bulgaristan’da basılan ilk İspanyolca-Bulgarca ve Bulgarca-İspanyolca sözlükleri oluşturdu. Bulgaristanlı kitapseverler, İspanyolca masasında çalışmış olan Emiliya Tsenkova, Elba Filipova, Nikola İvanov, Ventsislav Nikolov, Mariya Paçkova sayesinde en ünlü İspanyol ve Latin Amerika şair ve yazarların eserlerine ulaşma şansına sahip oldu. Bulgar edebiyatının en önemli eserleri, yine onlar sayesinde İspanyolcaya tercüme edildi.

"Bu mükemmel okulda bulunmuş olmam, inanılmaz bir şanstı! Bu kişilerle birlikte çalışmak, öğrenmek ve esinlenmek benim için büyük mutluluk. Günümüzdeki şartlar bizim işimizde de değişiklikler olmasını gerektirdi. Radyo yayınlarımız durduruldu ve Bulgaristan hakkında İspanyolca hazırladığımız tüm bilgiyi İnternet üzerinden sunmaya başladık. Dünya genelinde İspanyolca konuşanlarla irtibatımız İnternet sayfamız aracılığıyla oluyor. Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun İspanyolca masasında geçen mesleki hayatımın tamamı, 40 yıl süren farklı, ilginç ve tatmin edici bir faaliyetti”diye paylaştı Katya Dimanova.

Redaktör: Еlena Karkalanova

Çeviri: Bedriye Haliz