Bulgaristan’da ürün ve hizmet ücretleri yükselmeye başladı. Bu yükseliş, yılın başından bu yana doğalgaz fiyatlarının üç katına, yaz ortasında ise ısı ve elektrik fiyatlarına yapılan artışın ardından geldi. Küresel çapta ülkeler yüksek enerji fiyatlarına şaşırmadılar ve enflasyona hazırlıklıydılar, ancak en çok etkilenenler yoksul ekonomileri olanlar oldu.

Yıllardır gelirlerin Avrupa Birliği ortalamasından çok daha düşük olan Bulgaristan’da, şimdi nüfusun daha da büyük grupları, sadece kış aylarında ısınmak için değil, aynı zamanda temel gıda ihtiyaçlarını sağlamak ve sağlığını garanti etmek için parasız kalmak üzere.

Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu KNSB’ye bağlı Sosyal ve Sendikal Araştırma Enstitüsü’nün Ağustos sonu ve Eylül başında yaptığı araştırmadan elde edilen son veriler endişe verici. En hızlı artışın, geleneksel olarak Bulgaristan vatandaşlarının geçim kaynağı olan gıda ürünleri fiyatlarında olduğu anlaşıldı. Buğday unu % 7,3 oranında daha pahalı. Uzmanlara göre bunun nedeni tahılın uluslararası piyasalarda pahalı olması ve ülkemizdeki etkisi. Aynı zamanda fırıncılar Eylül ayında enerji fiyatlarındaki artış nedeni ile kendi fiyatlarını en az 10 stotinka ile yükseltti. Yükselişin devam etmesi bekleniyor. KNSB’nin araştırmasına göre, bazı sebzelerin fiyatları da geçen yıla kıyasla önemli ölçüde daha yüksek. Bu sebzeler salatalık, domates, biber gibi birçok aile için geleneksel ev yapımı kışlık hazırlamakta kullanılan mevsimlik sebzelerdir.

Bulgaristan Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu KNSB’ye bağlı Sosyal ve Sendikal Araştırma Enstitüsü uzmanı Violeta İvanova şunları söyledi:

"Bu durum, önümüzdeki aylarda enflasyondan yine en çok Bulgaristan’daki en yoksul hanelerin etkileneceğini gösteriyor. Bu, yoksulların daha da yoksullaşacağı anlamına geliyor, çünkü tüketici sepetlerinde en gerekli temel ürünler ekmek, tahıllı gıdalar, bitkisel yağlar gibi ürünler var.”

"Yapılan araştırmadan ortaya çıkan tabloya göre maaşların ülke ortalamasının yaklaşık % 30 altında olduğu Blagoevgrad, Küstendil, Vidin ve Haskovo’da temel ürünlerde artış önemli ölçüde daha yüksek. Artış ülke ortalamasının üzerinde” dedi Violeta İvanova. Uzman bu nedenle, bu bölgelerde yaşam standardının çok daha düşük olduğunu ve oradaki insanlar için fiyatların sosyal olarak dayanılmaz hala geldiğini söyledi. Ülke genelinde 1 525 leva /763 avro/ olan ortalama maaşa kıyasla maaşların 1 000 leva /500 avro/ altında kaldığı bu yoksul bölgeler bu durumdan en çok etkilenenler olacak. Aynı zamanda Bulgaristan’da ortalama maaşın daha yüksek olduğu, ekonomik olarak daha gelişmiş belediyeler de var. Bölgelerdeki gelir farkları endişe verici, çünkü daha yoksul kesimlerdeki maaşların artış hızı, fiyatlardaki artışı telafi edemeyecek.

KNSB, 1 Ocak’tan itibaren ısı ve elektrik fiyatlarında yeni bir yükseliş yaşanacağını, böylece ısıtma ve elektrik faturalarına yansıyacağını tahmin ediyor. Temel sorun ise, bu yüksek faturalardan dolayı insanlar yeniden temel gıda maliyetlerini kısacak ve daha ucuz, daha kalitesiz ürünleri seçecekler. Aynı zamanda insanlar sağlığa, eğitime ve kültüre para ayıramayacak.

Violeta İvanova, “Yıl sonuna kadar yaşam maliyeti oranı % 5’ten fazla artacak” dedi.

"Bu durum, iki çalışan ve bir çocuktan oluşan 3 kişilik bir ailede, ebeveynlerden her biri 1010 - 1020 leva aralığında /yaklaşık 510 avro/ maaş alması gerektiği anlamına geliyor. KNSB, önümüzdeki yıl 1 Ocak’tan itibaren asgari maaşın % 17,5 oranında artması ve 764 levaya /380 avro/ ulaşması gerektiği konusunda ısrarcı. (not: şu anda asgari maaş 650 leva /325 avro/). Aynı zamanda kamu ve özel sektörlerdeki maaşların da ortalama % 13 oranında artmalı. 2024 yılında yaşamak için gereken maaş, asgari maaşa yaklaşacak ve dolayısıyla asgari maaş, ülkedeki ortalama maaşın % 50’ni temsil edecek. Bu, AK tarafından kabul edilmesi ve tüm üye devletlerde uygulanması beklenen temel gerekliliklerden biri“ dedi Violeta İvanova.

Foto: BGNES

Çeviri: Bedriye Haliz