Nisan Ayaklanmasında Birinci Tırnovo İhtilal Eyaletinin çete önderi Tsanko Düstabanov, kısa süre sonra asılacağı 15 Haziran 1876 tarihinde Türk Mahkemesi önüne çıktığında: “Bütün Avrupa sizin yöntemlerinizi öfkeyle izlediğini bilin ve o yakında gelip, sizi buradan kovacak...Sizin işiniz artık bitti” der.
Bu ihtilalcinin sözleri günümüz haber akışından bir alıntı değil, 146 yıl önce sarf ettiği cümlelerdir. Saatler sonra Düstabanov asılarak, idam edilir.
Onun sözleri ayaklanmanın ve yüzlerce Bulgarın kanıyla kendini özgürlük uğruna feda etmenin anlamını taşıyor.
O zaman Avrupa diplomasi haritasına Bulgar sorunu yatırılmış ve 1877- 78 Rus- Türk Harbinden önce bağımsızlık kıvılcımlarını müjdelenmiş olur.
Bu yıl Bir Mayıs’ta Nisan Ayaklanmasının 146. yılı anılacak. Gelenek üzerine Klisura, Koprivştitsa ve Panagürişte gibi Orta Bulgaristan’dan kasabalar daha 30 Nisan’da başlayacak anma törenleri düzenlemekte.
Koprivştitsa müze ve mimari kompleks müdürü Kunka Nedeleva program hakkında bilgi verdi.
“Program Bir Mayıs Koprivştitsa Günü Bayramında da devam edecek. İhtilalci Todor Kableşkov’un mezarına çiçekler konulacak ve “İlk tüfek patladı” adlı tiyatro gösterisi yapılacak.
Nisan Ayaklanmasını canlandıran gösteri, kalplere dokunan bir program oluyor. Ayaklanmadan farklı sahneleri canladıran gösteriyi Koprivştitsa’dan 200 kişi gerçekleştiriyor. Katılımcıların aralarındaki farkı yüz yaşına kadar varabiliyor. Farklı yaş grubundan oyuncularımız bu sahnelerde yer alıyor”.
Tarihi canlandırma gösterileri ilk olarak 1926 yılında oynandı. O zamandan beri sadece pandemi dolayısıyla 2020 yılında program gerçekleşmedi.
Kunka Nedeleva tarihin sadece kasabanın görünüşünde ve kaldırım sokaklarında değil, Kopivştitsa’daki her insanın kalbinde de yaşatıldığını kaydetti:
“Koprivştitsalı bir kişi için bu hayatında sembol önem taşıyan bir olaydır. Bu tarihi canlandırma gösterilerinde bütün rollerden geçen kişiler var- çocuk, genç ve yetişkin ihtilalciye kadar roller farklı yıllarda üstlenenler var. Özellikle çocuklar büyük ilgi gösteriyor ve roller bir yıl öncesinden ayırtılıyor. Gösteride yer alacaklarına emin olmak için rollerin önceden ayırıyorlar”.
Bugün 146 yıl öncesinin hatıraları ve barut kokusu sadece bir ulusal gurur kaynağı değil, aynı zamanda 21. yüzyılda Ukrayna’da savaştan kaçanların ve milyonlarca insanın dehşet ve acısının da bir korkusu haline geldi.
“Bütün Bulgarlara dileğim- kökenlerimize sağlam bağlı kalalım, o bağı kaybetmeyelim, tarihimizi bilelim, atalarımıza saygılı olalım ve çocuklarımıza bu sevgiyi aşılayalım”.
Foto: BGNES, Radoslav Pırvanov
Arjantin'in Buenos Aires eyaletindeki Berisso şehrinde bulunan “İvan Vazov”, Bulgar Kültür Derneği 16 Ağustos 2025 tarihinde kuruluşunun 70. yılını kutlayacak. Kutlama, Bulgar derneğinin Montevideo Caddesi No:1789 adresindeki binasında..
Roma döneminde Serdika adı verilen şehir 4.yy. başlarında sağlam duvarlarla çevrili bir kale idi. 809 yılında Bulgar hanı Krum tarafından ele geçirildiğinde bu özelliğini korudu ve Sredets adı altında önemli bir stratejik idare merkezi..
Ulusal Sigorta Enstitüsü verilerine göre, kıdem ve yaşlılık emekliliği alan 225 788 Bulgaristan vatandaşı, ek gelir elde etmek üzere çalışmaya devam ediyor . Diğer türlerden emekli maaşı alan ve çalışmaya devam eden emeklilerin sayısı dahil..