Türkiye ve Suriye’yi 6 Şubat’ta vuran Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremden sonra sosyal medyada farklı algı teorileri yayınlanmaya başlandı. Onlardan birine göre, şiddetli depremin toprağa etki ile yangın, deprem ve tsunamiye yol açabilen Amerikan HAARP teknolojisiyle ortaya çıktığı iddia edildi.
Konu benzeri yönlü iddialarla Çin’den en iyi bilim adalarının yer sarsıntılarının Amerikan HAARP tekonolojisiyle ile ilgisi olup, olmadığını anlamak üzere Türkiye’ye gönderileceği haberleri de yayıldı.
Algı teorileri hatta daha uzağa da gitti ve bazı sosyal medya kullanıcıları Türkiye’nin 21 Ocak’ta NATO’dan çıkacağına dair açıklama yaptığını ve bu saldırının da ABD’nin buna cevaben verildiği şeklindeki iddialar ortaya atıldı.
HAARP teknolojisi nedir?
Yüksek Frekanslı Aktif Aurorasal Araştırma Programı adıyla bilinen (High Frequency Active Auroral Research Program)'ın baş harflerinden oluşan, kısaca HAARP kısaltmasıyla; ABD Hava Kuvvetleri, Den,z Kuvvetleri Alaska eyaletinin en büyük üniversitesi Alaska Fairbanks ve Defansif İleri Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) tarafından finanse edilmiş, aktif aurora tabanlı, iyonosferin özelliklerini ve davranışlarını araştırmak üzere Alaska’da sürdürüldüğü iddia edilen çalışma. HAARP istasyonlarında kullanılan en ünlü araç radyo frekans vericileridir.
BNR iddiaları kontrol etme ekibi bu haberlerin aslını anlamak üzere BAN BUlgaristan Bilimler Akademisi Çevre, İklim ve Auları Araştırma Enstitüsüne başvurdu. Sizmoloji uzmanı Dr. Emil Oynakov telefon görüşmesinde HAARP sisteminin depreme yol açamayacağını anlattı. Bilim adamı sadece ve bir tek atom bombasıyla yer tabakasına böyle bir yıkıcı etki yaratabileceğini kaydetti.
Colorado, Boulder Üniversitesinden İklim ve Uzay Fizik Laboratuvarından bilim adamı araştırmacı David Malaspina
Reuters ajansına yaptığı açıklamada, HAARP sisteminin radyo frekanslarının güçlü bir AM- orta dalga frekansına eşit olduğunu ve bu titreşimli frekansların “deprem yaratacak bir mekanizmaya sahip olmadığını” kaydetti. Bilim adamı benzeri frekansların yerin 1 santimetre kadar derinliğine girebildiğini, yoksa depremlerin çok daha derinlerde seyrettiğini aktardı. Araştırmacı: “Türkiye’deki 2023 depremi 17 km derinlikte meydana geldi” dedi.
Ajans başka bilim adamlarının görüşlerine de yer verdi. Boston Üniversitesi mühendislik bilimleri uzmanı Doç. Toshi Nishimura “bu aşamada bütün şehri hedef alacak ve onu yerden radyofrekansla vuracak bir teknoloji yok” diyerek, bu komplo teorilerini inkar etti.
Benzeri komğlo teorileri birçok doğa afetinden sonra ortaya atılıyor. Onların birçoğu da gerçekleri kontrol eden organizasyonlardan yalanlanıyor.
Türkiye ve Suriye’deki şiddetli depremin Amrikan HAARP teknolojisindan tetiklendiği iddiaları gerçek değil. BNR’nin denetim ekibi bu sonuca vardı.
Bu konuyu Avrupa Enstitüsü ve BNR’nin Avrupa Medya ve Enformasyon Fonu finansmanıyla “Daha güvenilir medya ortamı için pilot radyo- denetim” girişimiyle araştırk, bu proje çerçevesinde kontol ettik.
Ayrıntılı bilgiyi sitemizde ve projenin linkinde bulabilirsiniz: #factcheckEI_BNR
----------------
Bu konuyu Avrupa Enstitüsü ve BNR’nin Avrupa Medya ve Enformasyon Fonu (European Media and Information fund) finansmanıyla “Daha güvenilir medya ortamı için pilot radyo- denetim” girişimiyle Calouste Gulbenkian Foundation ve Avrupa Üniversiteler Enstitüsü (European University Institute) ortaklığı ile araştırdık ve bu proje çerçevesinde kontol ettik.
BNR ekibidinleyicileri önemli konularda yanılgıya yönlendirecek iddiaları denetleme yükümlülüğünü almaktadır.
İhbarlarınızı reporter@bnr.bg mailine gönderebilirsiniz.
Ayrıntılı bilgiyi sitemizde ve projenin linkinde bulabilirsiniz: #factcheckEI_BNR
BNR iddia ve haber kontrol ekibinin diğer konularını https://bnr.bg/factcheck sayfasında okuyabilirsiniz.
Çeviri ve okuyan: Sevda Dükkancı
BTA’nın haberine göre, Sosyal Politika Bakanı Yardımcısı Rumyana Petkova, ağustos ayı sonuna kadar 306 343 ısınma desteği başvurusu yapıldığını açıkladı. Geçen yıl aynı dönem için yapılan başvuru sayısı ise 302 419 olarak bildirildi. Halihazırda 233..
Hükümet, yoksulluk sınırının 2026 yılında 764 Leva (390,63 Avro) olmasına karar verdi. Böylece yoksulluk sınırı 2025 yılına kıyasla 126 Leva (64,42 Avro) veya yüzde 19,7 oranında artacak . Söz konusu artış ile birlikte, Sosyal Yardım Yasası,..
Bulgaristan’daki Türkçe süreli yayınlar ve özellikle 1922 – 1934 yılları arasında çıkan bazı Kemalist gazetelerinin içeriği ile ilgili Merkezi Devlet Tarih Arşivinde bulunan ve Aralık 1934 tarihli bir rapor dikkat çekmektedir. Emniyet..
Hükümet, yoksulluk sınırının 2026 yılında 764 Leva (390,63 Avro) olmasına karar verdi. Böylece yoksulluk sınırı 2025 yılına kıyasla 126 Leva (64,42..
BTA’nın haberine göre, Sosyal Politika Bakanı Yardımcısı Rumyana Petkova, ağustos ayı sonuna kadar 306 343 ısınma desteği başvurusu yapıldığını..