Yüksek Yargı Kurulu 16 “Lehte” ve 4 “Aleyhte” oyla, Başsavcı İvan Geşev’i yokluğunda görevden aldı. Bulgaristan’da eşi benzeri olmayan olay, biri geçtiğimiz Perşembe günü 14 saat süren iki oturumda tartışma ve tanık dinlenmesinin ardından yaşandı.

Yüksek Yargı Kurulu’nun kararı Cumhurbaşkanı Rumen Radev’in kararnamesi ile teyit edilmeli, ancak açıkça belirtilen bir son tarih yok. Aynı zamanda İvan Geşev, görev süresi 9 ayı dolduran Yüksek Yargı Kurulu’nun mevcut yapısının meşruiyeti ve daha az oyla görevden alınmasının kabul edilebilirliği konusunda Anayasa Mahkemesi'ne iki soru yöneltti.

Cumhurbaşkanı’nın kararnameyi imzalaması için Geşev’in Anayasa Mahkemesi’ne yönelttiği sorulara ilişkin kararları beklemesi gerekli mi? Yoksa Cumhurbaşkanı kararnameyi hemen imzalarsa, Geşev’in yokluğunda verildiği ve Anayasa’nın savunma hakkıyla ilgili bir maddesine aykırı olduğu için saldırıya uğrayabilir mi?

Bulgaristan Ulusal Radyosu BNR’ye konuşan eski İçişleri Bakanı Emanuil Yordanov’un sorularla ilgili cevabı şöyle oldu:

“Anayasa’nın herhangi bir maddesini ihlal etmez, çünkü kanunda hiç kimsenin haksız davranışından hak elde edemeyeceğini söyleyen bir hukuk kuralı vardır. Geşev, Boyko Borisov’a “iftira atabileceği” Avrupa kurumlarına gitmeye karar verdiyse, bu onun kişisel tercihidir (Başsavcı, Avrupa Parlamentosu’ndaki bir duruşma için Strazburg’da – ed. notu). Onun yerine yardımcılarından herhangi biri gidebilirdi. Sizce mahkemede bir sanık ayağa kalkıp “Davanız umurumda değil, benim tren biletim var” diyebilir mi? Bu konuya karşı uçarı bir tavır ve buna müsamaha gösterilmesi gerektiğini düşünmüyorum” dedi.

bTV’ye konuşan anayasa hukuku öğretim görevlisi Doç. Nataliya Kiselova, “Anayasa Mahkemesi bu iki prosedür arasındaki yarışta yavaş ilerliyor ve bu gecikme gizemi çözmenin anahtarı olabilir” dedi.

Birkaç kez hem olağan hem de geçici hükümetlerde Adalet Bakanları tarafından Başsavcıyı görevden alma girişimleri arka arkaya yapılmıştı. Yedi yıllık görev

süresini sona erdiren Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılmasına gelince, Doç. Kiselova şunları söyledi:

“Bu hafta sonu ya da önümüzdeki hafta başı olur diye düşünüyorum. Tanık olduğumuz tüm konuşmalar bir şeyi gösterdi – ne yazık ki Yüksek Yargı Kurulu üyelerinin kalitesi, son yıllarda Bulgaristan’da iki katına çıkan adalet maliyetlerine tekabül etmiyor” dedi.

Bulgaristan Ulusal Televizyonu BNT’ye konuşan avukat Velislav Veliçkov şunları söyledi:

“İvan Geşev’in Başsavcı olarak kariyeri hiç başlamamalıydı. Yüksek Yargı Kurulu üyeleri, dünkü eylemleriyle, zaten seçildiği tarihte Başsavcı’nın ahlaki bütünlüğünü ve mesleki yeterliliğini doğru bir şekilde değerlendirmediklerini itiraf ettiler” sözlerini kullandı.

Avukat Veliçkov, “Herkes İçin Adalet” adlı sivil toplum örgütünün parçası olarak, “Sotir Tsatsarov tarafından önerilen İvan Geşev’in Başsavcı olarak fiilen atanmasına” karşı bir dizi protestonun organizatörleri arasında yer alıyor. Veliçkov devamında şunları belirtti:

“Üç buçuk yıl sonra, tüm argümanlarımız geçerliliğini kanıtladı ve onu seçenler tarafından onaylandı. Bu kaderin en büyük cilvesi. Sn. Geşev’in kariyeri ise Bulgar adaletini tehdit ediyor. Seçici davranıyor, Başsavcı olarak etkisiz ve Yüksek Yargı Kurulu’ndaki siyasi açıklamaları ve eylemleriyle uzun süredir yargının bağımsızlığını tehdit ediyor” dedi.

Gözlemciler, İvan Geşev’in son haftalardaki açıklamalarında ve eylemlerinde kendisini siyasi alanda meşrulaştırma girişimi görüyorlar. Sosyolog Pırvan Simeonov, Başsavcı’nın önünde siyasi gelecek görüyor. Bulgaristan Ulusal Radyosu BNR’ye konuşan “Gallup” ajansı müdürü, bunun Geşev’in konuşmaya devam etmesi için bir şans olduğunu söyledi.

Ona göre Geşev, yaklaşmakta olan aşırı Avrupa - Atlantik hükümeti ile parlamentodaki “Vızrajdane” partisi biçimindeki radikal Rus yanlısı muhalefet arasında çok kesin bir siyasi ayrım buldu. Ancak Pırvan Simeonov’a göre mevcut durum, ülkedeki Batı yanlısı liberaller için hızlı bir çözüm olmadığına dair bir ders niteliğinde:

“Geşev elinden geleni yapmaya kararlı. Arkasında olması gerekenleri biraz şaşırttı ve bir noktada gemiden atıldı. Bulgaristan’da iyi misin, kötü müsün diye belirleyen meşrulaştırıcılar Batı yanlısı liberallerdir. Geşev, birçok koşulun üstesinden gelebilecek adamdır. Yorum savaşı yine bundan geçecek - bu yargı reformunun ilk adımı, Borisov mükemmel değil ama Radev Kremlin’den - tüm bu şeyler dünyayı çok kolay açıklıyor ve biz onları gördük. Radev kararnameyi imzalamazsa, elbette hava durumu izlenecek - tipik Sofya türü yaz protestosu için en uygun zaman ne zaman olacak, ona bakılacak” sözlerini kullandı Pırvan Simeonov.

Derleyen: Yoan Kolev

Türkçesi: Bedriye Haliz