Tırgovişte’ye bağlı Ralitsa köyünde yaklaşan seçim aslında seçeneksizdir. Köy yönetimine adaylık kaydı yaptıran kimse yok. Tırgovişte’ye bağlı tüm yerleşim yerlerinde muhtarlığa en az birer talip varken, istekli sayısı yer yer 3 olurken kayıt yaptırma süresi dolunca yerel Belediye Seçim Komisyonu, Ralitsa’da kimsenin muhtar olmak istemediğini tespit etti.
Ralitsa’da daimi adres kaydı bulunanların sayısı 252, seçmen listesinde yer alanların sayısı ise 189. Köylülerin oy hakkı bulunsa da muhtarlığa aday olmayınca ne ajitasyon yapan birileri ne de çekiştirilecek birileri var.
Sabahları yumurtadan saç boyasına kadar her şeyin satıldığı RPK dükkanı önünde toplanan insanlar, diğer günlük hayat konuları yanında Ralitsa’yı yönetmek isteyen birilerinin neden olmadığını da konuşur. Bazıları, tahsil şartını karşılayan kişilerin olmadığını, bazıları da adaylık kaydı yaptırma süresini kaçıranların olduğunu söyler. Aralarında muhtar maaşının düşük olduğunu öne sürenler, şimdiki muhtardan daha iyi birinin olmadığını söyleyenler de var.
Konu ile ilgili ayrıntıları BNR Şumen Radyosu’ndan Tsvetelina Georgieva’nın röportajı ile aktarıyoruz.
Ralitsa köyünü yönetmeye aday olmayışının sebeplerine ilişkin fikirleri sorulan köy sakinleri, birbirinden farklı cevaplar veridiler.
“Ne bileyim. Köyde eğitimli gençler yok. ”
“İnsan da yok. Oy veren yok Geçen yl 70 kadar sandığa gitti.”
Bir iki kişinin aday olmasını umduklarını anlatan köylüler, bu kişilerin nedense isteksiz olduklarını paylaştı ve bu isteksizliğin muhtemel bir sebebinin muhtar maaşının düşük olmasının olabileceğini de belirtti.
“Yok. Genç insan yok. Bazıları başvuru süresini kaçırmış olabilir.”
“Şimdiki muhtar işini çok iyi yapıyor. Onun görevde kalmasını istiyorum.”
Ralitsa köyünün şimdiki muhtarı Toşko Denev, muhtarlık görevini 5 dönem yapmış bulunuyor. Yasaya getirilen değişikliklerden dolayı üç defa muhtar vekili atanan, iki kere seçilen Denev, “Probuda” adını taşıyan köy okumaevinin başkanı görevini yapmayı da kabul etti. Fakat muhtarlık 24 saatlik bir iş olduğu için 73 yaşındaki adam “20 yıl yaptım, yeter” diyor. Köyde muhtar adaylarının olmaması onun için de tuhaf bir durum.
“Bu durumu anlamış değilim. Köyümüz güzel, insanlar yardımlaşıyorlar. Küçük olsa dahi yerleşim yeri yöneticisi olmak sorumluluk üstlenmek demek. Bu iş için organizasyon yapabilmek ve en önemlisi de insanları tanımak gerekir. Sanırım adayların bir bölümü bunun farkında. Bir göreve aday olmak için belli vasıflara ve kabiliyetlere sahip olmak lazım” diyen Toşko Denev, bazı yerlerde aday sayısının büyük olması neye bağlı sorusu üzerine şöyle konuştu:
“Maaşları konuşmayalım. Muhtar maaşları cazip bir şey değil. Bazı köylerde muhtar adayı sayısının 5-6 olması beni de şaşırttı. Sanırım aday çokluğu, her partinin kendi adayını gösterme hakkının bulunması ile ilgili. Partiler adaylarının kazanmayacağını bilse bile yine ortaya adaylık koyuyorlar. Bana sorarsanız, köylerde oylama partili değili, majoriterdir. ”
Nüfus sayısı ne kadar az olsa da köylülerin muhtarını seçmelerinde fayda olduğunu vurgulayan Denev, köy halkının oyunu verdiği kişiye aslında güven verdiğini, insanların güvenini alan bu kişinin de bu güveni haklı çıkarmak zorunda olduğunu söyledi.
“Böylece çalışma ve köyü iyi yönetme şevki, seçilenlerde çok daha büyük olur. Başkası tarafından gösterilenler ise halk tarafından aynı derecede iyi kabul edilmiyor. ”
Davidovo ve Ralitsa köyleri arasındaki yolda asfalt yamalama işleri yeni tamamlandı. Köyde su var, sokaklarsa aydınlatılmış olmakla birlikte onarım istiyor. Köy merkezinin yarısına kısa süre önce Tırgovişte belediyesi tarafından asfalt döşendi. Diğer yarısı ise sırasını bekliyor.
Muhtar görevine aday olsaydı köylülerin talepleri ne olurdu? Dinleyelim.
“Yolların onarılması. Parkların düzenlenmesini istiyoruz”.
“Sokak temizliği yapacak makinemiz yok. Yaz vakti sokaklar ot içinde kalır. Çöpler de iki haftada bir kaldırılır. Oysa her hafta kaldırılması lazım.”
Köy dükkanında satıcı olan Valentina, köydeşlerini dinlerken meslek değiştirme ihtimalini değerlendirdi.
“Teklif aldım, ama istemiyorum. İnsanların gözüne batmaktansa burada olmayı tercih ederim. Köydeşlerime böyle de yardımcı oluyorum. Postayı dağıtıyorum. Her Çarşamba günü postayı Davidovo’dan alıp insanlara dağıtıyorum. Kredi, borç mektupları gelir. Ralitsa’da oturmayan, sadece adres kaydı yaptıranların sayısı hiç te az değil”.
Muhtar adaylarının olmamasından dolayı Tırgovişte Belediye Meclisi muhtar görevini geçici olarak yürtümek üzere yine Deven’i seçti. Bu durum cumhurbaşkanı kısmi seçim tarihini belirleyinceye kadar devam edecek. Muhtartarlık ve oy verme isteklilerin olması iyi olur, çünkü köyde sandıkla ilgili heves son dönemde yavaş yavaş sönmekte.
Kaynak : BNR Şumen Radyosu
Röportaj : Tsvetelina Georgieva
Çeviri : Tanya Blagova
Foto: Radyo ŞumenEdirne Trakya Üniversitesi (TÜ) Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Yıldırım, 1878’den günümüze kadar Bulgaristan'dan Türkiye’ye göçler konusundaki çalışmasını BNR Türkçe Yayınlar Bölümünde “Sizden bize, Bizden size” programında..
Dağlarında, ormanlarında, meralarında yetişen bir birbirinden farklı ağaç, çiçek ve şifalı bitkiler sayesinde Avrupa’da en kaliteli ve çeşitli arı balı türlerine sahip ülkemiz Bulgaristan’da farklı bölgelerden farklı nesillerden..
İki kez Avrupa şampiyonu olan, Bulgaristan'a üç dünya madalyası kazandıran güreşçi Efrahim Kamberov ile Naim Süleymanoğlu'nu konuştuk. Kamberov, Naim ile hem spor sahalarında, hem hayatta yakın dostlukla bağlıydı. Bir şampiyondan bir şampiyonu..