2024 yılı, Bulgaristan vatandaşlarının gelirleri ile ilgili birçok değişikliğin uygulamaya konulması ile başladı. Asgari ücret tutarı 933 levaya çıkarıldı. Asgari ücrete getirilen zam 153 leva olmak üzere yüzde 19.6 oranında. Asgari saat ücreti, 5.58 leva oldu. Kendi kendini sigorta ettirenler için asgari sigorta geliri, asgari ücret tutarına çıkarıldı, azami sigorta gelir ise 3400 levadan 3750 levaya çıkarıldı.Yoksulluk çizgisi, 2023 yılına kıyasla yüzde 4,4 artarak 526 leva oldu. Azami günlük işsizlik tazminatınıntutarı 85.71 levadan 107.14 levaya yükseltildi. Asgari işsizlik tazminatı günlük tutarı ise 18 leva olmak üzere değişmedi.

Uzmanlar, asgari ücret tutarının yükseltilmesinin ülkenin daha az gelişmiş bölgelerinde işçilerin işten çıkarılması ile ilgili bazı riskler getirdiğine dikkat çekti. BNR Vidin Radyosuna konuşan ekonomi uzmanı Petar Ganev, şunları belirtti:

" Gerek geçen yılda olduğu gibi elektrik fiyatına getirilen zamdan dolayı, gerekse de şimdi olduğu gibi personel masrafının büyümesinden dolayı olsun girişimcilerin giderlerindeki artış, meydan okumalarla dolu bir ortamda özellikle sanayi olmak üzere iş sektörümüzün büyük bir bölümünün ona çalıştığı Avrupa ekonomisi üzerinde baskı etkisini yaratıyor. Girişimciler zor durumda kalarak çözümler aramak mecburiyetinde olacak. Fakat sonuçta onların içinde çalıştıkları olağan şartlar budur”.

Petar Ganev, halihazırda yüzde 5-6 kadar olan enflasyon oranındaki düşüş devam edecek.

" Hem küresel jeopolitika hem de içpolitika bağlamında bakıldığında zorluklarla dolu bir yıla daha giriyoruz. Covid-19 pandemisi öncesi yıllarda sağlanan huzur, büyüme ve istikrarın 2024 yılında var olması gibi bir beklentim yok. Bu arada hanelerin bütçesi ve devlet bütçesi açısından bakacak olursak durum, bütçesiz başlayan son iki yıla nazaran daha iyi görünüyor.

Ekonomi uzmanı Stoyan Panchev ise radyomuza konuşurken farklı bir görüş paylaştı:

" Gelirlerdeki artış enflasyonla eşleşiyor. Aldığınız gelir, 2021 yılından bu yana yüzde 30 büyümediyse eğer, paranızın reel değeri düştüğü için maaş tutarınız nominal olarak düşmese bile yoksullaşmış bulunuyorsunuz” diyen Panchev, Bulgaristan vatandaşlarının alım gücünün artık Avrupalılar’ın alım gücünün yüzde 62’sini bulduğu yönünde 2024 yılının arifesinde Eurostat tarafından açıklanan verileri yorumlarken bu durumun AB ve Avro Bölgesi’nde enflasyon oranının yüksek olmasına bağlı olabileceğine işaret etti.

" Fiyatlardaki artış yavaşladığı için gelirlerde izlenen hızlı artış temposunun da yavaşlamasını bekliyorum. Devlet sektörlerinin çoğunda maaşlarda neredeyse otomatik bir güncelleme yapılmaktadır. Yani enflasyonun bu kesim üzerinde yarattığı etki, daha sınırlı. Bununla birlikte protestolar düzenleyen kamu sektörü çalışanları vardı. Bu tür endeksleme yapılmayan Ulusal Sigorta Kurumu NSİ ve kültür çalışlanları gibi bazı grupların aldıkları gelirler ciddi manada geride kaldı” diyen Panchev, istatistik verilerine bakılırsa son 2 yılda enflasyonun önüne geçilmesi konusunda özel sektör önde gitse de zorlukların yaşanacağı bazı altsektörler var.

Enflasyonun gelirlere olan etkisi, vatandaşları yakından ilgilendiren bir konudur. Vidin’de küçük bir giyim mağazası sahibi Dimitar İliev’in mikrofonumuza söylediklerini aktarıyoruz:

" Sistem, değişikliğe meydan bırakmayacak şekilde ayarlanmıştır. Asgari ücrete zam geliyorsa, sigorta ödeneklerine de geliyor. Zamları sıfırlayan sessiz ve gizli bir enflasyon var. Kökten bir değişiklik olmayacağını düşünüyorum, diyen mağaza sahibi söyle devam etti: Öte yandan insanın ne ile kıyaslandığı önemli. En zengin devletlerle karşılaştırma yaparsak, durumumuz parlak değil. Ancak Afrika ve Asya’da bulunan fakir devletlerle karşılaştırma yaparsak halimiz süper. Komşularla ise neredeyse aynı düzeydeyiz”.

Vidin sakinleri arasında düzenlenen anketten alınan sonuçlara göre vatandaşlar alım gücünün bu yılda ne yönde değişeceğini tahmin etmekte zorlanıyorlar. Fiyat artışında izlenen belirli durgunluğa atıfta bulunan bazıları, iyimser olurken, diğerleri ücret zammını etkisizleştirecek olan yeni enflasyon zıplaması beklentisini paylaştı.

Kaynak: BNR Vidin Radyosu

Düzenleyen: Yoan Kolev

Çeviri: Tanya Blagova