Veya Rus varlıklarından elde edilen gelirlerden elde edilecek paranın savaş nedeniyle "dondurulması".

Bu fikir, cumhurbaşkanlığı seçimlerinden birkaç gün sonra ve terörist saldırılardan birkaç saat önce Moskova'dan eleştiri aldı.

Brüksel Zirvesi’nin gündeminde Avrupa Birliği'nin Rus mülklerine el koymasından elde edilen gelirlerin Ukrayna'yı silahlandırmak için kullanılması fikri vardı.

Bu amaçla Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, dondurulan Rus varlıklarındaki faizin yüzde 90'ının kullanılmasını önerdi:

" Liderlerin, Ukrayna'nın savunması için yılda 3 milyar avro sağlamak üzere dondurulan Rus varlıklarından elde edilen kârlara el konulması yönündeki teklifimi destekleyeceklerini varsayıyorum. İnsanları gereksiz yere korkutmayın! Savaş kapıda değil! Kapıda olan Ukraynalıları destekleme ihtiyacıdır!”

AK'nin öneriyi resmileştirmek için bir yasal metin önermesinin yanı sıra AB'nin fonları kullanacağı mekanizmayı açıklaması bekleniyor.

Belçika Merkezi Saklama Kuruluşu’ndaki dondurulmuş Rus varlıklarına ilişkin BNR “Horizont” Programına konuşan Sheffield Üniversitesi Uluslararası ve Avrupa Hukuku Merkezi'nden  Daniel Franchini:

" Burada söz konusu olan Rusya Merkez Bankası'nın varlıklarıdır. Oligarklar tarafından değil de, G-7 ülkeleri tarafından donduruldular ki bu tamamen ayrı bir konudur.Bahsettiğimiz varlıklar bir Avrupa kurumu olan "Euroclear"a aittir. Yine de bunlar beklenmedik karlardır ve Euroclear'ın bunları tutmasının tek nedeni, Ukrayna'ya yönelik saldırganlığından dolayı Rusya'ya uygulanan yaptırımlardır.” 

• Neden teklife sıcak bakmayan AB ülkeleri var?

Uluslararası Güvenlik ve Çatışma Yönetimi Uzmanı Doç. Dr. İskren Ivanov, BNR’ye verdiği demeçte bu soruya şöyle cevap verdi:

”Yıllardır Rus oligarklar, Avrupa'ya yalnızca bankaların parasını değil, yalnızca Rusya'ya fayda sağlayan para akışını değil, aynı zamanda birçok Rus oligarkının da parasını da yoğunlaştıran varlıkları ihraç etti.Bu, AB'nin dolaylı hedefidir, varlıkların dondurulması ve bunların Ukrayna için silah satın alınmasında kullanılması yoluyla, aslında Avrupa'daki Rus nüfuzunun bir kısmını silahsızlandırmaktır.En büyük sorun Macaristan ve Avusturya'nın buna karşı gelmesidir.Macaristan anlaşılır nedenlerden dolayı karşı çıkıyor. Ülke lideri Rusya ile oldukça yakın bir siyasi flörtü sürdürüyor. Avusturya'ya gelince, Rusya'nın Avusturya'daki varlığı ciddi,  Karl Nehammer'in tepkisi bekleniyordu.” dedi.

İrlanda ve Malta da çekincelerini dile getirdi:

”Malta bu süreçlere oldukça uzak ama geri kalan ülkelerin buna direnmesi şaşırtıcı. Bu Rus varlıklarının Ukrayna'da silah olarak kullanılması, az çok bazı zengin Avrupalıların çıkarlarına da zarar verecektir, çünkü onların şirketleri ve sanayi toplulukları savaştan önce Ruslarla ticaret yapmaktaydı.Hatta savaştan tam anlamıyla aylar önce Almanya'da Rus meslektaşlarıyla ticaret yapan çok sayıda zengin iş adamı varken Almanya'nın neden tepki vermediğini merak ettim."

Avrupa Komisyonu Başkanı  Ursula von der Leyen şu tahminde bulundu:

" Artık beklenmedik bir şekilde elde edilen bu fırsatın askeri amaçlarla Ukrayna'ya aktarılması yönünde güçlü bir destek var. Arzı kapatacak kadar hızlı olursak, ilk milyarı 1 Temmuz gibi erken bir tarihte güvence altına alabiliriz.

Temmuz ayında Ukrayna'nın silah alımına yönelik ilk fon dilimini alması mümkün mü?

"Amerikan yardımı gecikirse, Avrupa bu fonları Temmuz ayına kadar harekete geçirip Ukrayna'ya gönderebilir” diyen Sofya” Sveti Kliment Ohridski” Üniversitesi öğretim görevlisi,  ancak "AB'nin satın alacağı silahların Ukrayna'ya yetip yetmeyeceğinden şüphe duyduğunu" da belirtti:

"Avrupa Birliği Ukrayna'nın ekonomik omurgasıdır, ancak askeri omurga ABD olmaya devam ediyor, eğer yardımlarının engelini Mart ayı sonuna kadar kaldırmazlarsa, ölümcül bir şekilde geç olması oldukça muhtemel ve bu nedenle Avrupa'nın acelesi var. Nisan, Mayıs ve Haziran ayları kritik olacak, çünkü Rusya'nın şu anda Kiev'e yönelik yeni bir büyük ölçekli saldırıya hazırlandığını görüyoruz.”

Politolog ayrıca, Moskova'daki terör saldırısının daha fazla insanı harekete geçirmek için bir argüman oluşturacağını da öngörüyor:

" Rusların ya da başkalarının hayatları söz konusu olunca,terörizmden bahsettiğimizde, sivillere yönelik şiddetten bahsediyoruz. Ukrayna'daki savaşla olanları karıştırmayalım. Ukrayna'nın bu saldırıyla herhangi bir ilgisinin olduğu tezini desteklemiyorum, küresel terörizm tehdidi sadece Rusya için değil herkes için bir tehdittir.”

Rusya Devlet Başkanı, Ukraynalı mevkidaşına göre, toplu katliamın sorumluluğunu başka yöne çevirmenin yollarını arayan Ukrayna'yı suçladı. Volodimir Zelenski,y Vladimir Putin hakkında şöyle konuştu:

"Eğer Ruslar,  "Crocus Hall"da sessizce ölmeye ve güvenlik ve istihbarat servislerine hiçbir soru sormamaya hazırsa, Putin bu durumu bir kez daha kendi kişisel avantajına çevirmeye çalışacaktır.”

”Rus istihbaratının stratejik kaynaklarının büyük bir kısmı Kremlin'deki rejimi desteklemeye, Ukrayna'daki kaynakları güvence altına almaya yöneliktir. Bu, Rusya'da bir boşluk yarattı ve bu suikasta yol açtı.” dedi Doç. Dr. İvanov.

Rusya'daki cumhurbaşkanlığı seçimleri , "tam bir bilgi karartması" içinde geçti.

”Rusya’daki seçimlerde ne olduğuna dair kesin bir sonuca varmamız çok zor çünkü şu anda Rusya'da tam bir bilgi karartması var.Bana göre bu seçimlerin meşruiyeti sorgulanabilir, çünkü gerçek şu ki Putin gücü kendi etrafında toplamaya, etrafındaki Rusları bu savaşta dayanışmaya getirmeye çalışıyor." dedi Doç. İavnov.

 Avrupa'nın bloke edilen varlıklardan biriken faiz parasını kullanma fikrine Rusya nasıl tepki verdi?

Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova bunu "haydutluk" ve "hırsızlık" olarak nitelendirdi ve Kremlin'den meslektaşı Dmitry Peskov, teklifin uluslararası hukuka aykırı olduğunu söyledi:

”Her bankanın hukuk departmanı, bu tür varlıklara el koyma eylemlerinin hem banka, hem ülke hem de Avrupa ekonomisi açısından yıkıcı sonuçlarının bilincindedir.Bu tür kararlar uygulanırsa sonuçları hem bunları alanlar hem de uygulayanlar açısından çok ciddi olacaktır".

Moskova'nın misilleme yaptırımları mümkün mü? Örneğin, Batılı şirketlerin Rusya'da kalan varlıkları varsa, ülkenin kendisi de "ayna" etkili eylemlerde bulunması gibi?

“Evet, bunun gerçekleşmesi oldukça muhtemel ve yine Avusturya örneğini vereceğim.Rusya'da Avusturya varlıklarının olduğunu düşünelim, çünkü Avusturya her zaman Rusya'ya yakın olmuştur. Avrupa Birliği'ne baktığımızda Avusturya'nın en Rusya yanlısı ülkelerden biri olduğunu göreceğiz. Gerçek şu ki, Rusya'ya ihraç edilen Avusturya varlıklarının çok büyük bir kısmı gerçekten de dondurulabilir. Rusya'nın da bu parayı cephede kullanmasının nedeni budur.Avusturya gibi ülkelerin şu anda Avrupa Birliği'nin böyle bir adım atması konusunda karamsar olmalarının nedeni de bu.

Avrupa'ki bankalar, banka gizliliğinin ihlali olasılığından endişe duyuyor.

Batılı bankalar da bu fikirle ilgili karamsarlıklarının yanı sıra Rusya tarafından sorumlu tutulabilecekleri veya ciddi tazminat ödemek zorunda kalacakları yönündeki endişelerini de dile getirdi.

" Hatırlatacağım, kelimenin tam anlamıyla 11 Eylül 2001'de, New York ve Washington'da terörist saldırılar olduğunda ABD, İsviçre bankalarından, teröristlerle bağlantısı olan hayalet dernekler veya kuruluşlarla ilgiliellerindeki varlıklar arasında herhangi bir varlık bulunup bulunmadığına ilişkin bilgi sağlamak için banka gizliliğini kırmalarını istedi. İsviçre bankalarının banka gizliliğini kaldırması ve varlıklarını ifşa ettiği birkaç örnekten biri.” dedi İskren İvanov ve şöyle devam ediyor:

" Şu anda, Rusya'yı bu savaşta şiddetle kınayan ülkelerde bulunan birçok Avrupalı ​​bankacı ve şirket de dahil olmak üzere birçok Avrupa bankasının korktuğu şey, bazı bankacılık sırlarında isimlerin etkili Avrupalı ​​politikacılardan çıkmasıdır. Birçoğu geçmişte Rusya'ya yardım eden etkili Avrupalı ​​işadamlarıdır. Sonuçta, kim bilir, hala ona yardım etmeye devam edebilirler de? İş iştir! Rus oligarklarının bu varlıkların büyük bir kısmını Avrupa bankalarında tutmaları tesadüf değil, çünkü onları avro cinsinden tutacaklar, ruble olarak tutmayacaklar, değil mi? Ve elbette başka bir şey daha var, Avrupa, bunun kazara avronun istikrarını bir şekilde etkileyebileceğinden endişe ediyor, çünkü Avrupa'nın şu anda ihtiyacı olan son şey yeni bir resesyondur.”

Bu olayda Bulgaristan nerede?

Dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen kârlara el konulmasına Bulgaristan katılabilir mi sorusuna müstafi Başbakan Nikolay Denkov şöyle cevap verdi:

“Şu anda Bulgaristan'da eksik olan, varlıkların dondurulmasına ve buna göre yönetilmesine olanak tanıyan bir yasanın çıkarılmasıdır. Böyle bir yasa tasarısı, "Demokratik Bulgaristan" tarafından hazırlandı ama henüz tartışılmadı ve Halk Meclisi'nde kabul edilmedi.”

" Uygulayacağımızı sanmıyorum çünkü Bulgaristan henüz Avro Bölgesi'nin üyesi değil” diyen uzman sözlerine şöyle devam etti:

" Bizler avro üzerinden ödeme yapmıyoruz. Aksine, Bulgaristan'daki en büyük sorun Rusya'ya enerji bağımlılığıdır ya da öyleydi, şimdi bu büyük ölçüde aşıldı. Bu daha ziyade Avrupa Birliği ve Washington'un bize uyguladığı baskıydı. Aksine, Avrupalıların yüzleşmeye devam edeceği en büyük sorun yolsuzluktur.Avro Bölgesi'ne girdikten sonra böyle bir varlık kanunu çıkarılabilir. Ancak Bulgaristan'da yolsuzluk ciddi bir sorun, bu durum tam olarak Rusya gibi ülkelere fayda sağlıyor.Aksine, Avrupa bizi bu yönde mücadele etmeye zorlamaya devam edecek ve ancak bu önceliklere ulaştıktan sonra böyle bir yasayı düşünmeliyiz. Çünkü böyle bir yasa aksi takdirde Avrupa'nın değil, üçüncü ülkelerin yararına olacaktır.

Muhtemelen Ukrayna'nın şu anda Avrupa'da bu kuşakların bir parçası olması tartışılıyor, böylece savaş bir şekilde sona erdiğinde yeniden inşası daha kolay olacak."

Çeviri: Şevkiye Çakır