12 Nisan Dünya Havacılık ve Kozmonotluk Günü ülkemizde 55. defadır kutlanmaktadır. 1961 yılında bu tarihte Greenwich saati ile saat 6’yi 7 dakika geçerken (Moskova saati ile saat 9.07’de) “Vostok 1” gemisi ile uzaya çıkan Yuriy Gagarin, hafızalarda kazınan 1 saat 48 dakikalık Dünya yörüngesi turuna başladı.

Bundan tam onsekiz yıl sonra 10 Nisan 1979’da ise Bulgaristan, Uzay’a Georgi Ivanov olmak üzere temsilcisini gönderen altıncı devlet oldu.

Her iki olay, Plovdiv’e yakın Krumovo köyünde bulunan Havacılık Müzesi’nin bu günde düzenlediği özel programın odağında yer almaktadır. Müze ziyaretçileri, ilk Bulgar astronot Georgi Ivanov’un “Soyuz - 33” gemisi ile yaptığı Uzay uçuşu üzerinden geçen 45 yıla ithaf edilen “Yıldızlara Giden Yol” adlı sergiyi gezme imkanını bulacaklar.

• İlk Bulgar kozmonotu Georgi İvanov’un Uzaya çıkışının 45. yıl dönümü

Sergide Bulgaristan’ın “Interkosmos” programına olan katılımı da gözler önüne serilmektedir. Program kapsamında ülkemiz kendi kozmonotunu gönderen 6. ve uzay yiyecekleri üreten üçüncü devlet oldu.

Müze konukları uçuşun araştırma programına dair bilgi alarak “Solyut-6” uzay istasyonu ile kenetlenmesinin iptal edilmesi ve süresinden önce Dünya’ya dönüşüne yol açan sebeplere ilişkin ayrıntıları öğrenecek.

Özel bir sunumda meraklı ziyaretçilere Bulgaristan’ın uzay araştırmaları ile teknolojilerine olan katkıları anlatılacak, Bulgar bilimcilerinin ne zaman ve neden Dünyanın üst atmosferinin bir bölümünü oluşturan ve gezegenimizdeki hayatı büyük ölçüde etkileyen iyonosfer tabakasını araştırdıkları izah edilecek.

İkinci Bulgar kozmonot Aleksandar Aleksandrov’un “Soyuz TM-5” Sovyet gemisi ile uçuş komutanı Anatoliy Solovyov ve uzay mühendisi Viktor Savinih olmak üzere Rus astronotları ile birlikte 7 Haziran 1988 tarihindeki Uzay uçuşu ile ilgili ilginç hususlar anlatılacak.

Örneğin bu tarihten 9 yıl önce AleksandarAleksandrov’un dönemin Savunma Bakanı Dobri Djurov tarafından Georgi Ivanov’un yedeği olarak bırakıldığı, az bilinen bir gerçektir.

İkinci Bulgar kozmonot, bundan belirli bir süre önce Bulgaristan Radyosu muhabiri Diana Tsankova’ya konuşurken “Burada yeryüzünde bulunan bir insan açık Uzay’da olmanın nasıl bir duygu olduğunu tasavvur bile edemez” sözlerini kullanmıştı.

"Zamanında Uzay’a doğru ilk adımlar atılırken göktaşı akınları, ağır galaksilerarası parçacıklarının ve radyasyonun Uzay’ın araştırılmasının esas düşmanı olacağı, ağırlıksızlığın ise insanın alanda kuş gibi süzüldüğü cennet andıran bir şey olduğu sanılırken zamanla asıl ağırlıksızlığın insan vücudu üzerindeki olumsuz etkilerinden dolayı herkesin Uzay’a uçamadığı görüldü” diyen Bulgar kozmonot, ekibi ile birlikte yaptıklarının o dönem için eşsiz bir başarı olduğunu öne sürdü.

Aleksandrov’un yer aldığı “Soyuz TM-56” mürettebatı, dört doğrultuda yapılan 56 deneyin hepsini bilgisayar ortamına aktarmayı başaran ilk ekip oldu. Sözlerine göre astronotların uykusu ile ilgili olanı, en önemlilerden biridir.

" Uyku eşsiz bir deney oldu. Aynısını yapmayı bizden önce deneyen ABD’li astronotlar, başarısız kalmıştı, çünkü onların astronot uyumamıştı, oysa vücudun yenilenmesini sağlayan esas etkenin uyku olduğu malümdur. Bu yüzden biz deneyimizi uçuştan bir ay önce, uçuş sırasında ve sonrasında gerçekleştirdik ve kozmonotun Uzay’da da istirahat ederek yenilenebileceğini ispatladık. Bu durum diğer gezegen ve galaksilere uçuşların yapılabileceğini gösterdiği için Bulgaristan’ın uluslararası uzay uçuşlarına temel katkı sağladığını söylemek mümkün”.

Georgi Ivanov ve Aleksandar Aleksandrov’un davasını sürdürecek olan kişi, Krumovo Havacılık Müzesi’ni ziyaret eden çocuklar arasında olabilir. Çocuklarda merak uyandırmak üzere müze görevlileri, 12 Nisan programına “Mars Misyonu” adlı bir eğitim programı dahil etti.

• Havacılık Müzesinde Bulgaristan uçak üretiminin tarihi gözler önünde

• İlk kozmonot Yuriy Gagarin’in çehresi ile dokunup kaybolmuş halıların izinde