Ekmek ve gıda ürünlerinin pahalılaşması ve elektrik ile su fiyatının zamlanması, Veliko Tırnovo Belediyesinde evlere sıcak yemek hizmetinden yararlanmak isteyen yaşlıların sayısında artışa yol açtı.

Sıcak yemek hizmeti kapsamında en pahalı günlük kupon fiyatı 8 leva olurken bu bedel karşılığı yaşlılara çorba, ana yemek ve tatlı olmak üzere üç çeşit yemek içeren öğle yemeği, yarım ekmek ve akşam yemeği sağlanıyor.

Veliko Tırnovo’ya bağlı Novo Selo köyünde bulunan aşevinde belediye bütçesi ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yarı yarıya sağlanan 400 bin levalık finansmanla hizmet kapsamının genişletilmesi için komple yenileme yapıldı.

Konu ile ilgili Zdravka Maslyankova’nın röportajını aktarıyoruz.

Veliko Tırnovo Belediyesinde yaşlılara sıcak yemek dağıtımı bundan 35 yıl önce başladı. Novo Selo’da oturan Slavka Aleksandrova, o sırada hizmete talep yokken şimdi yararlanmak isteyenlerin sayısının hızla arttığını söyledi ve günümüzde emekli maaşından 8 leva ayırıp sağlıklı ve doyurucu yemek temin etmenin imkansız olduğunu ekledi.

„Nüfus yaşlanıyor. Alış veriş yapmak ve yemek pişirmek yaşlı insanları zorlayan, zahmetli işlerdir. Gerek elektrik ve su, gerekse de ürün bedeli olsun yemek maliyetinin de bu cüzi 8 levaya yaklaşması bile imkansız”.

Sıcak yemek dağıtımından 8 levaya karşılık üç çeşit öğle yemeği, yarım ekmek ve akşam yemeği alınırken Novo Selo’da bulunan iki markete uğranılıp yapılan hesaba göre 8 levaya ancak bir ekmek, iki yoğurt, beş yumurta, 100 gram salam ve bir gofret satın almak mümkün. Et, meyve ve sebzeye para kalmıyor.

Veliko Tırnovo’da ve köylerde yaşayan yüzlerce vatandaşa sağlanan hizmetten yararlanma konusunda uygulanan esas kriterler, kişinin hareket güçlüğü çekmesi, günlük yaşam işlerini tek başına yürütememesi ve yalnız yaşaması olmaktadır. Değerlendirme yapılırken sayılan kriterler, emeklilerin aldığı gelirden ağır basıyor.

Veliko Tırnovo Belediyesi Sosyal ve Sağlık Hizmetleri Müdürlüğü Müdürü Rositsa Dimitrova, radyomuz a konuşurken vatandaşlara uygun fiyat sunulması adına yemek maliyetinin yarısının belediye tarafından karşılandığını belirtti:

 „Bu sosyal hizmeti yıllardır sunuyoruz. İnsanların gelirini hiçbir zaman hizmetten yararlanma kriteri olarak uygulamadık. Yardıma muhtaç vatandaşlara destek vermeye çalıştık hep. Yıllardır 650 kişiye yemek dağıtıyoruz. Bu sayıya 2023 yılının başından beri “Sıcak Öğle Yemeği” programı kapsamına alınan kişiler de dahildir.”

Veliko Tırnovo Belediyesinde evlere yemek dağıtımı hizmeti, biri Debelets diğeri ise Novo Selo’da bulunan iki merkez üzerinden verilmektedir. Yemek, kullanıcılara özel araçlarla tercihlerine göre her gün, iki günde bir veya haftada iki kez ulaştırılıyor. Kupon fiyatı, kişinin sadece çorba ve yemek mi, yoksa ekmek ve tatlı da mı alma isteğine göre değişiyor. Yılbaşından 25 stotinka ile zamlanan yemek dağıtımı hizmetinden yararlanmak isteyenlerin sayısı artıyor.

“Evlere Yemek Dağıtım Hizmeti” Müdürü Radoslav Ençev, tedarikçilerle yapılan sözleşmelerde belediyeyi hızlı zamdan koruyan hükümlerin bulunduğunu belirtti:

 „ Gıda ürünleri tedariği, Kamu İhaleleri Yasası kapsamında imzalanan sözleşmelere bağlıdır. Fiyatlara çarpıcı zammın getirilmesini önleyen hükümler mevcut. Kullanıcılara doyurucu yemekler sunuyoruz. Çorba etli olursa, ana yemek etsiz olur. Hizmetten yararlabilecek insanların sayısını artırmak için çaba harcıyoruz. Bekleyen listesinde 140 kadar kişi var. Daha çok yerleşim biriminde yaşayan daha fazla kişiyi kapsama almak için yeni araçların alınması yönünde çalışıyoruz.”

Novo Selo köyünde yalnız yaşayan 30 kişiye yemek dağıtımı yapılmaktadır. Yemek yapma işinde 3 yerli kadın istihdam ediliyor. Novo Selo muhtarı Hristo Hristov, hayat gitgide pahalılaşırken ve günlük iş yoğunluğu çalışma çağında olanların yaşlı ebeveynlerine bakmalarını güçleştirirken evlere sıcak yemek dağıtımı hizmetine olan talebin önümüzdeki dönemde daha da artacağını ve bu konuda devlete ciddi görev düştüğünü öne sürdü:

 „ Bulgaristan’da sosyal hizmetlere gittikçe çok ihtiyaç duyulacak. Muhtar olarak yaşlılara yakınları tarafından bakım sağlanmasının farklı sebeplerden dolayı gittikçe zor olduğunu görüyorum. Bu hizmetler ulusal düzeyde ciddi ölçüde artırılmalıdır”.

Novo Selo’daki aşevinde aşçılık yapan İliyana Sokerova ve Neşka Dimitrova, burada yemek yaparken gösterdikleri özeni evde ailelerine yemek pişirirken bile göstermediklerini paylaştı

 „Vazife olarak gördüğümüz bu işi büyük itina ile yapıyoruz. Yenileme sonrası işimiz daha da güzel oldu. Yaşlı insanlar musaka yemeği ve bisküvi pastasını çok seviyorlar”.

Yenilenen ve yeniden donatılan Novo Selo’daki aşevinde pişirilen yemek, birkaç köyde yaşayan 80’den çok kişiye dağıtılmaktadır. Veliko Tırnovo Sosyal ve Sağlık Hizmetleri Müdürü Rositsa Dimitrova, daha çok yerleşim birimini kapsama almayı ve hizmet sağlanan kişilerin sayısını 100’ün üzerine çıkarmayı hedeflediklerini paylaştı.

Kaynak  : BNR Horizont Programı

Röportaj  : Zdravka Maslyankova

Çeviri  : Tanya Blagova