Bulgaristan’ın özgür, bağımsız ve hoşgörülü bir devletin savunucusu olan kıymetli evladı Vasil Levski’yi kaybetmesinden 152 yıl sonra, şahsiyeti Bulgar milletin kalbinde yaşatılıyor ve onlara ilham vermeye devam ediyor. Bilim adamları Özgürlük Havarisinin faaliyetlerini araştırmaya, kişisel eşyalarını incelemeye ve kişiliği ile ilgili bilinmeyenleri bulmaya devam ediyorlar.  Yurtta ve yurtdışındaki Bulgar öğrencileri, Osmanlı zaptiyelerinden her zaman kaçmayı başaran ve yaklaşık beş asırlık Osmanlı egemenliğinden sonra ihtilal ve özgürlük özlemini uyandırmak için ülkenin her köşesini gezen Levski ile ilgili hikayeleri heyecanla dinliyor.

• Levski'nin izinde

Levski’nin dijitalleştirilmiş el yazısı bizi şahsiyetine yaklaştırıyor  

Bulgaristan’ın Washington Fahri Konsolosu Elka Ruskov’dan öğrendiğimize göre. Vasil Levski’nin el yazısı ile diğer iki ulusal kurtuluş savunucuları- şair ve ihtilalci Hristo Botev ve örgütlü ihtilal hareketinin kurucusu G. S. Rakovski’nin el yazıları 2021 yılında başlatılan “Kurtuluş Havarileri” projesi sayesinde gençlere dijital bir formatta ulaştı.

 Daha fazlasını Bulgaristan Radyosu’na demeç veren Elka Ruskov’dan öğreniyoruz:

"Özgürlük Havarisinin el yazısı dijital çağımızda geniş kitlelere erişimi sağlanarak anısının canlandırılması ve korunması amaçlanıyor. Bu şekilde kullanıcılar Levski’nin ruhuna dokunabilir ve günlük yaşamına katabilirler”

Projeyi başından beri destekleyen Elka Ruskov bu yazı tipinin ABD’deki Bulgarlar okullarında yaygınlaşması için yardımlarını sürdürüyor.

Ulusal Kart ve Ödeme Programı’nın girişimiyle gerçekleştirilen projenin müdürü Stoilka Arsova ise şunları belirtti:

"2020 yılında Vasil Levski’nin el yazsısını temel alan ilk yazı tipinin yaratıcısı ile tanıştık. Adı Stefan Peev ve 2014 yılından beri proje üzerinde çalışıyordu ancak sponsor arıyordu. Yurtdışından farklı olarak o zamana kadar ülkemizde benzer bir projenin olmadığını öğrendim. Bir el yazsısını dijitalleştirdiğimizde, o kişiye ve hayatına odaklanıyoruz. Gelecek yıl Rayna Knyaginya (Nisan Ayaklanmasında Panagürişte çetniklerinin bayrağını diken kadın – editör notu) el yazsını dijitalleştirme çalışmalarımızla da projeyi sürdüreceğiz.

Özgürlük Havarisi'nin ölüm yıldönümü arifesinde Stoilka Arsova New York ve Las Vegas'taki Bulgar okullarını ziyaret ederek Vasil Levski'nin el yazısı yazı tipine adanmış açık dersler düzenledi. Ücretsiz olarak dağıtılan yazı tipi okullarda, tasarım stüdyolarında ve yayınevlerinde son derece iyi karşılandı. Şimdilik bcard.bg web sitesinden erişilebilir, ancak yıl ortasına kadar diğer dijitalleştirilmiş el yazıların, şahsiyetlerle ilgili arşiv belgelerine bağlantıların paylaşılacağıbir platform oluşturulacak.

Chicago’da Özgürlük Havarisine saygı

Chicago’daki Bulgar topluluğu her yıl Vasil Levski’yi farklı girişimlerle anıyor. “Bulgarika” Kültür Merkezi Vasil Levski’nin hayatına ve davasına adanmış bir konferans düzenliyor. Konferans, kültür merkezine bağlı “Rodolyubye”(Vatanseverlik) tarih derneğinin kurucusu Prof. Kameliya Popova tarafından veriliyor.

Dernek üyelerinden biri olan Petır Georgiev bizlere şunları paylaştı: "Tarih derneği Bulgar tarihi ile ilgili oturumlar düzenleme fikriyle oluşturuldu. Şu ana kadar hem eski, hem Balkan ve Birinci Dünya Savaşına kadar olan tarihi tartıştık.– Derneğin kurulmasından sonra Vasil Levski’ye adanan filmler gösterdik. Konferanslar ve anma töreni de ekleyerek faaliyetlerimizi genişlettik.  Daha sonra temas kurduğumuz Makedon vatansever örgütü gibi diğer örgütler de konferanslar verip filmler gösterdiler."

20."Levski Olimpiyatı"

Vasil Levski’nin ölümünün 152. yıldönümü Chicago’daki “Magura” Kültür Merkezi tarafından 22 Şubat’ta düzenlenecek “Levski Olimpiyatı” ile kaydedilecek. Etkinliğe, aralarında başka bir ülkenin kolluk kuvvetlerinde çalışan yurtdışındaki Bulgarların dünyadaki tek örgütü olan Bulgar Amerikan Polis Birliği(BAPA) temsilcilerinin de bulunduğu Chicago bölgesindeki Bulgar okullar ve örgütler katılacak. 2010 yılında kurulan “Malko Bılgarsko uçilişte”(Küçük Bulgar okulu) Bulgar Pazar okulu etkinliğe ev sahipliği yapacak.

Küçük Bulgar okulunun müdürü Jivka Petrova “Levski Olimpiyatı” ile ilgili şunları belirtti:

"Bu tür etkinlikleri düzenleyebileceğimiz binaya ve büyük bir spor salonuna sahip tek okuluz. Olimpiyatı “Magura” Kültür Merkezi’nde gönüllü olarak çalışan ressam Kina Bıgovska organize ediyor. Bu yıl sorular içeren bilgi yarışmasının yanı sıra, Levski’nin portresini ya da özlü sözlerini oluşturan bir yap boz oyunu hazırladık. Bununla birlikte orta okul ve lise öğrencilerimizin katılacağı bir folklor programı da olacak.”

Çeviri: Ergül Bayraktar

Foto: New York "Hristo Botev" Okulu, "Bulgarika" Kültür Merkezi, "Magura Kültür" Merkezi