BNR binasının mimarisi, inşasından 55 yıl sonra hala yurttan ve yurtdışından insanların ilgisini çekmeye devam ediyor

Eklenme 10.05.2025 05:00

Photo: İvan Gergov

Bu yıl Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun(BNR) Dragan Tsankov caddesi 4 numaradaki yeni binasının temel atma töreninin 55. yıldönümüdür. Dönemin Sofya Belediye Başkanı ünlü mimar Georgi Stoilov’un projesiolan binanın inşaatına 17 Ağustos 1970 tarihinde başlandı. Genç meslektaşı Dimitar Andreyçin’in de projede önemli rolü oldu.

Modern bir mimari tasarım amaçlandı. Bulgaristan’da türünün ilk örneği, her katın bir alttakinden daha geniş ve ferah olduğu, baş aşağı piramit şeklinde bir bina inşa edilerek bu sonuca ulaşıldı.

BNR Radyo Evi 4 kez yer değiştirdi

Sıra dışı tasarımına rağmen proje, Bulgaristan Komünist Partisi Merkez Komitesi tarafından nispeten kolayca onaylandı. Mimar Georgi Stoilov ölümünden birkaç yıl önce verdiği bir röportajda şunları belirtmişti: “Merkez Komite bunu kabul etti– “bu bizi ilgilendirmiyor, bize ne faydası ne de zararı var, mimarlar istedikleri gibi yapsınlar” dedi.” Stoilov, “Buzluca”anıtı, “Beklemeto”geçidindeki anıt, “Rila”oteli ve Bulgaristan'da ile yurtdışında pek çok ikonik binanın mimarıdır. Çalışmaları unutulmadı. Yakın bir zamanda Hollanda’dan bir grup öğretmen ve öğrenci BNR binasını görmek için Sofya’ya geldi.

Arnhem'deki Mimarlık Akademisi'nde öğretmen Pieter Algesman şunları belirtti:

"Binanın dış görüntüsü etkileyicidir- ters piramit şekli gerçekten ilginçtir. Bunun dışında mimar Georgi Stoilov çok ünlüdür. Şaheseri olan “uçan daire” - Buzluca anıtını da biliyoruz, ancak onu ziyaret edemedik. Ne yazık ki bizde bu tür binalar yok, bundan dolayı öğrencilerimizle bu tür gezileri düzenliyoruz. Diğer kültürlerden tasarım öğrenebilmeleri için onlara farklı, Hollanda’ya has olmayan şeyleri gösteriyoruz. Bence Bulgaristan, tarih boyunca pek çok etkinin ve kültürün kesiştiği muhteşem bir ülke. Şu anda bile, sadece siyasi olarak değil, mimari açıdan da çok şeyin yaşanması sebebiyle bizim için dikkat çekicidir."

Yalnızca öğrencilerini buraya getiren profesör için değil öğrencileri için de buradaki mimari tarz ve etkilerin zenginliği ve çeşitliliği son derece enteresandır.

Mimarlık bölümü öğrencisi Yorick şunları belirtti: “En çok Doğu ve Batı arasındaki çatışma ilgimizi çekiyor. Osmanlı mimarisinin yanı sıra daha modern bir mimariyi de görülebiliyoruz. Sosyalist ve Komünist dönemlerden kalan çok sayıda mimari yapıtlar var. Batı'da böyle bir şey yok. Özellikle Brütalizm ve Modernizm bizim için çok ilginç.”

Yorick, Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun amblematik binasının tarihi hakkında fazla bir şey bilmese de izlenimlerini tamamen mimari bir bakış açısıyla paylaştı:

"İnsanların kullanılabileceği geniş bir alanın olması ve zemin alanının o kadar büyük olmamasına rağmendaha fazla alanın oluşturulması için nasıl şekillendirildiğini görmek oldukça ilginç. Ayrıca odalardaki akustiği deneyimlemek de oldukça güzel.”

Boryana Kondeva Hollanda'nın Arnhem kentinde yaşayan ve grupta yer alan profesörlerden biriyle çalışan Bulgar bir mimar. Bu nedenle Batı’da genellikle tanınmayan mimari yapıları tanıma amacıyla düzenlenen bu gezilere bir nevi rehberlik ediyor.

Boryana Kondeva şunları paylaştı:"Şüphesiz onlar için ilginç olan buradaki atmosferdir. Eskiden yaşadığımız ve örneğin komünizm kalıntıları gibi onların hiç bilgisi olmadığı dünyamızla ilgileniyorlar. Onlar için bu araştırılması gereken, konsept olarak olsa bile yeniden uygulanmaya değer bir şeydir”

İster klasik, ister modern, parlak ya da eskimiş, bazen de ne yazık ki sıradan olsa da içinde yaşadığımız, çalıştığımız ortama değer verelim.”