2020 yılından bu yana geçen 4 yılda 230 binden çok Bulgaristan vatandaşı, köye döndü ya da kırsal bölgelerde nüfus kayıt yaptırdı. Bulgaristan Köyler Birliği Başkanı Borislav Borisov, radyomuza konuşurken Ulusal İstatistik Kurumu NSİ tarafından bu yönde açıklanan verilere işaret etti. Sözlerine göre ülkedeki köylerin yüzde 35’lik bölümü yeniden hayat bulmuştur. Köyler Birliği’nin birkaç yıldır gençlerin ve genç ailelerin köye dönmesine yönelik mentörlük programı kapsamında çalışmalar yürüttüğünü, bu yılın başından itibaren ise küçük yerleşim birimlerine yatırımcıların çekilmesi inisyatifini yürüttüğünü belirten Borisov, “Köyleri iş yapma imkanı, huzur ve sürdürebilir gelişme sunan, çağdaş ve insana yaraşır hayat yaşanılan birer yer haline getirmeyi misyon edinmiş bulunuyoruz” sözlerini kullandı.

BNR Şumen Radyosu muhabiri Ayşe Latif’in röportajını aktarıyoruz.

“Köyleri dolaşırken tarım sektöründe çalışan, ziraat ve saire işlerle uğraşan ve yaptıkları işi devredecekleri kimsesi bulunmayan kişilerle karşılaşıyoruz. Şu anda farklı üretim ve ticaret faaliyetlerinde nesil değişimi yaşanıyor. İyi çalışan çiftlikleri bulunan bir dizi tarım üreticisinin mirasçıları, yaptıkları işi devam ettirmek konusunda istekli olmadıkları için biz böyle durumlarda çiftliklerin kapatılmasını önlemek üzere yerli ve yabancı yatırımcıların celbedilmesini destekliyoruz. Bu yöndeki çalışmalarımız bu yılın başından itibaren yürütülüyor.”

Bulgaristan Köyler Birliği 2005-2006 yıllarında kurulduğunda belirlenen temel hedeflerden biri, ülkedeki köylerin yeniden hayat bulmaları olurken günümüz itibari ile köylerin büyük bir bölümünün canlandığını söyleyen Borislav Borisov, şöyle devam etti:

“Çoğu köyde ekonomik hayat canlandı. Kültürel ve sosyal hayatla ilgili Birliğimiz tarafından farklı etkinlikler düzenleniyor. Yüzlerce muhtarlığa bölgesel şenliklerin veya okumaevleri tarafından köylerin tarihi ve kültürü ile ilgili farklı tarihlerde düzenlenen kutlamalarının gerçekleştirilmesinde destek veriyoruz. Köy turizminde izlenen devamlı artış bu konuda manidardır. Köyle bağı bulunan, fakat hala şehirlerde yaşayanların köy hayatına ilgisi artmaktadır. Araba yolculuğu yapıldığında bile çoğu kırsal bölgede altyapının iyileştiği, üretim ve ticaret yerlerinin olduğu görülmektedir”.

Yapılacak daha çok şey olduğunu belirten Bulgaristan Köyler Birliği Başkanı, toplam sayısı 5 bin kadar olan köylerden yüzde 35’ten fazlasının yeni hayat bulduğuna işaret etti.

Borisov, muhtarlıklar ve okumaevleri dışında mensup oldukları köylerin kalkınmasına yönelik farklı inisyatif ve çalışmalar yürüten insanlarla da çalıştıklarını anlattı:

“Bunlar köylerini geliştirmek için tamamen karşılıksız olarak zaman, emek ve kaynak harcayan kişilerdir. Belediyelerin ve il merkezlerinin altyapı için veya AB fonları kapsamında büyük miktarda kaynağın tahsis edildiği büyük projeler üzerinde odaklanırken bizim Birlik olarak yürüttüğümüz faaliyetlerin odağında yerel düzeydeki insanlar, yerli halk yer almaktadır. Bu şekilde hem tarım, hem aile çiftlikleri, organik üretim ve ziraat işletmeciliği, köy turizmi, hizmetler ve tarım dışı faaliyetler alanlarında çalışarak, insanlara reel inisyatif, iş ve kalkınma imkanlarının bulunduğu yerleri göstermeye çalışıyoruz. Toplantı, köy şenliği ve seminer türünden etkinlikler düzenleyerek deneyim değişimine imkanlar sağlıyoruz.”

Bulgaristan Köyler Birliği çalışmalarının AB programları kapsamında tahsis edilen finansal destek odaklı olmadığını vurgulayan Borisov, şöyle konuştu:

“Son yıllarda Bulgaristan neredeyse festivaller ülkesi haline geldi. AB kaynaklarından yararlanma gayesi ile hareket edilirken sağlanan etki göz ardı ediliyor. Oysa biz köylerde uzun vadeli etkiler sağlamak istiyoruz. ”

Kuruluşun davasını destekleyen insanlara, ekip ve ortaklarını anlatan Borislav Borisov, çoğu köyde büyümüş olan ve köy hayatı ile ilgili güzel anıları bulunan, o değerler sistemini muhafaza eden ve aynen Batı’daki devletlerde olduğu gibi köylerin yaşamak için güzel yerler olması vizyonunu paylaşan kişiler olduğunu söyledi. Doğa ile iç içe yaşanılan hayata, temiz gıdaya erişim imkanı ve daha uymlu bir iç dünyaya yüksek değer verenlerin, şehirde değil, köyde yaşamayı tercih ettiklerini ifade eden Köyler Birliği Başkanı, köy yaşamının farklı bir hayat kalitesi anlamına geldiği konusunda hemfikir olan insanlarla çalıştıklarını söyledi.

“Altyapı, hizmet ve üretim anlamında kalkınma düzeyi örneği olan Avusturya’daki köylerle kıyaslanmamız henüz mümkün olmasa da, bundan 15-20 yıl öncesi ile bir karşılaştırma yapacak olursak, büyük bir gelişme olduğunu söyleyebiliriz” diyen Borisov, diğer bir göstergenin de köylerde bulunan mülklerin fiyatlarındaki artış olduğunu vurguladı.

“Son iki yılda ev, arsa veya yatırım mekanı olmak üzere köylerde bulunan mülklere olan talebin arzın 3-4 kat üzerinde olması, insanların köylere duydukları ilgiyi ortaya koyarak durumun iyiye değiştiğini gösteriyor.”

Bulgaristan’ın kuzeydoğusunda yer alan Ruse ve Şumen illerinin gerek köy turizminin gelişmesi, gerekse de yatırım çekilmesi konusunda çok iyi performans sergilediklerini dile getiren Borisov, şöyle devam etti:

“Özellikle Madara ve Dibiç köyleri olmak üzere ve bölgede mevcut kültürel ve tarihi yer yoğunluğu sayesinde Şumen ili, bu yıl köy turizmi rotası olarak ödüle layık görüldü. Maalesef Romanya’ya yakın olması ve Rumen turistleri akınına uğramasına rağmen Dobriç ili, maalesef henüz turizmin gelişmesine ilişkin iyi bir stratejiye sahip değildir. Dobriç’te büyük ölçekli tarım ve Karadeniz kıyısındaki turistik konaklama yerleri odakta olmaya devam ediyor. Silistra ili ise turistik göstergeler itibari ile en geri kalmaya devam ediyor ve Bulgaristan genelinde turizm açısından en zayıf bölge durumundadır. Buna karşılık, Silistra, tarımın gelişmesinde kilit önem taşıyan bölgelerden biridir.”

Bulgaristan Köyler Birliği Başkanı, kuraklıktan dolayı bundan önce yaşanmamış zorluklarla karşıya karşıya gelen tarım sektöründe devlet tarafından sulama sistemlerine yatırımların yapılması yönünde belirlenen hedeflerin gerçeğe dönüştürülmesinin önemine işaret etti. Borisov, kırsal bölgelerde ağaçlandırma ve orman masiflerinin yenilenmesine ciddi yatırımların elzem olduğunu vurgularken sonuçta esas gelir kaynağının tarım olduğuna işaret etti.

Günümüzde bir köydeki hayatı canlı ve sürdürülebilir kılan şeyler nedir sorusu üzerine muhtar ve köy halkı arasındaki iletişimin sağlıklı olması gerekliliğini vurgulayan Borisov, muhtarın da finansman imkanları ve özellikle de altyapı konusunda ilgili belediye ile doğru irtibat kurmasının önemine dikkat çekti, ayrıca da maddi imkanları bulunan insanların köyün ve köydeki insan topluluğunun gelişmesine katkı sağlama inisyatiflerine işaret etti:

“Tarım sektöründe ya da diğer üretim alanlarında çok büyük çaplı işlerin yürütüldüğü, fakat bunların maalesef köyün kalkınmasına destek vermediği köyler var. Biz de Birlik olarak yıllardır bu işletmelerle iletişime geçerek sırf yaptıkları işe değil, bulundukları köye de yatırım yapmalarının anlamını anlatıyoruz. Köyde yaşayan insanların bir topluluk oluşturdukları, aynı menfaatleri olduğu ve ortak problemler konusunda birbirlerine destek vermeleri gerekliliği ile ilgili farkındalıkları çok önemli.”

Sözlerine son verirken doğa ile iç içe hayattan yana tercih yaparak köye dönen gençlere seslendi:

“Köye gitmek hiç te kolay değil. Yurt dışında veya büyük şehirlerde yaşadıktan sonra biriktirdikleri parayı köye yatırmaya karar verenlerin ilk yılları, gerçekten zor olur. Ancak geçiş dönemi bittikten sonra doğaya, köklerimiz, muhafaza edilen gelenek ve değerlerimize yakın yaşanılan hayatın modern Batı dünyasındaki hızlı yaşam biçimine göre çok daha iyi bir seçenek olduğunu anlayacaklar. ”

 Kaynak  : BNR Şumen Radyosu

Röportaj  : Ayşe Latif

Çeviri  : Tanya Blagova