Kralevo köyünde,  Probuda Halk Okuma Evi’nin, Tırgovişte Belediyesi ve köy muhtarlığı ile işbirliği içerisinde ikincisini düzenlediği Kralevo Şenlikleri'nde evlilik hazırlıklarının önemli bir parçası olan ve düğün öncesinde ifa edilen kına gecesi geleneği canlandırıldı. Etkinlik “Kültür+” programın eş finansmanı ile gerçekleştirildi.

Okuma evinden 15 amatör sanatçı, Kralevo köyündeki kına gecesi geleneğini yansıtan bir gösteri canlandırdı. Popüler ve güncel bir gelenek olmasına rağmen gösteri, izleyicilere duygu dolu anlar yaşatarak büyük beğeni topladı.

Probuda Okuma Evi sekreteri Mariela Aliyeva yüzyıllardır süregelen bu renkli ve anlam yüklü merasimin, Kralevo'da yaşayan Müslüman topluluğunun düğün öncesi adetlerinde önemli bir yere sahip olduğunu belirtti.

Kına gecesi geleneği ile ilgili proje finansmanı kazanan okuma evinin sekreteri, gelenekleri canlandırma fikrinin nasıl ortaya çıktığını ve genç çiftlerin yeni hayatına geçişinde en duygusal bölümünü oluşturan gelenekle ilgili ayrıntıları BNR Şumen Radyosu muhabiri Hristina Dimitrova'ya anlattı.

“Kralevo’da köy şenlikleri geçen sene ilk defa düzenlendi ve o zaman köyümüzde hala devam eden bir gelenek olan kız evinden gelin alma merasimini canlandırmıştık. Bu geleneğin icrasını okuma evi üyeleri olan ve köy geleneklerini iyi bilen genç amatör sanatçılar gerçekleştirdi. Bu sene yine köyümüzde günümüze dek yaşatılan bir geleneği göstermeye karar verdik. Düğün ve evlilik adetlerimizin önemli bir parçası olan kına gecesi geleneğini canlandırdık. Çok mutluyuz, çünkü izleyiciler gösteriden hayli etkilendi ve duygu dolu anlar yaşadı.”

Kına gecesi geleneğini özel kılan nedir,  yerli halkın geçmişten günümüze aktarılan gelenek ve göreneklerinde, kalplerinde nasıl bir yere sahip sorusuna cevaben Mariela Alieva şunları söyledi:

“Kesinlikle önemli bir yere sahip. Gösteri provalarında bile gelin karakterindeki oyuncu çok içten ve duygulu bir şekilde rolünü canlandırdı. Bu genç kızın gerçekten bir gün kendi kına gecesinde nasıl hissedeceğini tasavvur bile edemiyorum.” 

“Kına gecesi, kız tarafı ile ilgili bir gelenektir, düğünden bir gün önce gelinin evinde yapılır. Sadece kadınların davet edildiği bu geceye genelde gelinin yakın kız arkadaşları ve akrabaları katılır. Gelin  “bindallı” adı verilen işlemeli yöresel bir kıyafet giyer. Bindallının kırmızı renkte olması tercih edilir. Gelinin başına yine kırmızı duvak örtülür, çünkü kırmızı renk hayatı, aşkı ve gücü temsil eder. Mutluluğun ve yeni başlangıcın sembolüdür. Gelin merkezi bir yere oturtulur ve gecenin en önemli anı kına yakma ritüeli başlar. Gelinin avucuna genellikle kayınvalide tarafından kına yakılır, ancak bundan önce “gelinin elini açma” adeti var. Gelin avucunu açmayarak kına yakılmasını engeller. Gelinin elini açması için kayınvalidenin gelinin avucuna bolluk bereket için para koyması gerekiyor. Genç kızlar mumlar eşliğinde kına tepsisi ile gelinin etrafında dönerler. Bunun anlamı gelinin kötü düşüncelerden korunmasıdır. Misafirlere de bu kınadan dağıtılır. 

Kına masumiyetin, bereketin ve korunmanın sembolüdür. Gelinin baba evinden huzur ve bereketle ayrılıp, evliliğe hayırlı adım atmasını, evlilik hayatında mutluluğun simgesidir. Kırmızı renk, aşk ve bereket ile ilgili olduğu gibi kem gözlerden ve nazardan koruduğuna da inanılır. Kına yakıldıktan sonra etrafında dönen kızlar hüzünlü bir türkü söylemeye başlar. Gösterimiz için ben yaygın olarak söylenen “Yüksek, yüksek tepeler” türküsünü seçtim, çünkü gerçeğe dayanan ve insanı derinden etkileyen bir hikayesi var. Kısaca türküde, ayrılığın, özlemin ve sevgi dolu bir yuvadan kopmanın zorluğu anlatılıyor ve uzak yerlere kız verilmemesi gerektiği mesajı veriliyor.

Kralevo köyünde gençler evleniyor mu, düğünler oluyor mu sorusunu cevaplayan Mariela Alieva şunları belirtti:

“Evet, var. Her sene birkaç düğün olur. Bu sene birkaç kına gecesi yapıldı. Düzenlenen gösteriler aslında köyün yaşayan gelenekleridir.
Canlandırmalar için özellikle okuma evimizin genç kız üyelerini seçtik. Zira onlar hem geleneği tanıyorlar hem de bunu hevesle yapıyorlar. Kız evinden gelin alma ve kına gecesi gelenekleri günümüzde de yaşatılıyor. Gelin alma ve kına gecesi hüznü içinde barındıran törenlerdir. Gelin alma merasiminde geline yeşil duvak takılır, ve “Ela se vie previva” (Köknar ağacı eğilir) Bulgar halk şarkısı eşliğinde babası tarafından evden çıkarılır. Köyümüzde Türkler, Pomaklar ve Romanlar yaşadığı için gelenekler renkli bir buket gibidir.”