Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

Bulgar müzik kültüründen örnekler:

Yanka Rupkina ve Krasimir Kürkçiyski’nin baş eseri “Kalimanku Denku”

Yanka Rupkina
Photo: BTA

Bulgar müzik kültürünün simge isimlerinden biri olan Yanka Rupkina, 2017 yılında Trud gazetesi'ne verdiği röportajda “Her insan Tanrı'ya farklı şekilde inanır. Tanrı dediğimiz güce”  ifadelerini kullandı ve "Ben inanıyorum. Herkes bir şeye inanmalı. Tüm şarkılarıma inandım, zira güzel sözleri ve güzel melodileriyle bana enerji verdiler, ama en çok “Kalimanku Denku”ya inandım, çünkü o bana dünya çapında ün getirdi" diye içten ekledi.

Istranca’nın ünlü ses sanatçısı, 15 Ağustos 1938'de Burgas'ın Bogdanovo köyünde doğdu. Ailesi, Meryem ana yortusunun kutlandığı günde doğan sanatçıya Mariya adını vermek yerine, babaannesinin adı olan Yana adını verdi. Yanka Rupkina verdiği röportajlarda her zaman büyükannesinin “çok büyük bir şarkıcı ve maneviyatı derin bir insan” olduğunu ve “bal gibi sesini” unutamadığını vurguladı.

Daha altı yaşındayken büyükannesi Yana'dan öğrendiği ilk şarkıları söylemeye başladı. Geniş ailesinin tüm üyeleri müzikaldi: babası, teyzeleri, annesinin akrabaları. Trakya göçmenleri oldukları için Istranca'nın merkezinde Trakya halk kıyafetlerini giyip Trakya şarkılarını söylüyorlardı. Gabar köyünden Georgi Rupkin ile evlendiğinde, orada ilk Istranca şarkılarını duydu. Bunlar arasında “Kalihanku Denku, mari hubava” da vardı. Bugün, onun etkileyici Istranca repertuvarında Bulgaristan Ulusal Radyosu'nun arşivinde korunan 250’nin üzerinde şarkı kaydı var. Ancak solo olarak ya da  Krasimir Kürkçiyiski'nin muhteşem koro düzenlemesi ile söylediği “Kalihanku Denku” şarkısı onun kartviziti olmaya devam ediyor. Yanka Rupkina'dan sonra bu folklor şaheserini yorumlamaya cesaret eden çok az sanarçı oldu ve  onun yorumu daima eşsiz kabul edildi.

Yanka Rupkina şarkı ile ilgili şunları paylaştı: "Bu şarkıyı, eşimin Stoyu Stoev adında bir akrabasından duydum. Uzun yıllar önce, daha kariyerimin başında iken bize misafirliğe gelmişti. Gabar köyündendi ve bana bu şarkıyı verdi. Şarkının sözleri çok ilginç.  Bizim bölgemizde iki genç evlenince, vaftiz babası ve vaftiz annesi ile akraba gibi olurlar ve çocuklarının evlenmesi doğru kabul edilmez... Şarkıda tam da bu anlatılıyor. Oğlan kıza “kalimanku” diye hitap eder, yani vaftiz annesinden hoşlanıyor ve onunla evlenmek istiyor. Ancak kız: “Olmaz vaftiz oğlu, zira biz artık akrabayız” diye cevap verir. Oğlan ise bunun umurunda olmadığını, onu sevdiğini ve aşkından “kuru bir ceviz ağacına” dönüştüğünü söyler.

Istranca lehçesinde “kalimanka” sözcüğü vaftiz anne anlamına gelmektedir. Bir ailenin evlenecek çifte vaftiz ebeveynliği yaptığı zaman akrabalık bağının kurulduğu ve çocuklarının birbirlerine aşık olması ve evlenmelerinin yasaklandığı geleneği, Istranca ve Rodoplar’da eski geleneklerine saygı duyan Bulgar ailelerinde hala devam etmektedir..

“Bulgarka” üçlüsü - Stoyanka Boneva, Eva Georgieva ve Yanka Rupkina

“Bulgar seslerinin gizemi” korosunun en sevilen solistlerinden biri olan, Kate Bush ve Linda Ronstadt gibi dünya yıldızlarıyla birlikte şarkı söyleyen, “Bulgarka” üçlüsünün üyesi Yanka Rupkina’nın birçok unutulmaz anıları var.

En güzel anılarından biri ise George Harrison ile görüşmesidir. Harrison,  “Bulgarka” üçlüsünün Londra’daki konserinden sonra Yanka ve meslektaşlarını evine davet etti ve ailesinin bakımını üstlendiği, yakınları olan hasta bir şarkıcıya şarkı söylemelerini rica etti.

Yanka bu gün ile ilgili hatıralarını şöyle anlattı: “Kalimanka” yı söylememi istedi ve ben gözlerimden yaşlar akarak şarkıyı söyledim. O zaman George Harrison “Gezegenin en büyük ses sanatçısına sevgilerimle” sözlerini yazdığı ve kendi imzasını taşıyan plaklarından birini bana hediye etti”.

Yanka Rupkina’nın, düzenlemesi Krasimir Kürkçiyski’ye ait  “Kalimanka” şarkısı “Bulgar seslerinin gizemi” korosunun ilk albümünün bir parçası oldu.

Foto: BTA, arşiv, Facebook/ Yanka Rupkina (Official), özel arşiv
Çeviri: Ergül Bayraktar


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

“Kitka velita, chestita”

Ses sanatçısı, koro şefi ve eğitimci Neli Andreeva uzun zaman önce Bulgar halk müziğinin tanıtımını ve yorumlanmasını misyon edindi. Neli Andreeva, kurduğu “Nusha” korosu da olmak üzere bir dizi müzik topluluğunda yer aldı. Koronun “Kitka..

Eklenme 13.11.2025 09:09

"Tonika CB" sanat hayatının 45. yılını sahnede kutlayacak

20. yüzyılın 80’li yıllarında en popüler vokal gruplarından biri olan Tonika CB grubu sahnedeki 45. yılını Sofya’da büyük bir konserle kutlayacak. 8 Kasım’da Ulusal Kültür Sarayı’nın 1.salonunda birkaç neslin gönlünde taht kuran grubun en sevilen..

Eklenme 06.11.2025 10:52

JazzBoree grubundan “Rosni mi, rosni Rositse” halk şarkısına modern bir dokunuş

JazzBoree grubu Bulgar folklor müziğini, caz müziğinin ifade araçlarıyla harmanlama çizgisini devam etti. Grubun müzisyenleri, halk müziği ile cazın kesişme noktasını tam da doğaçlama özgürlüğünde keşfetti. “Rosni mi, rosni, Rositse” adlı..

Eklenme 05.11.2025 13:07