Εγκαταλειμμένα κτίρια, ξεχασμένα τούνελ, καταφύγια είτε ερημωμένα και ερειπωμένα χωριά και πόλεις. Δε μιλάμε για ταινία τρόμου, αλλά για ένα μη δημοφιλές στη χώρα μας είδος τουρισμού που ονομάζεται urbex. Ο όρος προέρχεται από την αγγλικά γλώσσα και σημαίνει έρευνα του αστικού περιβάλλοντος. Οι εξτρίμ βόλτες σε δύσβατες περιοχές, τα παλιά κάστρα ή εγκαταλειμμένα εργοστάσια έχουν τους λάτρες τους στην Ευρώπη και τον κόσμο. Από σύντομο χρονικό διάστημα οι λάτρες του τουρισμού αυτού έρχονται και στη Βουλγαρία για να ζήσουν το νέο είδος αδρεναλίνη.

Θα σας συναντήσουμε με τον φωτογράφο Ραντοσλάβ Παρβάνοφ που αφιερώνει πολύ χρόνο για την ανακάλυψη και φωτογράφιση παρόμοιων περιοχών.

«Το ενδιαφέρον στους τόπους αυτούς είναι ότι έχουν κάποια ιστορία, κάτι έχει γίνει ή κάποιος έχει ζήσει εκεί. Ξέρεις ότι το μέρος αυτό ίσως δε θα έχει μέλλον, δε θα είναι κτίριο, στο οποίο κάποιος να ζήσει και κάπως η ιστορία σε τραβά εκεί. Όταν κάνεις τις φωτογραφίες εάν φανταστείς πώς ήταν εκεί πριν 10-20 ή μάλιστα και 30 χρόνια, αυτό βοηθά πολύ στο να γίνουν ενδιαφέρουσες και διαφορετικές. Έστω και εγκαταλελειμμένα τα κτίρια αυτά έχουν τη δική τους γοητεία. Όσον αφορά τα αγαπημένα μου σημεία – δεν είναι λίγα. Χωρίς αμφιβολίες το πιο αγαπημένο μου είναι το μνημείο στην κορφή Μπούζλουτζα, το άλλο είναι το εξοχικό του Πέντσο Σέμοφ στην πόλη Γκάμπροβο, που έχει απίθανη αρχιτεκτονική, εργοστάσια, καταφύγια…»

Ακριβώς φωτογραφία του Ραντοσλάβ από το μνημείο στην Μπούζλουτζα γίνεται αιτία να απαγορευτεί η είσοδος στην περιοχή του μνημείου, επειδή είναι επικίνδυνο. Τη φωτογραφία αυτή όμως ο Ραντοσλάβ θα θυμάται για πάντα – ανάβαση 70 μέτρα το χειμώνα, με την κακοκαιρία, για μία φωτογραφία. Μιλώντας για το σοσιαλιστικό μνημείο στην Μπούζλουτζα, έρχεται και η ερώτηση – τι σκέφτεται ένας νέος άνθρωπος που δεν ήταν γεννημένος στα χρόνια του σοσιαλισμού για εκείνη την περίοδο της βουλγαρικής ιστορίας;

«Εγώ είμαι άνθρωπος που προσπαθεί πάντα να μην επηρεάζεται από την ξένη γνώμη», λέει ο 23 ετών Ραντοσλάβ. - «Η ιστορία ερμηνεύεται διαφορετικά από τον καθένα. Νομίζω ότι η περίοδος αυτή ήταν περίοδος, στην οποία η ζωή ήταν πιο εύκολη - η παιδεία εξασφαλισμένη, η δουλειά σίγουρη, η βιομηχανία ανεπτυγμένη. Είχε πολλά θετικά πράγματα – δημιουργούνταν τέχνη, αρχιτεκτονική. Εμένα όμως δε μ’ αρέσει το σύστημα διακυβέρνησης που υπήρχε τότε, η έλλειψη κάποιων ελευθεριών. Π.χ. ορισμένες από τις φωτογραφίες που κάνω τώρα δε θα μπορούσαν να γίνουν. Όλα που γίνονταν έπρεπε να περάσουν από σοβαρή επιλογή.»

Ο Ραντοσλάβ τελειώνει μαθήματα φωτογραφικής τέχνης στη Γερμανία. Τα μαθήματα τον βοηθούν και σήμερα να βλέπει τα πράγματα από διαφορετική άποψη. Ποιο, κατά τη γνώμη του, είναι το μυστικό του πραγματικού φωτογράφου;

«Η διαφορά είναι στο μάτι. Οι ικανότητες δεν αγοράζονται, αλλά αποκτούνται και μάλιστα δύσκολα. Κατά τη γνώμη μου, η δημιουργία προσωπικού στιλ, η απαραίτητη θεωρητική και πρακτική κατάρτιση και εμπειρία συμβάλλουν στο να ξεχωρίσεις μεταξύ των πολλών ανθρώπων που ονομάζονται φωτογράφοι. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι εξαιρετικά προσιτά και ο καθένας που νιώθει φωτογράφος, κάνει δική του ιστοσελίδα. Με τον τρόπο αυτό επιβάλλεται η γνώμη ότι με την κατοχή κάμερας είσαι ήδη φωτογράφος, ουσιαστικά όμως είσαι κάτοχος φωτογραφικής μηχανής.»

Προς το παρόν ο Ραντοσλάβ επιλέγει φωτογραφίες για επικείμενη ατομική του έκθεση. Θα αποτελείται από 30 φωτογραφίες από διάφορες γωνίες της γενέτειράς του Γκάμπροβο. Τα εγκαίνια θα είναι στις 13 Σεπτεμβρίου στην Πινακοθήκη του Ρούσε. Ο στόχος του είναι να προσελκύσει την προσοχή και να προκαλέσει συζήτηση για τα πολιτιστικά μνημεία που καταστρέφονται και τους εγκαταλειμμένους τόπους που έχει φωτογραφίσει.

Παράλληλα αναπτύσσει και άλλη δική του ιδέα – να δείξει τη βουλγαρική ενδυμασία και τη λεπτότητα των σύγχρονων κοριτσιών, ντυμένων με ενδυμασίες. Προσπαθεί να αποτυπώσει τη στιγμή, που διηγείται για την ομορφιά, επειδή ορισμένες φορές μία φωτογραφία λέει περισσότερα από χίλια λόγια.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα

Φωτογραφίες: Ραντοσλάβ Παρβάνοφ