Τελείωσε το τέταρτο στρογγυλό τραπέζι, αφιερωμένο στην κατάσταση στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, που οργάνωσε στη Σόφια το γερμανικό πολιτικό ίδρυμα «Φρίντριχ Έμπερτ» με τη συμμετοχή γνωστών βουλγάρων διπλωματών.

«Εδώ και αιώνες τα Βαλκάνια είναι στην περιφέρεια της ευρωπαϊκής πολιτικής, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν συνοριακή ζώνη», λέει ο διδάκτωρ Μπόμπι Μπόμπεφ από το Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών της Βουλγάρικης Ακαδημίας Επιστημών, ο οποίος έχει διατελέσει πρέσβης της Βουλγαρίας σε αρκετές βαλκανικές χώρες.

«Πρώτα από τα Βαλκάνια πέρασε το σύνορο μεταξύ της ορθοδοξίας και του καθολικισμού και διαχώρισε πολιτισμικά την περιοχή», λέει εκείνος. – «Μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου τα Βαλκάνια ήταν και πάλι συνοριακή ζώνη μεταξύ του ΝΑΤΟ και του Ανατολικού Μπλοκ. Μετά το 1989 τα πράγματα σαν να ξεκίνησαν προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά στιγματίστηκαν από την αιματηρή διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Σήμερα όλες οι βαλκανικές χώρες έχουν κοινό όραμα – την ένταξη στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αλλά η αναβολή της διεύρυνσης της Ένωσης έως το 2020 από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δημιούργησε αρνητικές τάσεις. Για παράδειγμα, στη Δημοκρατία της Μακεδονίας το 2008 το 96% του πληθυσμού ήταν υπέρ της ένταξης στην ΕΕ, ενώ φέτος το αντίστοιχο ποσοστό έχει πέσει στο 71%.»

Για τον κίνδυνο από απομόνωση των Βαλκανίων μιλά και ο Λιουμπομίρ Κιουτσούκοφ, διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομίας και Διεθνών Πολιτικών Σχέσεων και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας. «Η διεύρυνση της ΕΕ δεν είναι πλέον προτεραιότητα των Βρυξελλών και αυτό αποθαρρύνει την κοινή γνώμη και τη μεταρρυθμιστική διάθεση», λέει εκείνος, αλλά δεν συμφωνεί πως η καθυστέρηση της ευρωατλαντικής ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων έχει να κάνει με την αύξηση της επιρροής της Ρωσίας στην περιοχή.

«Το δίλημμα Ευρώπη ή Ρωσία δεν είναι ρεαλιστικό και ειδικά στη Βουλγαρία χρησιμοποιείται κυρίως για τους σκοπούς της εσωτερικής πολιτικής», συνεχίζει ο κύριος Κιουτσούκοφ. – «Τα κράτη της περιοχής έχουν δηλώσει σαφώς τον ευρωατλαντικό τους προσανατολισμό. Η Ρωσία ήταν παράγοντας για την περιοχή για 250 χρόνια, αλλά τα τελευταία 25 χρόνια δεν μπορεί πια να έχει πολιτική επιρροή γιατί, αν εξαιρέσουμε την ενέργεια, δεν έχει ούτε οικονομικό, ούτε ιδεολογικό υπόβαθρο. Το πρόβλημα είναι άλλο και αφορά το μετριοπαθές βαλκανικό Ισλάμ, που δεν ξέρουμε αν θα αποτελέσει εμπόδιο για την εισβολή του ριζοσπαστικού Ισλάμ στην Ευρώπη ή θα δεχτεί πιέσεις με στόχο την ριζοσπαστικοποίησή του. Έχουμε στοιχεία για μαχητές του Ισλαμικού Κράτους από την περιοχή και αυτό είναι ανησυχητικό.»

Πολιτικοί αναλυτές μιλάνε για κίνδυνο από εξισλαμισμό των Βαλκανίων και λένε πως η απειλή υποτιμήθηκε ήδη από τη δεκαετία του ’90 ίσως γιατί οι μουσουλμάνοι της περιοχής δεν είναι φανατικοί, ενώ οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους από το Κόσοβο, τη Μακεδονία και την Αλβανία είναι κυρίως φτωχοί άνθρωποι.

«Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δε σχεδίασαν κοινωνικοοικονομική προοπτική για τα Βαλκάνια, όπως ήταν το Σχέδιο Μάρσαλ για την ανασυγκρότηση της Δυτικής Ευρώπης μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, και αυτό ήταν λάθος», λέει ο διπλωμάτης Βαλεντίν Ραντομίρσκι. – «Χωρίς προοπτική ένταξης υπάρχει κίνδυνος η περιοχή να γίνει μια γκρίζα, ουδέτερη ζώνη. Το μεταναστευτικό ρεύμα αποτελεί δοκιμασία για τις κοινωνίες των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ οι κυβερνήσεις δεν λαμβάνουν την αναγκαία υποστήριξη από τις Βρυξέλλες, για να μπορούν να ανταπεξέλθουν στα προβλήματα.»

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα