Στις 29 Ιανουαρίου το City Mark Art Center διοργανώνει ματινέ, αφιερωμένο στον Βάσκο Αμπατζίεφ - έναν από τους μεγαλύτερους βιολιστές του 20^ου αιώνα. Πέθανε το 1978 στη Γερμανία. Αναχώρησε για τη Δύση είκοσι χρόνια νωρίτερα, μαζί με τη μητέρα του. Μετά τον θάνατό της ακολούθησαν για τον ίδιο δύσκολα χρόνια. Παρέμεινε στη Γερμανία και την πατρίδα του έγινε «φυγάς» - μια ασυγχώρητη αμαρτία για την περίοδο του Σιδηρού Παραπετάσματος. Απαγορεύθηκε η μετάδοση των ηχογραφήσεων με τις ερμηνείες του στη Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία και τη Βουλγαρική Εθνική Τηλεόραση, ακόμη υπήρχε διαταγή να καταστραφούν όλες τις ηχογραφήσεις του

Το πρόγραμμα προετοιμάστηκε από τον Αλέξανταρ Αμπατζίεφ, που συνόδευε συνεχεία τον βιρτουόζο για περίοδο τεσσάρων χρονών σε όλες τις συναυλίες του. Ο ίδιος θα διηγηθεί ενδιαφέρουσες στιγμές από την πλούσια βιογραφία του φίλου του. Παρά τη σύμπτωση των επωνύμων τους, δεν είναι συγγενείς. Όταν συναντήθηκαν ο Αλέξανταρ είναι 17, ενώ ο Βάσκο Αμπατζίεφ - 26 χρονών.

«Έγινε τυχαία» - θυμάται ο Αλέξανταρ Αμπατζίεφ. – «Ήμουν μαθητής του Πάντσο Βλαντιγκέροφ στη σύνθεση, και στο πιάνο – του Αντρέι Στογιάνοφ. Ο Βλαντιγκέροφ φρόντιζε τον Βάσκο Αμπατζίεφ, μετά τον θάνατο του πατέρα του, καθηγητή Νικόλα Αμπατζίεφ, πρώην πρύτανη της Μουσικής Ακαδημίας. Είναι γνωστό ότι ο Βάσκο δεν μπορούσε να αντιμετωπίζει μόνος του διάφορα πράγματα της καθημερινής ζωής, είχε ψυχική ασθένεια. Θυμάμαι ότι με εξέπληξε η πρόταση του καθηγητή Βλαντιγκέροφ, να παίξω πεντόβολα με τον βιρτουόζο βιολιστή. Ήταν ήδη εξαιρετικά δημοφιλής. Έπαιζε σε κατάμεστες αίθουσες, τα εισιτήρια γρήγορα τελείωναν για κύκλο 5-6 συναυλιών, ενώ εγώ ήμουν στον ρόλο του αγοριού, που πήγαινε μαζί του στις πρόβες. Συναυλίες έδινε μόνο με τον Πάντσο Βλαντιγκέροφ και στο Πλόβντιβ - με τον Ρουσλάν Ράιτσεφ. Τέσσερα χρόνια ταξίδεψα μαζί του, βοηθώντας τον με ο, τι χρειαζόταν. Θυσίασα μεγάλο μέρος του χρόνου μου, αλλά ήμουν δίπλα σε έναν σπουδαίο άνθρωπο – ήταν ένας από τους μεγαλύτερους βιολιστές του 20^ου αιώνα. Αυτό κατάλαβαν όλοι που παραβρέθηκαν στις 14 Ιανουαρίου του 1932, στην πρώτη του σπιτική συναυλία. Ανάμεσα στους ακροατές ήταν διακεκριμένοι επιστήμονες και μουσικοί. Έλεγαν: «Πήγαμε, γιατί εκτιμούσαμε τον πατέρα του, αλλά στη συνέχεια δεν μπορούσαμε να φύγουμε, συγκλονισμένοι από το τεράστιο ταλέντο του γιου του.». Αργότερα γνώρισα τον Γεχούντι Μενουχίν, ο οποίος ήξερε ότι, στον κόσμο γράφουν για τον Βάσκο, αποκαλώντας τον «Παγκανίνι του 20^ου αιώνα » και «δεύτερο Μενουχίν».»

Ο κ Αλέξανταρ Αμπατζίεφ λέει ότι στο σπίτι του Νταβίντ Όιστραχ είδε φωτογραφίες από τον διαγωνισμό «Eugène Ysaÿe» στο Βέλγιο, όταν ο μεγάλος Ρώσος βιολιστής κέρδισε το πρώτο βραβείο, ενώ στον Βάσκο απονεμήθηκε ειδικό βραβείο, επειδήήταν ακόμαπαιδί. Σε μια από τις φωτογραφίες είναι η βασίλισσα Ελισάβετ με τους συμμετέχοντες, και στην άλλη - ο Όιστραχ κουβαλά στην πλάτη του τον Βάσκο Αμπατζίεφ. Τότε το παιδί-θαύμα και η μητέρα του, η οποία ήταν πιανίστρια και συνόδευε τις ερμηνείες του, έλαβαν πρόσκληση από τη βασίλισσα να παίξουν μπροστά στην πολιτική και πολιτιστική ελίτ των Βρυξελλών. Ο Αλέξανταρ Αμπατζίεφ που επικοινωνούσε στενά με τον ιδιοφυή μουσικό και τον βιογράφο του, μπορούσε ώρες να μιλά για τη ζωή και τις επιτυχίες του, για τα τελευταία χρόνια, του βιολιστή στη Γερμανία. Ο βιρτουόζος έπαιζε σε εστιατόριο, όπου το ενθουσιώδες ακροατήριο απολάμβανε την τέχνη του.

«Ελπίζω την Κυριακή στη συναυλία να έρθουν θαυμαστές του, ενώ οι νέοι μουσικοί με περιέργεια να ξεφυλλίσουν τις άγνωστες σελίδες της ιστορίας του πολιτισμού μας.» - λέει ακόμη ο Αλέξανταρ Αμπατζίεφ.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα