Το Καζακστάν - η χώρα των δύο ηπείρων – της Ευρώπης και της Ασίας, παραμένει ελάχιστα γνωστή στη Βουλγαρία. Ωστόσο, οι δύο χώρες έχουν μια αόρατη σχέση μεταξύ τους - περίπου 4500 Βούλγαροι που ζουν ανάμεσα στον άνω των 18 εκατομμυρίων πληθυσμό στη χώρα.

Πώς και πότε οι Βούλγαροι κατέληξαν εκεί, πώς καταφέρνουν να διατηρήσουν τις παραδόσεις και τη γλώσσα τους; Η Βαλεντίνα Σάτοβα η οποία από το 2012 είναι επικεφαλής του βουλγαρικού εθνοπολιτισμικού κέντρου «Ζντράβετς» στο Παβλοντάρ του Καζακστάν, μιλάει σε μια συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία.

Στις αρχές του 20ου αιώνα - στην περίοδο μεταξύ 1907 και 1911, ορισμένοι από τους Βούλγαρους, που τον 19ο αιώνα βρήκαν σωτηρία από την καταπίεση των Οθωμανών στη Βεσσαραβία, μάζεψαν ξανά τα πράγματά τους. Αυτή τη φορά λόγω της αγροτικής μεταρρύθμισης στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Αναζητώντας γη και καλύτερη ζωή, ξεκίνησαν προς το Καζακστάν. Αυτά ξέρει η Βαλεντίνα Σάτοβα από τις ιστορίες της μητέρας της.

Οι ντόπιοι Κοζάκοι έμαθαν τους Βούλγαρους να χτίζουν τα σπίτια τους. Τα κρατούσαν καθαρά και πάντα ασβεστωμένα, γιατί, όπως λέει η Βαλεντίνα Σάτοβα, οι Βούλγαροι είναι «φίλεργοι και πολύ επιμελείς άνθρωποι».

Σήμερα το κύριο μέρος του βουλγαρικού πληθυσμού του Καζακστάν συγκεντρώνεται στις περιοχές Παβλοντάρ και Ακτομπέ. Διατηρεί ακόμα τη γλώσσα του, αν και η διάλεκτός του είναι κάπως διαφορετική από τη βουλγαρική γλώσσα.

«Μιλάμε έτσι όπως μιλούσαν οι πρόγονοί μας πριν από 100 χρόνια.» λέει η Βαλεντίνα Σάτοβα. Είναι εθνική Βουλγάρα, αλλά επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Βουλγαρία το 2016, όταν συμμετείχε στο Διεθνές Σεμινάριο για τη Βουλγαρική Γλώσσα και Πολιτισμό στο Βελίκο Τάρνοβο.

«Όταν προσγειώθηκα στη Σόφια, ένιωσα ότι επέστρεψα στις ρίζες μου», θυμάται η Βαλεντίνα με ενθουσιασμό.

Σήμερα, στο κέντρο που διευθύνει η ίδια, οι Βούλγαροι στο Καζακστάν μελετούν τη βουλγαρική γλώσσα και τις παραδόσεις, τον πολιτισμό και την κουζίνα μας. Τους διαδίδουν οργανώνοντας εκδηλώσεις.

Μεταξύ των αγαπημένων εορτών των Βούλγαρων στο Καζακστάν είναι τα Χριστούγεννα, τα οποία γιορτάζουν όπως στη Βουλγαρία, στις 24 και 25 Δεκεμβρίου. Γιορτάζουν την ημέρα με τις παραδοσιακές βουλγαρικές πίτες με τυρί και κολοκύθες. Άλλη αγαπημένη τους γιορτή είναι η Μπάμπα Μάρτα. Την 1η Μαρτίου, οι απόφοιτοι του εθνοπολιτισμικού κέντρου «Ζντράβετς» δίνουν μαρτενίτσι σε μικρούς και μεγάλους όχι μόνο από τη βουλγαρική διασπορά, αλλά και σε άλλους, εξηγώντας τον συμβολισμό τους.

Η άλλη κύρια δραστηριότητα του κέντρου είναι η διδασκαλία της βουλγαρικής γλώσσας.

«Έχουμε υπέροχες αίθουσες διδασκαλίας. Χάρη στην πρεσβεία της Βουλγαρίας στο Καζακστάν και στο Υπουργείο Παιδείας της Βουλγαρίας, διαθέτουμε μεγάλη βιβλιοθήκη με όλα τα απαραίτητα εγχειρίδια και υλικά διδασκαλίας» δηλώνει η Βαλεντίνα Σάτοβα.

Στις τάξεις βουλγαρικής γλώσσας προετοιμάζονται επίσης νέοι που θέλουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους στη Βουλγαρία. Ήδη 30 νέοι Βούλγαροι από το Καζακστάν έχουν έρθει να σπουδάσουν στη Βουλγαρία και έχουν κάνει μια επιτυχημένη καριέρα.

Φωτογραφίες: πρ. αρχείο της Βαλεντίνα Σάτοβα

Μετάφραση και επιμέλεια: Άιλιν Τόπλεβα