Εκεί όπου το βουνό Στράντζα συναντά την Μαύρη θάλασσα, μέσα σε ένα δάσος από βελανιδιές βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα ιερά των Θρακών – το Μπεγκλίκτας. Σε απόσταση 4 χλμ. από το Πριμόρσκο, στα όρια του Αρκούτινο και περίπου 40 χλμ. από το Μπουργκάς, στο ακρωτήριο Maslen Nos, αξίζει να επισκεφτείτε αυτό το ενδιαφέρον φαινόμενο, ειδικά κατά τις ισημερίες και τα ηλιοστάσιαγιατί στην αρχαιότητα ήταν ιερό αφιερωμένο στην λατρεία του Ήλιου.

Η ονομασία του προέρχεται από τα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας – τας σημαίνει πέτρα ενώ μπεγκλίκ είναι ο φόρος επί των ζωντανών που μάζευαν από τα γύρω αγροκτήματα. Πριν 70 εκ. χρόνια η περιοχή βρισκόταν στο βυθό της θάλασσας. Το κοντινό βουνό ήταν ηφαίστειο το οποίο εξερράγη και η λάβα πάγωσε δημιουργώντας τεράστιες πέτρες. Δεν είναι σίγουρο αν οι θράκες δεν τις μετακινούσαν για να τις τοποθετήσουν σε κατάλληλο σχηματισμό αλλά σίγουρα τις χρησιμοποιούσαν για τις τελετές τους που συνδέονταν με την γονιμότητα και την αλλαγή των εποχών.

Το θρακικό φύλο που ζούσε στην περιοχή αναφέρεται από τον Ηρόδοτο σαν Σκυρμιανοί και ήταν μεταλλουργοί. 

«Κατά τον Μεσαίωνα η τοποθεσία αναφέρεται σε χειρόγραφα από τον 14^ο αιώνα, λέει η Μπορισλάβα Κίροβα, διευθύντρια του Ιστορικού Μουσείου στο Πριμόρσκο. Μετά την Απελευθέρωση (1878) ανασκαφές οργάνωσε ο τσέχος αρχαιολόγος Κάρελ Σκόρπιλ με τους αδερφούς του Χέρμαν και Βλαντισλάβ. Οι μελέτες τους αναφέρουν τα ευρήματά τους κατά μήκος του ποταμού Ροποτάμο. Το Μπεγκλίκτας είναι ένα από τα μεγαλύτερα μεγαλιθικά μνημεία των Βαλκανίων. Κατά το θερινό ηλιοστάσιο ο ήλιος ανατέλλει και οι αχτίνες του περνούν μέσα από την αψίδα του μεγαλύτερου βράχου. Οι Θράκες πίστευαν στην μητέρα-θεά και στον γιό της -  ήρωα, βασιλιά και ιερέα ενώ τα μυστήριά τους σχετίζονταν με το πέρασμα των ανθρώπων από την ζωή στον θάνατο, από τον πάνω στον κάτω κόσμο».

Το 1972-3 στην περιοχή ξεκίνησε ανασκαφές ο μεγάλος βούλγαρος Θρακολόγος Αλεξάνταρ Φολ το ιερό όμως έγινε ευρέως γνωστό το 2002 όταν η αρχαιολόγος Τσόνια Ντράζεβα, από το αρχαιολογικό μουσείο στο Μπουργκάς, τοποθέτησε με την ομάδα της τις πέτρες όπως υποτίθεται πως ήταν στην αρχαιότητα. Οι αρχαιολόγοι δημιούργησαν σχέδιο του ιερού και εξήγησαν την χρήση κάθε λίθου. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν τον «θρόνο», τον «βωμό», την «κλίνη» κ.ά.

«Υπάρχουν ειδικοί χώροι όπου οι πιστοί έφερναν τα δώρα τους – φρούτα, βότανα, λουλούδια, πήλινα δοχεία με σπόρους και έλαια. Οι Θράκες είχαν 4 ιερά υγρά – νερό, κρασί, γάλα και λάδι. Το νερό συμβολίζει τις θάλασσες, τις λίμνες και τα ποτάμια, το γάλα το στοιχείο του αέρα, το λάδι την φωτιά ενώ το κρασί την γη. Όταν τα ανακάτευαν συμβόλιζαν την δημιουργία του Κόσμου».

Πίσω από τον βασικό βράχο υπάρχει σπηλιά η οποία αναπαριστούσε τον κόλπο της μητέρας-θεάς. Κατά το θερινό ηλιοστάσιο, με την ανατολή του ήλιου ο ιερέας  έβγαινε από την σπηλιά στην μέση του ναού αναπαριστώντας την γέννηση του θεού-ήρωα. Στην αρχαιότητα στην τοποθεσία υπήρχε ηλιακό ρολόι με 16 πλάκες. Εκεί ο μάντης προέβλεπε το μέλλον.

Στην βορειοανατολική πλευρά του ιερού υπήρχε πέτρινος λαβύρινθος.

«Εκεί νεαρά αγόρια ηλικίας 14-16 χρονών περνούσαν διάφορες δοκιμασίες, λέει η κυρία Κίροβα. Σημαντικό μέρος της μυθολογίας του τόπου είναι ο Ορφέας και η Ευριδίκη, η προσπάθεια του πρίγκιπα να ξαναφέρει στην ζωή την αγαπημένη του».

Το ιερό συνέχισε να λειτουργεί ως τον 5^ο αιώνα μ. Χ. όταν τα εδάφη αυτά καταλήφθηκαν από τους Βυζαντινούς. Τον 9^ο αιώνα ο Χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία του βουλγάρικου κράτους και στον κοντινό κόλπο χτίστηκε η εκκλησία Αγία Παρασκευή στην οποία οι επισκέπτες μπορούν να φτάσουν μέσω μονοπατιού από το ιερό.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα