Η βουλγαρική μπάνιτσα ξεχώρισε σε έγκριτη κατάσταση και βρέθηκε στο Τοπ 50 των πιο νόστιμων φαγητών με τυρί στον κόσμο. Η δημοφιλής ιστοσελίδα για παραδοσιακή κουζίνα και τοπικά προϊόντα TasteAtlas κατέταξε τη βουλγαρική σπεσιαλιτέ στην 5^η θέση, ενώ στην κατάταξη βρίσκουν θέση και άλλες δύο σπεσιαλιτέ – η σαλάτα «Σόπσκα» (14^η θέση) και η σαλάτα «Οβτσάρσκα» (Σαλάτα του Ποιμένα – 41^η θέση).

• Η βουλγαρική μπάνιτσα αναγνωρίστηκε ως παγκόσμια γεύση

• Γευτείτε τη Βουλγαρία για να την γνωρίσετε και να την αγαπήσετε!

• Το Φεστιβάλ της τυρόπιτας φέρνει τη χαρά στη ζωή του χωριού Βαρμπίτσα

Στις διάφορες περιοχές της Βουλγαρίας η μπάνιτσα φτιάχνεται με διαφορετικό τρόπο και μπορεί να έχει διαφορετική γεύση, εξηγεί στον Νταναήλ Κόνοφ από το Ράδιο Σόφια της ΒΕΡ η καθ. διδάκτωρ Άνα Κότσεβα, επικεφαλής του τμήματος «Διαλεκτολογία» στο Ινστιτούτο Βουλγαρικής Γλώσσας της ΒΑΕ. Σ’ αυτό πείστηκε μαζί με τους συναδέλφους της, ενώ ταξίδευαν στα βουλγαρικά γλωσσικά εδάφη σχετικά με την εκπόνηση διαδραστικού γαστρονομικού χάρτη. «Η μπάνιτσα είναι η κοινή βουλγαρική ονομασία, αλλά μπορεί να συναντηθεί επίσης ως «μλιν», που επίσης σημαίνει «μπάνιτσα» σε διάφορα βουλγαρικά ιδιώματα, αλλά όχι μόνο», λέει η καθ. Κότσεβα και συμπληρώνει:

«Εάν είστε στη Ροδόπη και αρχίσουν να σας μιλάνε για κλιν, να έχετε υπόψη σας ότι σας μιλάνε για μπάνιτσα, έστω και με ρύζι. Το «ζέλνικ» είναι επίσης είδος μπάνιτσα σε όλες τις βουλγαρικές γλωσσικές περιοχές, αλλά μη θεωρείτε ότι φτιάχνεται με λάχανο, μάλλον είναι μπάνιτσα με διάφορα πράσινα φυτά από τον κήπο, καθώς και βότανα. Παρόλο που σε κάποια μέρη το «ζέλνικ» φτιάχνεται πραγματικά με λάχανο, αλλά με ξινό λάχανο, συχνά το «ζέλνικ» είναι πίτα με σπανάκι, λάπατο κλπ. Υπάρχει και η ονομασία «μπίλνικ» για μπάνιτσα με βότανα.»

Η παλαιότερη γλωσσική μορφή της μπάνιτσα στα βουλγαρικά εδάφη είναι «γκιμπάνιτσα» και είναι χαρακτηριστική για την περιοχή του Βίντιν (το ρήμα «нагибам» σημαίνει «διπλώνω»). Ευρέως διαδεδομένες είναι επίσης ονομασίες από τα τουρκικά, για παράδειγμα «μπουρέκι», «πεντία» ή «πιντία», καθώς και η γλυκιά «τατλία» κλπ., γιατί:

«Μιλάμε για βουλγαρική εθνική κουζίνα, αλλά αυτή σε μεγάλο βαθμό είναι βαλκανική. Είναι στην πραγματικότητα ανατολίτικη, λέει η καθ. Κότσεβα. Πολλά είναι τα σημεία τομής εδώ στα Βαλκάνια. Και στη σχέση αυτή θα μπορούσαμε να μιλάμε για «γαστρονομικούς βαλκανισμούς», τόσο ως προς τη γλώσσα, όσο και ως προς την τροφή», λέει η καθ. Κότσεβα.

Η μπάνιτσα αναμφίβολα είναι το πιο παραδοσιακό βουλγαρικό φαγητό και σχετίζεται τόσο με το γιορτινό τραπέζι, όσο με την καθημερινότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι βρίσκεται στο Τοπ 5 της παγκόσμιας κατάταξης – είναι το φαγητό, με το οποίο η βουλγαρική εθνική κουζίνα προσελκύει τους ξένους επισκέπτες μας, θεωρεί η καθ. Κότσεβα και συμπληρώνει:

«Η μπάνιτσα είναι τόσο δημοφιλής, γιατί σχετίζεται με τον άρτο, με τη ζύμη, με τη ζύμωση, με την μαγιά, και με όλα αυτά που αφορούν όχι μόνο τη μαγειρική, αλλά και τα σύμβολα – τόσο στη βουλγαρική εθνική κουζίνα, όσο στον παραδοσιακό μας πολιτισμό, ακόμη και στη μυθολογία. Γιατί τότε, όταν το ψωμί και η μπάνιτσα μπορούν να αντικατασταθούν αμοιβαία, αυτό σημαίνει ότι η στάση απέναντί τους είναι εξίσου ευλαβική», λέει η καθ. Κότσεβα.

Επιμέλεια: Βενέτα Νικόλοβα /από συνέντευξη του Νταναήλ Κόνοφ του Ράδιο Σόφια της ΒΕΡ/

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες Taste Atlas, bgnes