Η ημέρα του Αγίου Δημητρίου, στις 26 Οκτωβρίου, γιορτάζεται σε ολόκληρη τη Βουλγαρία, ενώ τα λείψανά του, που φυλάσσονται στη Θεσσαλονίκη, αποτελούν μόνιμο αντικείμενο προσκυνήματος για τους Βουλγάρους, οι οποίοι συχνά ταξιδεύουν στη Βόρεια Ελλάδα.
Στο λαϊκό εορτολόγιο, η γιορτή του Αγίου Δημητρίου συνδέεται με το τέλος του αγροτικού έτους. Κάποτε αυτή ήταν η εποχή του απολογισμού – οι εποχικοί εργάτες στα χωράφια και στα αγροκτήματα απολύονταν και, αφού έπαιρναν τον μισθό τους, επέστρεφαν στα σπίτια τους. Αυτό αποτελούσε και αφορμή για γιορτές, χορούς και διασκέδαση.
Στο κατώφλι του χειμώνα, η 26η Οκτωβρίου είναι ιδιαίτερα πανηγυρική στα χωριά και στις πόλεις των οποίων ο ορθόδοξος ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο τον Μυροβλύτη.

Τα 160 χρόνια από τα εγκαίνια της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου γιορτάζουν σήμερα με πανηγυρική λειτουργία οι κάτοικοι του χωριού Γκόρνα Λίπνιτσα, που βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα από την παλαιά πρωτεύουσα Βελίκο Τάρνοβο. Οι ντόπιοι διηγούνται ότι ο ναός τους χτίστηκε από τον μάστορα Κόλιο Φίτσετο ή από μαθητές του, που είχαν διδαχθεί την τέχνη και το ύφος του διάσημου βούλγαρου αναγεννησιακού οικοδόμου.
Αποφασισμένοι να αποκτήσουν δικό τους ορθόδοξο ναό, οι κάτοικοι του χωριού έπρεπε να υπερνικήσουν την αντίσταση των τοπικών Οθωμανών και της διοίκησης του Τάρνοβο. Οι πιο σεβαστοί άνδρες της Γκόρνα Λίπνιτσα περπάτησαν ως την Κωνσταντινούπολη για να λάβουν το σουλτανικό φιρμάνι. Η εκκλησία ανεγέρθηκε σε ευρύχωρο τόπο, στην άκρη του χωριού, εκεί όπου βρίσκονταν και τα βουλγαρικά κοιμητήρια, και για να μην φαίνεται ψηλή και ενοχλεί τις οθωμανικές αρχές, οι χτίστες έριξαν το χώμα από τα θεμέλια γύρω από το ναό.
Σήμερα ο ναός αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα του χωριού, όπου σταματούν προσκυνητές που ακολουθούν τη διαδρομή των λειψάνων του Αγίου Ιωάννη της Ρίλας – «το βουλγαρικό Ελ Καμίνο», το προσκυνηματικό μονοπάτι από το Βελίκο Τάρνοβο έως τη Μονή της Ρίλα – καθώς και καλλιτέχνες από τη Βουλγαρία και το εξωτερικό, οι οποίοι συμμετέχουν στα προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών, που πραγματοποιούνται εκεί την τελευταία δεκαετία.

Επιμέλεια: Ελένα Καρκαλάνοβα

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: αρχείο, heterotopias.eu