Μοναδικές τοιχογραφίες του Αγίου Γεωργίου στην εκκλησία του ομώνυμου μοναστηριού στο Κρεμίκοβτσι

Ο Άγιος Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος είναι πολύ δημοφιλής στην Βουλγαρία. Κατά το βίο του είναι γεννημένος τον 3ο αιώνα στην οικογένεια χριστιανών και μεγαλώνοντας έγινε γνωστός με την εξυπνάδα, την αντρεία και την φυσική του δύναμη, έκανε στρατιωτική καριέρα και ήταν έμπιστος του αυτοκράτορα Διοκλητιανού. Όταν ξεκίνησαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και δήλωσε στον αυτοκράτορα πως είναι χριστιανός. Φυλακίζεται και βασανίζεται, αλλά δεν απαρνιέται την πίστη του παρά την θανατική καταδίκη. Ο Άγιος Γεώργιος είναι προστάτης των στρατιωτικών, των γεωργών και των κτηνοτρόφων. Γιορτάζεται στις 6 Μαΐου, την ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων της Βουλγαρίας.

Στην ορθόδοξη παράδοση υπάρχουν δυο ειδών αναπαραστάσεις του Αγίου Γεωργίου. Η μια απεικονίζει μόνο το πρόσωπό του, ενώ στην άλλη είναι καβαλάρης σε άσπρο άλογο και σκοτώνει έναν δράκο. Στο μοναστήρι του Κρεμίκοβτσι υπάρχουν τρεις αναπαραστάσεις του που δεν συμπίπτουν με τους κανόνες της εικονογραφίας.

Η αναστήλωση των τοιχογραφιών που χρονολογούνται από τον 15^ο, 16^ο και τον 17^ο αιώνα κράτησε 13 χρόνια και χάρη στη λαμπρή προσπάθεια του αρχιτέκτονα Στογιάν Γιάνεφ και τις ομάδες της Λιούμπκα Κράσκοβα και του Ζαμφίρ Πετρόφ μπορούμε σήμερα να απολαύσουμε την ομορφιά τους.

"Τις συντηρήσαμε στη μορφή που τις βρήκαμε, σταματήσαμε την φθορά και τις σταθεροποιήσαμε", λέει ο εικονογράφος Κριστιάν Σπιριντόνοφ. "Πρόκειται για πολύ όμορφες τοιχογραφίες, δουλεμένες με σπάνια μαστοριά".

Οι διαφορές στο στυλ ζωγραφικής και στην μέθοδο επεξεργασίας δείχνει πως υπάρχουν ζώνες από διαφορετικές περιόδους. Οι φιγούρες εξέχουν στο σκοτεινό φόντο. Απέναντι στην είσοδο μας υποδέχεται ο Άγιος Γεώργιος αναβάτης σε άλογο αλλά με μια ιδιαίτερη λεπτομέρεια – στη σέλλα κάθεται κι ένα αγόρι. Η σκηνή αναπαριστά ένα θαύμα στη δική μας γη.

"Το παιδί ήταν θύμα απαγωγής από επιδρομείς και πουλημένο σκλάβος να υπηρετεί έναν αξιωματούχο", μας διηγείται ο κ. Σπιριντόνοφ. "Οι γονείς του προσευχήθηκαν και παρακάλεσαν τον άγιο να τους το φέρει πίσω, εκείνος το άρπαξε και το απόθεσε στο σπίτι του ενώ κρατούσε ακόμα το κανάτι με το κρασί, με το οποίο κερνούσε τον κύριό του".

Ο άγιος σκοτώνει και το δράκο με ένα ασυνήθιστο τρόπο. Στην ορθόδοξη παράδοση το χτύπημα του κονταριού του είναι από πάνω προς τα κάτω ενώ στο Κρεμίκοβτσι κρατάει το κοντάρι οριζόντια σαν Еυρωπαίος ιππότης – απεικόνιση που δεν συναντάται συχνά και ακόμα πιο σπάνια στα Βαλκάνια.

Η δεύτερη μορφή του Αγίου Γεωργίου είναι σε πολύ καλή κατάσταση και έχει πολύ αληθινά χαρακτηριστικά. Συνήθως ο άγιος κοιτάζει δεξιά, στην εικόνα αυτή όμως είναι στραμμένος αριστερά. Απεικονίζεται και το σπαθί του που συνήθως λείπει, κρατάει και ασπίδα ενώ το τεράστιο φίδι κείτεται στα πίσω πόδια του αλόγου.

Η τρίτη τοιχογραφία απεικονίζει τον άγιο να κάθεται σε θρόνο. Ντυμένος με πανοπλία σε χρυσό φόντο, με κοντάρι και σπαθί πατώντας το δράκο. Αυτή η αναπαράσταση είναι ανεπανάληπτη και συμβάλλει μαζί με τις άλλες όμορφες και σημαντικές απεικονίσεις, το μοναστήρι του Κρεμίκοβτσι να ανακηρυχθεί μνημείο του πολιτισμού.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου