Στις αρχές της εβδομάδας τη Βουλγαρία επισκέφθηκαν πρώτα ο Πρόεδρος της Ελλάδας Προκόπης Παυλόπουλος και μετά ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου. Η στιγμή των επισκέψεων συνέπεσε με σπουδαίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσεις – προετοιμασία για την ενδεχόμενη υποδοχή διαμενόντων στην Τουρκία Σύριων προσφύγων στο έδαφος 8 ευρωπαϊκών κρατών, Σύνοδος Κορυφής για τα θέματα μετανάστευσης και ελέγχου των συνόρων, αναζωογόνηση των διαδικασιών ευρωπαϊκής ένταξης των Βαλκανίων μέσω της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων προσχώρησης της Τουρκίας στην ΕΕ και έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Σερβία.
Ο διάλογος στη Σόφια δεν μπορούσε παρά να ανταποκριθεί στα θέματα αυτά της ευρωπαϊκής ατζέντας. Τώρα η Βουλγαρία έχει και δέσμευση πάνω στην ατζέντα, ως εκ περιτροπής προεδρεύουσα χώρα της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Στις συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Ελλάδας, ο Βούλγαρος ομόλογός του, Ρόσεν Πλέβνελιεφ υπερασπίστηκε τη θέση ότι η μεταναστευτική κρίση είναι κοινό πρόβλημα και hot spots καταγραφής και κατανομής προσφύγων πρέπει να έχει όχι μόνο στην Ιταλία και την Ελλάδα, αλλά και σε κάποιες χώρες των Βαλκανίων, από τις οποίες περνούν πρόσφυγες στον δρόμο τους προς τη Δυτική και τη Βόρεια Ευρώπη.
Οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν ότι για να μην υπάρχει επιδείνωση των σχέσεων γύρω από το προσφυγικό πρόβλημα, στην ΕΕ πρέπει να εκπονηθούν σαφείς κανόνες για τη λύση του, που να τηρούνται απ’ όλα τα κράτη-μέλη.
Για την προσχώρηση άλλων βαλκανικών χωρών στην ΕΕ εκφράστηκε υποστήριξη, αλλά υπό τον όρο ότι ενδιαφερόμενες χώρες εκπληρώσουν ορισμένες απαιτήσεις. Επαναλήφθηκαν οι απαιτήσεις απέναντι στη Δημοκρατία της Μακεδονίας να τηρεί τις αρχές καλής γειτονίας και να μη διαστρεβλώνει τα ιστορικά γεγονότα, και από ελληνική πλευρά προς την Τουρκία προβλήθηκε το αίτημα η χώρα να σέβεται τις ευρωπαϊκές οικονομικές και πολιτικές πραγματικότητες και ως προς τις εκκρεμότητες να τηρεί το διεθνές δίκαιο.
Τόσο με τον Έλληνα πρόεδρο, όσο με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, συζητήθηκε η ενίσχυση της συνεργασίας των υπηρεσιών ασφάλειας. Διαπιστώθηκε η επιτυχία της διμερούς και της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα αυτό, καθώς και το πραγματικό αποτέλεσμα από την εφαρμογή της πρόσφατης Συμφωνίας Αστυνομικής και Τελωνειακής Συνεργασίας Βουλγαρίας-Ελλάδας-Τουρκίας.
Μετά τις συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου κατέστη σαφές ότι οι υπουργοί Εσωτερικών των δύο χωρών σχεδιάζουν κοινές επιχειρήσεις κατά των διακινητών μεταναστών. Δεν κατέστη σαφές όμως τι είναι η στάση των τριών κρατών απέναντι στην ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για κεντρικοποιημένη χερσαία και παράκτια φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Σύμφωνα με την εν λόγω ιδέα, μία νέα και διαφορετική από τη Frontex δομή, υπό τη διεύθυνση της Κομισιόν, και όχι των αντίστοιχων κρατών, θα φρουρούσε τα τμήματα των συνόρων που οι εθνικές συνοριακές αρχές δεν μπορούν να καλύψουν ικανοποιητικά. Τώρα τέτοια είναι η περίπτωση της Ελλάδας όσον αφορά τις μεταναστευτικές πιέσεις από τα σύνορα με την Τουρκία και προς τα σύνορα με τη Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Πιθανόν το θέμα δε συζητήθηκε γιατί η ιδέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει πρώτα να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών της ΕΕ. Τη στιγμή των συνομιλιών στη Σόφια, η Ευρωβουλή συζητούσε προβλήματα της διαφοροποίησης και της ασφάλειας των ενεργειακών προμηθειών καθώς και την ανάγκη από αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας ενεργειακής αποδοτικότητας και από αποτελεσματικότερη χρήση των εθνικών και των διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών.
Η Βουλγαρία και η Ελλάδα επιβεβαίωσαν ότι θα συμμετάσχουν μαζί στην κατασκευή του διαδρόμου φυσικού αερίου "Βορράς-Νότος" και στη δημιουργία χρηματιστηρίου ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και οι δύο πρόεδροι επικρότησαν την πρόοδο του σχεδίου σύνδεσης των εθνικών συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου που θα συνδέσει τη Βουλγαρία με τον Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου και τους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου αερίου στη Μεσόγειο.
Στις συνομιλίες με την τουρκική πλευρά τέθηκε επί τάπητος και το θέμα της σύνδεσης των συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου της Βουλγαρίας και της Τουρκίας. Οι συνδετικοί αγωγοί φυσικού αερίου της Βουλγαρία με τις γειτονικές της χώρες είναι επίκαιρο θέμα από επτά χρόνια, αλλά το σχέδιο με την Τουρκία καθυστέρησε αισθητά και τώρα ακόμη και η ίδια η αναφορά του αποτελεί αφορμή αισιοδοξίας.
Άλλη αφορμή αισιοδοξίας ήταν η διαβεβαίωση της τουρκικής πλευράς ότι η Σόφια και η Κωνσταντινούπολη θα συνδεθούν από τρένο υψηλής ταχύτητας, με την τωρινή κατάσταση στην περιοχή όμως η αισιοδοξία πρέπει να είναι συγκρατημένη. Ένα τέτοιο παράδειγμα έδωσε ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ, σχολιάζοντας ότι υπάρχουν μεγάλα σχέδια, που δε θα συμβούν αν επιδεινωθούν οι σχέσεις μεταξύ των κρατών. Γι’ αυτό κάλεσε αμέσως για εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας.
Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
