Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

U inaugurua një monument i kosit në Bullgari

Monumenti i është kushtuar zbuluesit të bakterit të kosit doctor Stamen Grigorov
Foto: Darina Grigorova
Kosi, me të cilin Bullgaria është e njohur në botë, tashmë ka monument të vet. Ai u inaugurua para pak kohe nga ministri i bujqësisë dhe i ushqimeve Mirosllav Najdenov në kuadrin e ekspozitës tradicionale “Bota e qumështit” në Sofje. Monumenti i është kushtuar zbuluesit të bakterit të kosit “Lactobacillus bulgaricus” doctor Stamen Grigorov (1878 – 1945) dhe prof. Maria Stefanova, e njohur për përvojën e saj shumëvjeçare në përgatitjen e kosit bullgar.

Doktor Grigorov ka studiuar shkenca natyrore në Monpelie, kurse më vonë ka mbaruar mjekësi në Gjenevë. Ai është shkencëtari i parë, i cili në vitin 1905 përshkroi për herë të parë mikroorganizmin e thartë të qumështit, i cili shkakton fermentimin e domosdoshëm për prodhimin e kosit bullgar. Më vonë mikroorganizmi është quajtur “Lactobacillus bulgaricus” për nder të atdheut të zbuluesit të tij. Shkencëtari ka marrë oferta për punë prestigjioze në Zvicër dhe Brazil, por i ka refuzuar dhe ka mbetur në Bullgari. Sot pranë emrit zyrtar të këtij mikroorganizmi është shtuar dhe mbiemri i zbuluesit të tij Grigorov. Gjatë inaugurimit të monumentit ministri Najdenov vuri në dukje:

“Ky është zbuluesi i kosit në botë. Ne kemi shumë bullgarë të mëdhenj, por nuk janë shumë ata, të cilët kanë mbetur një gjurmë, e cila ekziston edhe sot e kësaj dite.”

Në mes të këtij viti hyri në fuqi standardi shtetëror bullgar për kosin. Kërkesa është që ai të përgatitet vetëm nga qumësht i papërpunuar prej lope, deleje, bualli, dhie ose nga qumësht i përzier. Në tharme duhet të ketë “Lactobacillus bulgaricus” ose “Streptococcus thermophilus”, të cilat të mos kenë pësuar modifikim gjenetik. Vetëm qumështi, i prodhuar sipas këtij standardi, mund të ketë etiketën “kos bullgar”. Sipas fjalëve të ministrit Najdenov deri tani vetëm 2–3 firma i përgjigjen këtij standardi.

“Në sajë të faktit se para pak kohe patëm guximin të krijojmë një laborator privat për tharme, në Bullgari tashmë u krijuan tre laboratorë për tharme”, tha në një intervistë për Radio Bullgarinë prof. Maria Stefanova:

“Në këtë mënyrë vendi ynë me të vërtetë fiton popullaritet jashtë – shton ajo. – Kur para disa vitesh Bullgaria mori vendim për të eksportuar kosin bashkë me tharmin, në një ambasadë bullgare u shprehën negativisht sa i përket mënyrës në të cilën e paraqitim vendin tonë. Kaluan mjaftë vite, shitëm me sukses shumë tharme në Japoni, Gjermani, Finlandë dhe përsëri e takova këtë njeri, i cili më kërkoi falje se është shprehur në këtë mënyrë për produktin tonë tradicional. Te ne tharmet e kosit duhet të jenë bullgare. Aktualisht në shumë vende në botë prodhojnë kos, por të gjitha mikroorganizmat janë marrë në mënyrë legale apo jo nga Bullgaria.”

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
По публикацията работи: Darina Grigorova


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Foto: Shkolla Shën Kirill dhe Metodij në Athinë

Në Athinë po diskutohet lidhja midis inteligjencës artificiale dhe mësimdhënies

"Ne nuk mund të ikim nga teknologjitë bashkëkohore, por duhet të mendojmë si mund të përdorim inteligjencën artificiale në mënyrë që të përmirësojmë cilësinë e arsimit pa humbur kontaktin njerëzor" – tha në një intervistë të veçantë për Radio Bullgarinë..

botuar më 25-10-31 8.00.PD
Festa Monstruoze 2023

Festë "Monstruoze" në Kopshtin e Doktorit

Një "errësirë" dhe argëtim i pazakontë mbretëron në Kopshtin e Doktorit pas Bibliotekës Kombëtare "Shën Kirill dhe Metodij" në Sofje. Hapësira është transformuar në një vend urban të frikshëm, por tërheqës, kushtuar Halloween-it, dhe këtë vit festa zgjat..

botuar më 25-10-31 5.10.PD

U miratuan fondet për veprimtarinë e shoqatave bullgare jashtë vendit gjatë vitit 2025

Qeveria miratoi një program të ri për mbështetjen e organizatave të komuniteteve bullgare në Shqipëri, Serbi, Kosovë, Ukrainë dhe Moldavi, si dhe të qytetarëve nga Maqedonia e Veriut me vetëdije bullgare, për periudhën 15 tetor 2025 – 31 dhjetor 2029,..

botuar më 25-10-30 8.28.PD