Shkencëtarët bullgarë krijuan një frutë të re

botuar më 12-09-05 10.55.PD

“Stendesto” nuk është një lloj gjenetikisht i modifikuar, por gërsheton cilësitë ushqimore të dy frutave.

Foto: bnt.bg

Shkencëtarët bullgarë arritën të krijojnë një frutë të re botanike – “Stendesto”. Bëhet fjalë për përgjigjen bullgare të të ashtuquajturit “plumcot” në SHBA – një hibrid i njohur midis kumbullës dhe kajsisë. Ky lloj i kryqëzuar, i cili gërsheton shijet dhe cilësitë ushqimore të dy frutave, është rezultat i eksperimenteve shumëvjeçare shkencore të një ekipi nga Instituti i frutikulturës në qytetin e Plovdivit. Përveç se është shumë i qëndrueshëm ndaj sëmundjeve, produkti është shumë i shijshëm dhe i dobishëm – thonë specialistët. Fidanët e parë do të përhapen në treg vjeshtën tjetër. Ndërkohë ndaj frutës origjinale shfaqin interes si tregtarë, ashtu dhe seleksionues nga mbarë Evropa.

“Prindërit” e llojit të ri botanik “Stendesto” janë kumbulla blu e llojit “Stenlej” dhe kajsia “Modesto”. Fruta ka formën e kumbullës dhe ka ngjyrëvjollce të errët, është mbuluar me push dhe është aromatike si kajsia, pemët lindin tre – katër vjet pas mbjelljes së tyre, kurse frutat piqen në fillim të muajit gusht. “Më interesantja është se lloji është në kundërshtim me të gjitha rregullat e gjenetikës – thotë me krenari docenti Argir Zhivondov, drejtor i Institut të frutikulturës në Plovdiv. – Kumbulla e zakonshme blu ka 48 kromozome, kurse kajsia ka vetëm 16, domethënë kumbulla ka tri herë më shumë

kromozome sesa kajsia. Sipas rregullave të gjenetikës kjo nuk lejon kryqëzimin e tyre, por megjithatë ne arritëm të krijojmë një lloj të ri botanik duke i kombinuar këto dy fruta. Në fakt kryqëzime të tilla ndodhin jo vetëm në kushte laboratorike, por dhe në natyrë.”

Përveç kësaj produkti “Stendesto” nuk është gjenetikisht i modifikuar. Vetëm procesi i pjalmimit është artificial.
“Plumcot-i përtej oqeanit është rezultat i kryqëzimit midis kumbullës dhe kajsisë japoneze, të cilët përveç kësaj disponojnë 16 kromozome dhe kanë pajtueshmëri gjenetike, kurse ne realizuam variantin më të vështirë, duke kryqëzuar kumbullën më të vogël evropiane me kajsinë, midis të cilave, siç tashmë përmendëm, ka shpërpjesëtim të kromozomeve” – vuri në dukje docenti Zhivondov.

Sipas specialistëve plumcot-i ynë është më i shijshëm dhe aromatik. Nëse fruta është pjekur mirë, përmbajtja e sheqerit në të është 17 për qind dhe është shumë e përshtatshme për përgatitjen e rakisë – një pije tradicionale bullgare. Përveç kësaj “Stendesto” është shumë i përshtatshëm për përgatitjen e marmelatave dhe reçeleve. Pritet që fruta e re të shkaktojë një bum të vërtetë në tregun bullgar, pse jo dhe në tregun e huaj.

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva

По публикацията работи: Veneta Nikollova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Shkencëtarët bullgarë krijuan një frutë të re

Më shumë nga rubrika

Vazhdon Shkolla Verore e Gjuhës Bullgare në Tiranë

Viktor Lillov u bë nxënësi i parë bullgar që fitoi medaljen e artë nga turnetë më të fortë të biologjisë dhe kimisë

Ivajllo Vëllçev: eurodeputeti për herë të parë

Ivajllo Vëllçev: eurodeputeti për herë të parë

Vazhdon Shkolla Verore e Gjuhës Bullgare në Tiranë

Viktor Lillov u bë nxënësi i parë bullgar që fitoi medaljen e artë nga turnetë më të fortë të biologjisë dhe kimisë