Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Bimët e Enjos për shëndet

| rinovuar më 21-06-24 12.42.MD
Foto: Bashkia Jamboll

Më 24 qershor, Ortodoksia feston Lindjen e Shën Joan, Paraardhësit dhe Pagëzor të Zotit. Në kalendarin kishtar ka akoma disa data të tjera për një nderim ndaj kujtimit të shenjtorit, po kështu çdo e martë gjatë vitit i është kushtuar atij. Më 24 qershor është dhe një nga festat më të mëdha popullore bullgare - Dita e Enjos, kushtuar bimëve, ujit, diellit e të gjithë ritualeve për shëndet. E lidhim dhe me  magjinë dhe hamendjen e dikurshme paramartesore me tufat e luleve. Emërtimi vjen nga modifikimi i emrit Joan -Ivan, Janjo, Enjo. Që aty dhe emërtimet e ndryshme në rajonet e veçanta Jenevden, Janovden, Ivanden, Ivëndën, Ivani i Verës e të tjera.

Besimi më i përhapur është se barishtet  dhe bimët e këputura në ditën e Enjos, por para lindjes së diellit, kanë një fuqi të madhe shëruese. Herbalistët modernë, por dhe njerëzit, të cilët përdorin në ditët e tyre të përditshme bimë medicinale, me të vërtetë ngrihen në mes të natës dhe drejtohen ndaj vendeve të tyre të preferuara, që të mbledhin Bimët e Enjos. Një funksion shërues dhe mbrojtës ka dhe Kurora e Enjos, të cilën dikur vajzat e kanë thurur prej bimëve. Si dhe tufën, të cilën disa dhe sot mundohen që ta bëjnë. Sipas recetës popullore, ajo duhet të përmbajë 77 bimë e gjysmë. Kaq janë dhe sëmundjet - 77 janë ato të njohura, kurse “gjysma” është e panjohur. Mjekët popullorë dinë se cilat janë 77 bimët për sëmundjet e njohura, kurse gjysmën i këpusin me sy të mbyllura - një kërcell që bie rastësisht në duart e tyre. Tufa e Enjos thahet dhe ruhet, besohet se me të shërohen sëmundje nga më të ndryshmet. Në këngët popullore, të cilat e shoqërojnë traditën, shpeshherë heroi kryesor është Enjoja mitik, i cili është nisur për të mbledhur bimë.

Shumë e njohur është legjenda, sipas së cilës Dielli lahet në ujin e gjallë herët në mëngjes në Ditën e Enjos dhe vallëzon nga gëzimi. Pas kësaj e ndërmerr rrugën e tij të gjatë drejt dimrit. Secili i cili mundet të shikojë këtë vallëzim të bukur, është i bekuar nga Dielli për shëndet.  Të gjithë lumenjtë, liqenet, burimet janë gjithashtu të bekuar. Thonë se në Ditën e Enjos uji fillon të rrjedhë edhe nga burimet e përthara. Prandaj mendohet se është mirë secili të shkojë deri në ndonjë burim natyror të ujit dhe të lahet, të rrokulliset në vesën e mëngjesit ose të paktën të spërkasë fytyrën me ujë. Në shumë vende sot bëjnë rivendosje të traditës Enjova bulja /Nusja e Enjos/, që përfundon me emërtimin e tufave dhe parashikime paramartesore. Ndizen dhe Zjarret e Enjos - që të mund të shtohet forca e “zjarrit qiellor”. Me fuqinë magjike të këtij momenti nga viti është lidhur dhe besimi se natën para festës endacakë dhe mashtrues shkojnë nëpër fushë, që të vjedhin begatinë e huaj. Kurse mbi vendet, në të cilat ka një thesar të fshehur, dalin zjarre fantazmë.

Por kuptimi kryesor i festës është kujdesi për shëndetin njerëzor - një nga vlerat më të mëdha të bullgarit në të gjitha epokat historike.

Redaktore: Allbena Bezovska

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Kukeri, pleq, babugeri, çaushi... Fshati Turija pret lojëra maskarade

Fshati nënballkanik Turija mirëpret mbi një mijë pjesëmarrës në lojërat e maskaradës "Pleqtë në Turija". Në edicionin e sivjetshëm të festivalit më 30 mars do të marrin pjesë 28 grupe me kukeri (njerëz të maskuar) nga e gjithë Bullgaria. Çdo vit..

botuar më 24-03-30 8.05.PD

Kalorësi djallëzor Shën Theodhori

"Në një rajon të gjerë në Bullgarinë Veriore, kalorësi Shën Theodhor perceptohet si një personazh djallëzor. Përkufizimet popullore për të janë si më poshtë: një shenjtor vampir, përbindësh ose goblin... Ai vizitonte festat e beqarëve, të cilat ishin të..

botuar më 24-03-23 11.05.PD
Foto: Instituti i Etnografisë dhe Folkloristikës me muze në Akademinë Bullgare të Shkencave

Veroret - një simbol i shpresës për gjërat e mira që do të vijnë

Martenica (verorja) është një nga simbolet e Bullgarisë - konsiderohet si një pararojë e pranverës dhe largimit të errësirës. Çdo vit më 1 mars, edhe larg atdheut, ne bullgarët i zbukurojmë të afërmit dhe miqtë tanë me fijet e përdredhura të bardha e të..

botuar më 24-03-01 7.10.PD