Pesë vjet më parë, si mësuese e re, Aleksandrina filloi të jepte mësim në një qytet të vogël bullgar për fëmijët nga klasa e parë deri në të pestën. Por mësuesja e re u befasua kur zbuloi se shumë nga nxënësit e saj ishin analfabetë dhe dinin vetëm disa shkronja të alfabetit. Përveç kësaj, kishte fëmijë në klasën e saj që nuk flisnin fare bullgarisht.
Aleksandrina nuk është e vetmja mësuese bullgare që haset me këtë problem! 20% e fëmijëve në shkollat tona fillore flasin një gjuhë amtare, ndryshe nga bullgarishtja, sipas statistikave jozyrtare të Fondacionit “Së bashku në klasë”. Më shpesh këta janë fëmijë të etnisë rome ose turke, si dhe fëmijë të refugjatëve. Por numri është i kushtëzuar dhe është e vështirë të merren të dhëna reale, vë në dukje fondacioni.
Me problemin e keqkuptimit në gjuhën bullgare përballen kryesisht mësuesit në zonat me një popullsi mbizotëruese minoritare. “Për një kohë të gjatë kisha ndjenjën se fëmijët nuk më kuptonin mirë në klasë. Fillova të kërkoj vetë zgjidhje të problemit, ”thotë Aleksandrina. Kështu, mësuesja e re filloi të kërkonte materiale dhe burime nga jashtë dhe të provonte metoda me të cilat ajo vetë kishte mësuar gjuhë të huaja. “Nxënësit e mi e mbaruan shkollën me sukses, mbetën vetëm dy që nuk dinin të lexonin dhe të shkruanin. Por problemi me ta ishte i ndryshëm - ata nuk e vizitonin shkollën, " thotë mësuesja.
Për një kohë të gjatë institucionet nuk u kushtonin vëmendjen e domosdoshme vështirësive me të cilat përballen fëmijët në shkollë me gjuhë amtare të ndryshme nga ajo bullgare. Injoroheshin edhe problemet me të cilat ndeshen mësuesit e tyre. Por e vërteta është se zotërimi i gjuhës bullgare në moshë të re është mburoja më e mirë kundër izolimit social të fëmijëve të tillë në të ardhmen.
Sipas specialistëve, të jesh një nga fëmijët e quajtur dygjuhësh është një avantazh i madh, është e bindur Vjara Mihallova, specialiste e zhvillimit të hershëm dygjuhësor nga Asociacioni EducArt. Sipas saj, shumëgjuhësia është një potencial i këtyre nxënësve, të cilin ata duhet ta përdorin në shkollë. Lajmi i mirë është se abetarja e parë bullgare për nxënësit me gjuhë amtare të ndryshme nga bullgarishtja është gati dhe e disponueshme. Manuali është gjithashtu i dobishëm për fëmijët që nuk kanë aftësi të mjaftueshme gjuhësore në shkollën fillore, si dhe për ata që jetojnë në një mjedis të huaj gjuhësor jashtë vendit.
Autorët e kanë titulluar manualin shkollor "Le të lexojmë me Asja dhe Javor" - dy emra me shkronjën e parë dhe të fundit të alfabetit bullgar. Libri shkollor shpërndahet falas në faqen e internetit prepodavame.bg dhe mësuesit mund ta përdorin atë në vitin e ri shkollor si material shtesë në zotërimin e aftësive të leximit.
Ne duam t'i ndihmojmë fëmijët dhe ata të mos e braktisin shkollën "- thotë Vjara Mihajllova, e cila është gjithashtu autore e tekstit mësimor:
"Mësuesit e tjerë na thanë se fëmijët deri në klasën e 3-të dhe të 4-të kanë vështirësi në mësimin e teknikës së leximit, dhe kjo është një aftësi kryesore për arritjen e suksesit. Kështu që ne hulumtuam nevojat e tyre. Shumica e fëmijëve me të cilët punojmë kanë një gjuhë amtare rome ose turke. Ata shumë shpesh bien në kontakt me bullgarë që në moshën 5-6 vjeç. Kjo do të thotë se këta fëmijë janë gati të bëhen dygjuhësh, por ata ende nuk janë. Kur gjuha mësohet më vonë, pasi të jetë mësuar gjuha amtare, proceset janë të ndryshme dhe nxënësit kanë nevojë për mbështetje të synuar gjuhësore në shkollë. Kolegia ime Dr. Anastasia Novekova dhe unë kemi përvojë nga Gjermania, ne u diplomuam atje dhe kemi punuar në këtë fushë. Tani qëllimi ynë është të aplikojmë motivimin dhe përvojën e universiteteve ndërkombëtare në shkollën bullgare. Partneri ynë afatgjatë është Ministria e Arsimit dhe Shkencës. ”
Përpiloi: Gergana Mançeva
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Foto: educ-art.eu, prepodavame.bg, Facebook / @teachforbulgariaBullgarë nga 18 vende, 34 shkolla jashtë dhe 8 pedagogë bullgarë nga universitetet jashtë vendit janë pjesëmarrës në vitin e parë të Programit Kombëtar "Tregimet e pathëna të bullgarëve", i cili kërkon fakte pak të njohura për bullgarët e denjë apo ngjarje..
Nga raporti i Këshillit të Ministrave për zbatimin е "Strategjisë Kombëtare të Përditësuar për Zhvillimin Demografik të Popullsisë në Republikën e Bullgarisë" në vitin 2023 del qartë se për herë të parë në 38 vjet në Bullgari raporti ndërmjet rritjes..
Pak ditë më parë në Bllagoevgrad u pikturua një grafiti-mural shumëngjyrësh i krijuar në lidhje me 20-vjetorin e anëtarësimit të vendit tonë në NATO. Vepra e artit të rrugës u realizua me mbështetjen e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Bullgarisë,..
Instituti për Shkenca Kompjuterike, Inteligjencë Artificiale dhe Teknologji (INSAIT) pranë Universitetit të Sofjes “Shën Kliment Ohridski" vuri në..