Radiot anembanë botës flasin për klimën

Klimatologu Prof. Georgi Raçev: Gjendja e ajrit na bën të barabartë

botuar më 25-02-13 7.30.PD

Foto: unesco.org

Dita Botërore e Radios – 13 shkurti, këtë vit i kushtohet ndryshimeve klimatike. Zgjedhja nuk është e rastësishme - viti 2025 është identifikuar nga Marrëveshja e Parisit si çelësi nëse njerëzimi do të përmbushë qëllimin e tij afatgjatë për të kufizuar ngrohjen globale në një maksimum prej 1.5 gradë Celsius deri në fund të shekullit. Ky vit është një pikë kthese - në fund të tij, emetimet e gazrave të dëmshëm duhet të fillojnë të ulen. Cila është situata reale klimatike dhe a i kemi mjetet e duhura për të ndaluar ndikimin e saj shkatërrues?

Proceset natyrore të ndryshimeve klimatike deformohen dhe maskohen fuqishëm nga aktiviteti ekonomik njerëzor – na kujton klimatologu dhe pedagogu në Universitetin e Sofjes “Shën Kliment Ohridski” Prof. Georgi Raçev. Megjithatë, ajo që është më shqetësuese është shpejtësia me të cilën po ndodhin këto ndryshime, sepse 20 vitet e fundit kanë qenë më të ngrohtat që nga matjet meteorologjike, ndërsa mbas 5-6 vitesh të tjera, klimatologët do të mund të deklarojnë kategorikisht se klima ka ndryshuar përgjithmonë.

Ndryshimet i dallojnë edhe adoleshentët. Elica Pavllova, nxënëse e Gjimanzit të Parë të Gjuhës Angleze në Sofje, jep përshtypjet e saj:

"Harabela dikur ishte mjaft e përhapur në Sofje, ndërsa tani klima ka ndryshuar ndjeshëm. Edhe unë e kam vënë re gjatë 17 viteve të jetës sime. Mbaj mend se ka pasur shumë më shumë ditë me borë në dimër. Tani ato janë të rralla dhe nëse kjo vazhdon në të njëjtën mënyrë në të ardhmen, do të jetë mjaft e trishtueshme në Bullgari të mos ketë këtë dimër të bollshëm me borë dhe mundësinë për të qenë krenarë për faktin se i kemi katër stinët e vitit", thotë vajza e cila është e pasionuar pas kësaj tematike dhe ka marrë pjesë në një projekt me fokus të ngjashëm, së bashku me bashkëmoshatarët e saj nga shkolla bullgare në Romë.

Tërmete, thatësira, turbina ere... eko-sfidat bashkojnë nxënës nga Bullgaria, Italia dhe Danimarka

“Ne po përballemi me problemin e ngrohjes globale sepse i gjithë përparimi ynë bazohet në një ligj shumë mizor – atë të energjisë, i cili duhet të jetë lehtësisht i aksesueshëm dhe i bollshëm”, thekson klimatologu. Ai gjithashtu jep një shembull të qarkullimit të masave ajrore:

Një ditë tjetër me ajër të pistë në Sofje (janar 2025)

"Kur Evropa ndot ajrin, ai vjen tek ne, ne e "pasurojmë" atë me ekonominë tonë dhe e dërgojmë në Indi dhe Kinë. Ata janë konsumatorë të qymyrit dhe e pasurojnë më tej, duke e dërguar përtej Oqeanit Paqësor në Shtetet e Bashkuara, të cilat gjithashtu lëshojnë ndotësit e tyre dhe ajri na vjen përtej Oqeanit Atlantik. Kjo na bën të lirë dhe të barabartë. Prandaj, askush nuk mund të vendosë kufizime për veten, ndërsa një tjetër në të njëjtën kohë të djegë qymyr. Ne të gjithë duhet të punojmë së bashku”.

Dhe pavarësisht faktit se ekonomitë janë shkaktari kryesor i emetimeve të dëmshme, pa prosperitet ekonomik, qëllimet mjedisore janë të paarritshme - thekson Georgi Raçev dhe shton:

Konferenca e OKB-së për Ndryshimet Klimatike në Paris (2015)

"Nëse nuk ka ekonomi dhe nuk ka fitim për të paguar taksat, nuk keni ku të merrni para për të arritur qëllimet mjedisore dhe klimatike. Janë shumë të shtrenjta! Ushqimi, energjia dhe lëvizja - kjo është baza e prosperitetit njerëzor, dhe për këtë arsye ne duhet të mendojmë me shumë kujdes për çështjen e qëllimeve mjedisore. Nëse ekonomia shembet - nuk do të mund të bëjmë asgjë. Nuk do të ketë para për të shpëtuar kafshët dhe për të mbrojtur mjedisin natyror. Dhe kur të rrisni kostot e energjisë elektrike, do të filloj të djeg çizmet e mia të vjetra prej gome dhe do të nxjerr sobën e gjyshes nga bodrumi për t'u ngrohur."

Klimatologu është i bindur se Bullgaria mund të arrijë qëllimet e saj mjedisore dhe në të njëjtën kohë të ketë një ekonomi të qëndrueshme vetëm kur zhvillimi i turizmit dhe bujqësisë të bëhen prioritet për qeverinë.

Dhe një gjë tjetër e rëndësishme – një person i thjeshë ka një rol vendimtar në ngadalësimin e ndryshimeve klimatike. “Ai ka vullnetin e lirë për të zgjedhur se nga çfarë të privojë veten, si dhe fuqinë për të ngadalësuar ndryshimet klimatike përmes ndikimit të tij në ekonominë e tregut”, thekson Prof. Raçev dhe shton se media, dhe në veçanti radioja, mund të kontribuojnë gjithashtu në motivimin e njerëzve për të ndërmarrë hapa personalë drejt një të ardhmeje më të gjelbër:

Lexoni më tepër:

Foto: Ani Petrova, unesco.org, BGNES, Pixabay, Greenpeace UK, Reuters, WHO

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Radiot anembanë botës flasin për klimën

Klimatologu Prof. Georgi Raçev: Gjendja e ajrit na bën të barabartë

Më shumë nga rubrika

27 vjet që Qendra Kulturore dhe Informative "Bosilegrad" ofron ndihmë për bullgarët në Krahinat Perëndimore

Mbi 200 bullgarë që jetojnë jashtë vendit shprehin çdo ditë dëshirën për t'u kthyer

Në vitin 2024, pjesa më e madhe e emigrantëve ishte nga Turqia, Ukraina dhe Siria

Hulumtimi i INSAIT mbi krijimin e sistemeve të IA-së nderohet në një forum global

Për të tretin vit radhazi, mjekët bullgarë ofrojnë ekzaminime mjekësore falas në Prespë të Vogël

Njohje e madhe për të rinjtë në shkencat kompjuterike përmes çmimit presidencial "John Atanasoff"