I lindur në Sofje, ai mbaron shkollën kombëtare të muzikës “Ljubomir Pipkov”, pas së cilës shkon në Nju Jork ku merr diplomën e masterit në Mannes College of Music. Ka kryer specializim edhe në akademinë e famshme italiane “Chigiana” në Siena. Debuton si dirigjent në vitin 2010 me Orkestrën Simfonike Kombëtare Çeke. Në vitin 2011 themelon në Londër ansamblin e ri kamertal London Chamber Players. Janëkov shpesh mban masterklase në Evropë dhe Azi, është bashkëthemelues dhe drejtor muzikor i festivaleve Siena Belcanto në Itali dhe Irvine Chamber Music Festival në Kaliforni.

E takojmë në Shtëpinë-Muze “Panço Vlladigerov” në Sofje, një ditë para finales së masterklasit të tij, që nuk është i pari. Vitin e kaluar Janëkov mbeti shumë i kënaqur nga të rinjtë me të cilët punoi këtu dhe edhe këtë herë është përsëri i lumtur, sepse pianistët janë shumë mirë të përgatitur.

Shumë nga muzikantët bullgarë që e kanë gjetur realizimin e tyre në botë, duket se tashmë duan të kthehen, dhe pikërisht Ivan Janëkov e ka shprehur një dëshirë të tillë edhe disa vite më parë, gjatë pandemisë. E pyes nëse edhe tani mendon njësoj:

“Sigurisht! Sado që të jemi negativë dhe nihilistë, në Bullgari po ndodhin shumë gjëra të mira dhe mendoj se ka kushte të shumta dhe të mira për të jetuar këtu… Bullgaria mund të jetë një bazë prej nga mund të udhëtosh kudo. Sepse në profesionin tonë, pothuajse askush nuk rri më në një vend. Madje edhe orkestrat udhëtojnë vazhdimisht, solistët dhe profesorët nga akademitë gjithashtu.”

Do të thotë që i pëlqen në Bullgari?

“Natyrisht! Natyrisht, sipas meje është bërë shumë mirë për të jetuar. Siç ju thashë, pavarësisht se njerëzit ankohen, në Bullgari ka shumë kushte të mira për një jetë – për një jetë të mirë. Thjesht duhet vetë të përfundojmë së ndërtuari shtëpinë tonë…”

Janëkov e di se gjatë dhjetë viteve të fundit shumë bullgarë janë kthyer në Bullgari:

“Nuk po flas fare për muzikantë, po flas për profesione nga më të ndryshmet. Njerëz që po nisin biznese, që kanë studiuar jashtë shtetit. Kjo është si pas Çlirimit – në vitet ’70 dhe ’80 të shekullit XIX dhe në fillim të shekullit XX, kur shumë bullgarë shkonin të studionin kudo: në Zvicër, në Francë, në Amerikë, Angli, Rusi, Gjermani, Austri – dhe të gjithë, në një moment, ktheheshin me njohuritë e tyre. Prandaj, nëse shikojmë shoqërinë bullgare nga vitet ’20 deri në vitet ’50 (të shekullit XX), ajo kishte një inteligjencë të fuqishme dhe specialistë në shumë fusha.”

“Natyshëm, gjërat nuk janë të përsosura – por askund nuk janë të përsosura për momentin. Këtu të paktën ka atmosferë për t’u rregulluar gjërat, dhe mendoj se ato po përmirësohen. Mendoj se janë shumë më mirë. Shikoni një Filharmoni – çfarë solistësh ka tashmë! Shikoni Akademinë Muzikore – rektori i saj, sa është përpjekur për të: të ketë instrumente të reja, kushte të reja për punë… Këta janë drejtues të shkëlqyer për momentin, që po ndërtojnë shumë. Ata po lënë pas një bazë serioze dhe disa parime të reja, të cilat do të vlerësohen dhe do të zbatohen në institucionet muzikore.”

Familja dhe paraardhësit e tij kanë një histori intriguese:

“Rastësisht, të dy gjyshet e mia janë nga Burgasi, por me prejardhje krejt të ndryshme. Babai i njërës nga gjyshet e mia ka qenë avokati i parë në qytet. Duke folur për studime jashtë shtetit dhe kthim – pikërisht ai ka studiuar në Zvicër dhe është kthyer. Stërgjyshi im ka qenë kryetar bashkie i qytetit Ruse në fund të shekullit XIX. Gjithashtu, stërgjyshi nga ana e babait ka qenë kryetar i bashkisë së Plovdivit në vitet ’20 të shekullit të kaluar. Dhe kemi shumë muzikantë nga të gjitha degët e familjes. Babai im ishte një këngëtar shumë i mirë – bas-bariton. Ka studiuar te Brëmbarov – një nga pedagogët më të mirë në Bullgari. Nëna ime është mësuese e pianos, e cila edhe sot e kësaj dite gëzon një klasë private në shtëpi.”

“Unë kam pasur fat të jem i rrethuar nga shumë mësues të mirë gjithmonë” – ndan Janëkov.

“Mësuesi im privat ka qenë Mayer Frank, falë të cilit kam njohuritë teknike mbi instrumentin. Ndërkohë që jetoja në SHBA, pata gjithashtu pedagogë të shkëlqyer – për shembull Arkadij Aronov. Profesorët e mi për polifoni, histori të muzikës, histori arti në SHBA – ishin njerëz me një kulturë të përgjithshme të jashtëzakonshme. Kishin udhëtuar, ishin diplomuar në vende të ndryshme dhe më mësuan gjëra që në Bullgari nuk mësoheshin.”

Në muajt e ardhshëm e pret një program i ngjeshur. Gjatë verës do të mësojë në mënyrë aktive repertor të ri, sepse në Bullgari ka planifikuar një sërë paraqitjesh të rëndësishme. Koncertin e tretë të Rachmaninoff do ta interpretojë me Filharmoninë e Sofjes në vjeshtën e vitit 2025.

Me kënaqësi ndan emocionin për interpretimin e versionit për big band të “Rapsodisë blu” nga Gershwin, të cilin do ta realizojnë bashkë me Antoni Donçevin dhe Big Band-in e Radios Kombëtare Bullgare.

Cila është ëndrra e tij më e madhe? Ivani mendohet pak dhe pastaj thotë se ka shumë!

“Njeriu Ivan Janëkov ëndërron të ketë lirinë të bëjë çfarë të dojë me muzikën – kur dhe ku të dojë.”