Me rastin e festës së 6 Shtatorit, kushtuar një ngjarjeje të rëndësishme historike – Bashkimit të Bullgarisë, kujtojmë një marsh legjendar patriotik bullgar. Me siguri në shtatorin e vitit 1885, “Një Amanet” nuk ka shoqëruar as kryengritjet popullore në Panagiurishte, Çirpan, Pazarxhik apo Goljamo Konare, dhe as grushtin ushtarak në Plovdiv. Autori i muzikës – Georgi Shagunov – në atë kohë ishte vetëm 12 vjeç, ndërsa autori i tekstit – Ivan Jonçev – ka lindur në Samokov një vit e pesë muaj para datës së Bashkimit.

Motivet kryesore në krijimtarinë e Jonçevit janë dashuria e pashpërblyer, lumturia e pamundur, lidhja me nënën dhe Atdheun. Luftërat Ballkanike ndryshojnë jetën dhe poezinë e tij. Ai dërgohet në front, ku krijon disa nga vargjet e tij më të famshme, që më pas shndërrohen në këngë patriotike. Plagoset dhe, pas kthimit në Sofje në vjeshtën e vitit 1915, shkruan poezinë "Amaneti i të parëve", kushtuar nënkolonelit Todor Girginov. Me këtë dhe disa poezi të tjera që u bënë baza e disa këngëve, Jonçev mbetet pjesë e letërsisë bullgare.

Georgi Shagunov është një nga muzikantët më të shquar bullgarë, të lidhur me ushtrinë. Kompozitori dhe dirigjenti i talentuar ka lindur në vitin 1873 në Plovdiv. Deri në moshën 16-vjeçare studion në një kolegj francez, dhe më pas dërgohet nga i ati në Lion për të studiuar mjekësi. Por, në vend të kësaj, Shagunov regjistrohet në Konservatorin Shtetëror të Lionit, ku specializon valdhorn, kornet, teori muzike, kompozim dhe dirigjim. Merr pjesë në Luftën Ballkanike, dhe më pas, deri në pensionimin e tij në vitin 1930, është dirigjent i orkestrës ushtarake të Regjimentit të 24-t Këmbësor të Detit të Zi në qytetin e Burgasit. 

Georgi Shagunov është autor i rreth 1000 veprave, mbi 400 prej të cilave janë marshime ushtarake. Natyrisht, më i njohuri sot mbetet marshi mbresëlënës “Një Amanet”.

Tregohet një histori intriguese, sipas së cilës, në dimrin e vitit 1919, dirigjenti i njohur orkestrës ushtarake Georgi Shagunov mirëpriti djalin e tij të parë, Petër, i cili sapo ishte regjistruar si kadet në Shkollën Ushtarake, gjatë lejes së tij të parë. Kur Shagunov e sheh djalin e vet sa “shtatlartë dhe me vetëbesim” dukej në uniformën elegante të kadetit, emocionohet aq shumë sa, në një shpërthim krenarie atësore, "i kujtohet" poezia e Ivan Jonçevit. Vetëm pak ditë më vonë, vargjet e Jonçevit “vishen me një melodi marshimi”, të cilën kadeti i ri, Petër Shagunov, e çon si dhuratë për Krishtlindje për shokët e tij të klasës në Shkollën Ushtarake.

Kjo histori emocionuese, megjithatë, në njëfarë mënyre hidhet poshtë nga muzikanti i shquar, pedagog dhe dirigjent ushtarak për shumë vite, Atanas Ivanov – një nga studiuesit më të informuar të historisë së orkestrave frymore në Bullgari dhe të repertorit të tyre. Në një intervistë për BNR në vitin 2012, pjesë e një cikli të dedikuar 100-vjetorit të fillimit të Luftës Ballkanike, Ivanov dëshmon se në Shkollën Ushtarake, çdo vit zhvillohej një festë e këngës ushtarake, dhe për shkak se e dinin që babai i Petër Shagunovit ishte dirigjent i orkestrës ushtarake, e kishin dërguar për 2-3 ditë me leje, i kishin dhënë tekstin e Ivan Jonçevit – “Amaneti i të parëve”, dhe e kishin porositur të kompozonte një këngë të re. Kështu babai i tij kompozoi “Një Amanet”...

Cila do të jetë e vërteta, një gjë është fakt: kënga u prit me entuziazëm fillimisht nga kadetët. “Një Amanet” doli shumë shpejt nga kuadri ushtarak dhe u bë pjesë e repertorit të koreve shkollore, amatore dhe profesionale, përfshirë ansamble si “Guslla” dhe “Kavall”, të cilat e prezantuan këngën në skena të mëdha kombëtare dhe evropiane.

Në përfundim të rubrikës së sotme, dëgjohet një interpretim i korit “Guslla” nën drejtimin e dirigjentit të madh Vasill Stefanov, për të rikujtuar këtë perlë të kulturës muzikore bullgare – “Një Amanet” të Georgi Shagunovit, i cili falë njohjes mbarëpopullore, është shndërruar në simbolin e lidhjes mes së kaluarës dhe së ardhmes.