EOS GRUP tarafından 2014 yılında AB üyesi 12 ülkede "Avrupa'da ödeme alışkanlıkları" adı ile düzenlenen araştırmadan alınan sonuçlara göre ülkemiz Bulgaristan ve Romanya, borçların düzenli ödenmesi sıralamasının sonunda yer alıyorlar. Bu durumun esas sebebi olarak ekonomik krize işaret ediliyorsa da iş çevreleri ve tüketicilerin de ödeme alışkanlıklarının değiştirilmesi gerkekliliğinin de ortada olduğu belirtiliyor.

"Almanya, Fransa ve İspanya'da örneğin tüketiciler faturlarını nispeten düzenli şekilde, zamanında öderken Bulgaristan, Romanya, Slovakya, Yunanistan'da, hatta İngiltere'de bile alacaklı durumunda olan şirketler, borcunu zamanında ödemeyenlere karşı çok daha sabırlı olmalıdır" diyor Bulgaristan Borç Tahsil Şirketleri Birliği Başkanı Rayna Mitkova. Sözlerine göre Bulgaristan'da finansal disiplin göstergesi itibari ile durum ticaret sektöründe en kötü olurken, düzensiz ödemeler sıralamasında ticaretin hemen ardından hizmetler sektörü geliyor.

"Bu yıl Bulgar şirketleri Romanya'daki firmalarla birlikte geciktirilen ödeme sıralamasının başında gidiyorlar. Aslına bakarsak süresi içinde ödenen alacak faturalarının oranı ancak yüzde 70'te kalıyor, geciktirilen ödemeler yüzde 25'i, tahsil edilemeyen alacak olarak silinen borçlar ise yüzde 5'i buluyor. Komşu Romanya'da da buna benzer bir durum izleniyor. Bu arada Almanya ve Fransa, düzenli ödeme örnekleridir. Genelde Batı Avrupa'da faturalar çok daha düzenli bir şekilde yatırılıyor".

Bulgaristan'da çalışan çoğu şirket, borçlarını neden zamanında kapatmıyor diye soracak olursak sorunun cevabı nakit para kıtlığından ve kendi müşterilerinin borçlarını ödemeyi geciktirdikleri için şeklinde olur. Yani borçların kapatılmasında kısır döngü durumu izleniyor. Borçlarını süresi içinde ödemeyen gerçek kişilere, vatandaşlara gelince ise sebep olarak işsizlik /yüzde 35/ve kasıtlı geciktirme /yüzde 31/ gösteriliyor.

Borç Tahsil Şirketleri Birliği Başkanı Rayna Mitkova'nın sözlerine göre alacakların tahsil oranının yüksek olması için ülkedeki alacaklıların gittikçe büyük sıklıkla hizmetlerine başvurdukları özel borç tahsil şirketlerinin tutumu büyük önem taşıyor. Geçmişte uygulanan kabadayıca ve küstahça tavırlar yerine şirket ve vatandaşlara nazik bir şekilde borçları hatırlatılırsa ve çözüm yolu beraber aranırsa borçlular borçlarını çok daha kısa süreler içinde kapatıyorlar.

Rayna Mitkova borç tahsil şirketlerinin çalışma usulünü anlatırken şöyle konuştu: Borcun vadesi dolunca alacaklı şirket hemen borçlu kişi ile irtibata geçer. Eğer geçerli bir cep telefonu numarası bildirildi ise SMS mesajı gönderilmek sureti ile nazik bir hatırlatma yapılır. Eğer sonuç alınmazsa kişi telefonla aranır. Bunu "know how" sahibi olan ve dürüst yaklaşım uygulayan özel bir borç tahsili şirketi yaptığı zaman borçlularla iletişim nezaket içinde geçiyor. Her hanenin bütçesinin sınırlı olduğu malüm. Vatandaşların öncelikli ödemeleri vardır. Bazen 3-4 defa telefonla görüşüyoruz. Mektup gönderiyoruz ve böylelikle de 3 ay içinde sonuç alınamıyorsa, borçlu kişiyi evinde veya işyerinde ziyaret ediyoruz. Borç tahsil şirketinin borçlu kişiye karşı izleyeceği tutum çok önemli. Saygı ile davranmak çok önemli. Sonuçta hepimiz insanız ve hepimiz ödeyemezlik durumuna düşebiliriz. Çalışmalarımız şunu gösteriyor ki saygılı muamele gören insanlar borcunu kapatmaya çok daha yatkın oluyorlar. Bütün bunlar etkisiz kalırsa da özellikle finans kuruluşları olmak üzere çoğu alacaklılar, borçluyu mahkemeye verir" diyor ve borç tahsil oranlarının farklı sektörlerde farklı olduğunu da belirtiyor.

Çeviri: Tanya Blagova