26 Ekim’de Bulgar Ortodoks Kilisesi Selanikli Aziz Dimitır’ın gününü kutluyor. Yunanlılar, Bulgarlar, Ruslar, Sırplar Aziz Dimitır’ın kimliği konusunda iddialarda bulunuyor.”Sv. Kliment Ohridski” Üniversitesi’nin Ruhban Fakültesi’nden doçent doktor Pavel Pavkov, Aziz Dimitır’ın en büyük Balkan azizlerinden, bu toprakları koruyucu ve en saygın din adamlarından olduğunu söyledi. Selanik ve Roma döneminde Panoniya Eyaletinin Başkenti Sremska Mitrovitsa’da yaşamış. İkinci asırda ise başka bölgelere de gidiyor Anadolu’ya kadar varıyor.

“Kilise takviminde azizin yaşantısı, kutsal naaşının taşınması ve mucizevi ikonun etkisi arasında mantıksal bağlantı var. Aziz Dimitır gününde kilise kendi evlatlarını çatısı altına topluyor. Yoğun geçen uzun yaz kır işlerinden sonra, Hristiyan aileleri bir araya getiriyor. Gurbette olanlar yuvaya dönüyor, ayrılanlar kavuşuyor. Dimitrovden- Aziz Dimitır Günü sonrasında kilise ve hanelerde yeni bir aile dönemine giriliyor. Dışarıdaki kır işleri bitiyor, hava değişiyor, geçimi sağlamak üzere gurbette olan aile fertleri dönüyor ve ardından büyük bayram- İsa’nın Doğumu, yani Noel bekleyişine geçiliyor."

Doçent Pavlov Aziz Georgi ve Aziz Dimitır’ın duvar fresklerinde ve ikonlarda yan yana, asker havariler olarak çizildiklerini anlattı. Balkanlar’da her iki azize olan saygı ve minnettarlığın her zaman ön sırada olduğunu belirtti.

Aziz Dimitır ve İkinci Bulgar çarlığı arasındaki bağlantıyı Doçent Pavlov şöyle izah etti:

“Aziz Dimitır’dan bahsederken bunun önemli bir nokta olduğunu vurgulamalıyız. Georgi Akropolit de olmak üzere, 12. asır sonu ve 13. asır başından kaynaklar, Normanların Balkanlar’a gelmesiyle, geleneksel din ve kültürü yok etmeye başladıklarını anlatıyor. Normanlar Selanik’i fethedince, bu kavimler Aziz Dimitır Kilisesini yağmalar. Aziz onun mucizevi ikonun yakılmasına izin vermez ve bu eser Tırnovo’ya ulaştırılır. Bu ikon da 1185 yılında Asen kardeşlerin ayaklanmasının başarmasına yardım eder. Bu önemli kalkınma Bulgaristan’da devletçiliğin canlanmasına yardım eder.

Asen kardeşler Konstantinopolis’te İmperatorla kavga eder ve kırgın halde geri döner. İkonun gelmesini sevinçler karşılayan kardeşler, onu eski başkentin koruyucusu olarak kabul eder,” Selanikli Aziz Dimitır” Kilisesini kurarak, ikonu içine koyar.

Tarihi çevrelerde Aziz Dimitır ikonun Tırnovo’ya nasıl ulaştığı konusunda tartışmalar var. Azizin tek başına oraya geldiği, ona en çok saygı gösterilen şehre ikononu bıraktığı rivayet ediliyor."

Doçent Pavlov bu güne özel dileklerini şu sözlerle iletti: “Dualarınızda Aziz Dimitır’ı eksik etmeyin. Balkanlar’da herkese sağlık ve güç verecektir ve insanları koruyacaktır”.

Fotoğraflar: arşiv

Çeviri: Sevda Dükkancı