Arnavutluk’ta nüfus sayımı, 15 Kasım’da sona erdi. BM ve AB’nin tavsiyesi üzerine sayım sürecinin kalitesinin değerlendirilmesi amacı ile yılın 20 Kasım ile 20 Aralık tarihleri arasındaki dönemde anket düzenlenecek.

Arnavutluk bağımsızlığının ilan edildiği 1912 yılından bu yana 12.si düzenlenen ulusal sayım, Bulgarlar Arnavutluk devleti tarafından ulusal azınlık tanındıktan sonra ilk sayım olduğu için ülkemizde büyük ilgi ile izleniyor.

Bulgaristan Bilimler Akademisi BAN üyesi, bundan kısa süre önce Arnavut dilinde de çıkan “Arnavutluk’taki Bulgarlar” kitabının yazarı doç. Dr. Spas Taşev, Bulgaristan Radyosuna konuşurken nüfus sayımı sırasında Arnavutluk’ta olduğunu ve her yerden Arnavut yönetimlerinin Bulgar nüfusuna olan tutumu ile ilgili olumlu bilgi aldığını belirtmekle beraber bir hususa dikkat çekti:

"Ekim ayının sonunda tamamlanması gereken sayım, 15 Kasım tarihine kadar uzatıldı. Buna sebep aynı dönemde büyük şehirlere yönelik göç hareketinin tespit edilmesi ve dolayısıyla sayım görevlilerinin ülkedeki tüm vatandaşlara ulaşmaları imkansızlığı oldu. Bu durum Arnavutluk devletinden çok Bulgar topluluğu için ve özellikle de Mala Prespa bölgesinde yer alan Pustets belediyesindeki Bulgarlar için problem oldu. Kuzey Makedonya’nın sayım komisyonlarında temsil edilen yandaşları ve Makedon taraftarı olan örgütlerden Mala Prespa’da nüfusun yüzde 20’sinden fazlasının kendini Bulgar olarak tanımladığına ilişkin bilgi aldığı öğrenildi. Oysa standartlara göre bir bölgenin nüfusununun yüzde 20’sini aşan oranda etnik azınlık mevcut ise bu nüfus ana dilini belediyede resmi dil olarak kullanma hakkına sahip olur. Bundan kısa süre öncesine kadar bu belediyede nüfusun yüzde 100 oranında Makedon olduğu sanıldığını vurgulamak gerekir.

• Arnavutluk’taki Bulgarların hayatı üzerine

Doç. Taşev’in sözlerine göre bu durum Kuzey Makedonya tarafından bir nevi seçim turizminin organize edilmesi arzusunu doığurdu.

"Mala Prespa doğumlu olup 20-30 yıldır Kuzey Makedonya topraklarında yaşayan kişilerin otobüsle örgütlü ziyaretler yaparak nüfus sayımına dahil olmalarını organize etmeye ve böylece kayıtlı Makedonlar’ın sayısını artırarak Bulgar nüfusunun nispi oranını yüzde 20’nin altına indirmeye çalıştılar. Bu kampanyanın amacına ulaşıp ulaşmadığını söyleyemem” diyen doç. Spas Taşev, endişe verici diğer bir hususa da dikkat çekti – nüfus sayımı döneminde bazı web siteleri Arnavutluk’ta hiçbir zaman Bulgarlar’ın olmadığını iddia etmeye başladı.

"Öncelikle bu iddia, kendini tanımlama hakkına aykırıdır. Sonuçta kimin nasıl etnik mensubiyet beyanında bulunacağı ne Üsküp’ün, ne başka birisinin ne de benim işimdir. Orada kendini Makedon hisseden kişilerin olduğu ortadadır ve Bulgaristan’da kimse onların kendilerini bu şekilde beyan etmelerine karşı çıkmıyor. Aynı zamanda kendilerini Bulgar olarak tanımlayanların da olduğu aşikârdır, ki onlara bunu yasaklamak ve Bulgar olmadıklarını söylemek Makedonya’nın işi değildir, diyen doç. Dr. Taşev, Arnavutluk’ta hiçbir zaman Bulgarlar’ın var olmadığı iddiasını akıl almaz olarak değerlendirdi. Mala Prespa bölgesinin sınırları içerisinde bulunduğu Bitolya vilayeti ile ilgili Osmanlı İmparatorluğu resmi istatistik kayıtlarında bile Bulgarlar’ın varlığından söz edilmektedir. Örneğin 1891 kayıtlarında Mala Prespa nüfusunda kayıtlı Bulgarlar’ın sayısı 4778 olmak üzere nüfusun yüzde 55,7’sine tekabül ediyor”.

Doç. Dr. Spas Taşev’in sözlerine göre Bulgaristan ve Kuzey Makedonya bu nüfusun yaşadığı problemlere çözüm getirmek üzere işbirliği yapmalı. “Bu sayımda herkes kendini tanımlama özgürlüğüne sahip oldu ve biz Arnavutluk devletine bu insanların herhangi bir baskı olmadan sözünü söylemelerine gerekli şartları sağladığı için teşekkür ediyoruz”dedi araştırmacı.

Yeterli sayıda insan kendini Bulgar olarak tanımladığı taktirde onlar bir dizi haktan yararlanabilecek. Örneğin ayrı belediyeler kurup belediye başkanlarını seçebilecekler ve bu sayede Bulgaristan’la işbirliği geliştirme mekanizmaları kurulacak, devlet okullarında yazı Bulgar dili okutulabilecek ve daha birçok imkan sağlanabilecek.

“Arnavutluk ve Bulgaristan arasındaki mesafeler büyük değil ve tamamen doğal olarak iş göcü süreçleri de başlayabilir. Yani bunun sonuçları sadece olumlu olur” diye noktaladı sözlerini doç. Taşev.

İlgili yazılar:

• Milena Selimi: Arnavutluk’taki Bulgarlar’ın öğretmenlere ve desteğe ihtiyacı var

Haber: Krasimir Martinov

Fotoğraflar: BTA, Krasimir Martinov, facebook.com/Nasha.Golloborda

Çeviri: Tanya Blagova