Bürokrasi ve iklim değişiklikleri Bulgaristan’daki organik üretiminin küçülmesine yol açtı

Eklenme 19.08.2025 13:00

Photo: BGNES

Dünya organik haritasında Bulgaristan yalnızca bir nokta değil, temiz doğanın kokusunu ve tadını taşıyan renkli bir gıda ürünleri mozaiğidir. Organik sertifikalı tarım alanlarımızdan küresel parfüm endüstrisi için uçucu yağ bitkileri, temiz dağ yamaçlarından toplanan şifalı otlar, benzersiz lezzetlere sahip bal çeşitleri, şarap için organik meyve ve üzümler gibi dünya çapında rağbet edilen ürünler yetiştirilmektedir…Bulgaristan’da organik ürün pazarı büyüme kaydederken, yurtdışına büyük miktarlarda hammadde ihraç edilirken, yerli üreticiler iklim değişiklikleri ve bürokrasinin baskısı altında yavaş yavaş geri adım attı. Bulgaristan Organik Ürünler Derneği Başkanı Albena Simeonova Bulgaristan Radyosu’na verdiği demeçte şunları belirtti:

"Dünya uygulamalarında geleneksel ürün ve organik ürün olmak üzere iki kavram var. Dağlardan nene ve dedelerin “otantik” ya da “doğal” tadı olan ürünlerini hepimiz duyduk. Ancak bu ürünler geleneksel ürün kategorisindedir. Organik ürün, üretiminde pestisitler, kimyasal gübreler ve GDO gibi sentetik katkı maddeleri kullanılmadan doğal yöntemlerle üretilen ürünlerdir. Bu nasıl kanıtlanır? Toprağın, bitkilerin, meyvelerin analizi yapılır… Müşteri, 12 yeşil veya siyah renkli yıldızlı yeşil yaprak logosunu taşıyan etiketinden ürünün organik olup olmadığını anlayabilir. .

Dünya pazarlarındaki iyi itibarına rağmen Bulgaristan’daki işlenen arazilerin ancak yüzde 2’si kadarı organik olarak sertifikalandırılmıştır. Bu yüzde 5 olan on yıl önceki orana kıyasla ani bir düşüşü göstermektedir. Geleneksel çiftçiler dolu veya kuraklığın yol açtığı zararlara karşı kimyasallara başvururken, organik çiftçilerin sıkça meydana gelen doğal afetlere karşı tek koruması pahalı ve her zaman etkili olmayan organik tarım bitki koruma yöntemleridir. Ve bu yılki rekolte tahminleri iyimser değil.

Albena Simeonova sözlerini şöyle sürdürdü: "İklim değişikliklerinin organik ürünlerin verimliliğini en çok etkilediği doğrudur. Yalnızca kuraklık nedeniyle sulanmaması değil, asit yağmurları, Sahra rüzgarları vb verimliliği etkilemektedir. Hiçbir şekilde kimyasallar kullanmadıkları için bu, organik tarımcıları son derece olumsuz etkilemektedir. Bununla birlikte bürokrasi ve kamaralarca belgeler, sertifikalar, denetimler, raporlar vs idari yük sorunu da ciddi bir sorundur. Dahası– resmi bir şekilde organik üretici olabilmek için 2-3 yıllık bir geçiş döneminden geçmeniz gerekiyor. Bu süre içerisinde tüm organik tarım düzenlemeleri doğrultusunda çalışıyorsunuz, veriminiz daha düşük, ancak sertifikanız olmadığı için konvansiyonel fiyattan satıyorsunuz. Kısacası- daha fazla harcama yapıyorsunuz, daha az kazanıyorsunuz ve bekliyorsunuz.”

Yerli organik üretiminin yüzde 80-90’ı Almanya, İskandinav ülkeleri veya İngiltere gibi ülkelere hammadde şeklinde ihraç ediliyor. Dobruca’nın ayçiçekleri Hollanda’da işlenerek organik sebze ezmesi haline getiriliyor. Rodoplar’dan ahududular “Almanya’da üretildi” etiketi ile organik reçele dönüşüyor.”

Albena Simeonova sözlerini şöyle tamamladı: "Politikacılara seslenerek, Bulgaristanlı organik üreticilerinin kendi çiftliklerinden elde ettikleri ürünlerini, kendi işlemelerine yardımcı olmalarını istiyorum. Daha önce yaklaşık 20 milyon leva değerindeki programda olduğu gibi bununla ilgili bir önlem almaları gerekiyor. Küçük işleme tesislerin kurulmasına sağlanan destek, çiftçilere şarabını, reçellerini ve diğer KDV’li ürünlerini üretmelerine imkan verecek.”