Her yılın başında, Ulusal Askeri Tarih Müzesi, bir önceki yıl aile arşivlerini açarak değerli eşyalarını paylaşan bağışçılarını, onların adına yapılan sergi ile anıyor. 2019 yılında müzeye yaklaşık 900 eser bağışlandı ve bazıları da “Geleceğin Hafızası” sergisinde sergileniyor.
“Bağışçılar, artan tarihçilik anlayışıyla bize geliyor” – diye anlatıyor Ulusal Askeri Tarih Müzesi’den Deyana Kostova. – “Bağışçılar, onların ufak da olsa aile hafızalarının, daha güvenilir, daha kişisel, sıradan insana daha yakın, Bulgar ordusunun tarihine katkıda bulunacağına inanıyorlar. Bu insanların gurur duyulacak bir geçmişi var ve bu gurur, nesiller boyunca tarihimize karşı tutumlarında güçlü bir faktör olarak aktarılmakta.”
Sergideki ilginç teşhirler arasında Çar Ivan Alexander'ın demir parası, Kont İgnatiev'in mührü, hava tabancası namlusu, Maritza köyü yakınında bulunan "Meserşmit" uçağına ait kilitleme mekanizması ve mermileri, askeri sanatçı Boris Denev tarafından yapılan milli birleşme savaşlarına da katılan Subay Dimitar Mihov portresi var.
Ayrıca burada İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda, eski müttefikleri Almanlar tarafından çevrili olmasına rağmen, garnizonunun konumunu koruyabilen ve neredeyse tüm askerlerini canlı olarak ülkelerine getirebilen bir komutan olan Albay Dimitar Mladenov'un ilginç kırbacı da bulunmakta.
“Büyükbabam Bulgaristan’ın adına and içmiş ve ben de kendi ülkemde kalmaya ve herkes için daha iyi bir gelecek inşa etmede katkıda bulunmaya karar verdim” – diyor Albay Mladenov’un torunu. – “Eşyalarını bağışlama sebebim, nesiller boyunca müzede en iyi şekilde muhafaza edileceklerine olan inancımdan kaynaklanıyor. Ayrıca daha fazla insan bağış yapmayı tercih edecek çünkü aile emanetleri herkes tarafından görülmelidir. Benim en samimi isteğim sadece Bulgaristan için değil tüm insanlık için savaşların tarihte kalmasıdır.”
Savunma Bakanı ve Balkan savaşlarının kahramanının General Mihail Savov’un mirasçıları bağışa daha 1938'de başladı. İlk olarak, kızı babasının üniformasını ve madalyalarını bağışlar ve günümüzde ise torunu Mihail Berov, General’in son eşyalarını ebedi muhafaza için müzeye teslim eder. Komutanın temsili savaşı resmetmesi için bir harita üzerine dizdiği bir çok parçayı bağışlar. Ayrıca en değerlilerinden biri olan siyasi vasiyetnamesini de bağışlar.
“General Mihail Savov Bulgaristan'ın birleşmesi için savaş veren kişilerdendir” – diye anlatıyor Mihail Berov. – “Bu yüzden onun siyasi vasiyetnamesini yerine getirmek amacıyla anıtı güneybatıya yani Kuzey Makedonya’ya dönüktür, gözlerinin işaret ettiği yere. Kendi çağdaşlarının gerçekleştiremediği ideallerini gelecek nesillere vasiyet eder. Ayrıca kızı dışında bir kimsenin mezarına çiçek koymasını yasaklar. Annem üç defa Çar III. Boris'in çelengini geri çevirir. Ayrıca büyükbabam monarşiye şüpheyle yaklaşırmış ve hanedanın hatalarından bahsedermiş. Siyasi vasiyetnamesi, Stefan Stambolov’un Liberal Partisi'nin parti üyeleri ve çalışanları tarafından büyük bir ölüm ilanına basıldı. Bu ilan da müzede görülebilir.”
Bulgaristan ordusunun görkemli geçmişini anımsatan sergilere ek olarak, ordunun en yakın tarihinden eserler de bulunuyor. Örneğin, Afganistan'daki NATO misyonuna katılan Başçavuş İvelin İncov’un eşyaları görülebilir.
Fotoğraflar: Diana Tsankova
Çeviri: Habil Habilov
