
© Foto: BTA
2300 vjet pas si ishte varrosur në tokë një karrocë e mrekullueshme, bashkë me skeletet e dy kuajve doli në dritë afër fshatit të sotëm Sveshtari, Bullgari Verilindore gjatë verës arkeologjike të këtij viti. Në këtë rajon ka shumë kodërvarre trake, në të cilët prej vitesh bëjnë gërmime arkeologët bullgarë, duke zbuluar sende të paçmuara të botës së lashtë. Përpara ca ditëve arkeologët zbuluan një varrim ritual dhe kësaj here zbulimi i tyre i tejkalua pritjet.
Vjeshtën e kaluar ekspedita e prof. Diana Gergovës, një prej specialistëve në zë në fushën e trakologjisë gjeti në një prej kodërvarreve afër fshatit Sveshtari një sënduk të vogël që përmbante një thesar të vërtet – unaza, kopsa, byzylykë dhe sende të tjera të arta me peshë të përgjithshme 1.5 kile. Supozohet se stolitë i përkasin mretit Kotela, sundues, përpara 23 shekujve, i fisit trak geti, i njohur me trimërinë dhe kulturën e tij të zhvilluar. Stina e sivjetshme arkeologjike u kurorëzua me akoma një gjetje tjetër, jo më pak interesante. Gjatë gërmimeve në një prej kodërvarreve ekipi i prof. Gergovës gjeti një karrocë nga fundit i shekullit të katërt dhe nga fillimi i shekullit të tretë para Krishtit, me skeletet e dy kuajve, të mbrehur në të.
Arkeologët janë befasuar nga forma e karrocës, sepse ajo ka vetëm dy, por jo katër rrotat e zakonshme, dhe këto dy janë mjaftë të mëdha – me diametër 1.20 metra dhe me një konstruksion shumë të lehtë. Deri tani arkeologët kanë gjetur karroca me katër rrota nga kjo epokë në rajonin e qytetit Strelça, Bullgari Jugore si dhe afër qytetit Vraca, Bullgari Veriperëndimore. Kështu qe ky është e vetmja karrocë dyrrotëshe e kësaj periudhe e zbuluar në trojet tona. Pra, analogu i saj është pikturuar mbi muret e Varrit trak të Kazanllëkut. Supozohet se karroca të tilla, ose siç i quajnë “biga”, janë përdorur jo vetëm për gara luftarake, por dhe për rite të ndryshme fetare.
“A e dini, se në varrimet e sunduesve trakë gjithashtu ka pasur gara sportive, dhe ndoshta kjo karrocë është lidhur me një prej riteve të kryera në ceremonitë funerale – shpjegon prof. Gergova. – Dikur biga ka qenë simbol i Hënës, ndërsa karrocieri ka mishëruar ndërmjetësin, i cili e çon shpirtin e të vdekurit në botën tjetër. Kështu që për herë të parë zbulojmë një ilustrim konkret të përfytyrimeve të njerëzve të lashtë për jetën dhe vdekjen.”
Getët i kanë besuar pavdekshmërisë së shpirtit, i cili pas vdekjes ik nga trupi qe të lidhet me Universin. Për paraardhësit tanë lidhja midis Tokës dhe yjeve ka qenë e shenjtë. Supozohet se ky botëkuptim është në bazën e ndërtimit të kodërvarreve mbi pllajën afër fshatit Sveshtari. Shkencëtarët janë surprizuar nga fakti, se këto kodërvarre i ngjajnë pozicionit të yjësive Orion, Qeni i Madh dhe Shigjetari. Ndoshta trakët e lashtë e kanë vëzhguar qiellin në kohën e solsticit të verës e të dimrit me një saktësi të madhe kanë markuar mbi tokë pozicionin e yjësive, kurse më vonë e kanë përdorur vendet e caktuara për kryerjen e ceremonive të tyre të kultit dhe të varrimeve.

© Foto: Veneta Nikollova
Përfunduan kërkimet arkeologjike nënujore në Gjirin Taukliman (i njohur edhe si Gjiri i Shpendëve), i cili ndodhet rreth 6 km në verilindje të Kepit Kaliakra. Në rrethinat e tij u lokalizuan dhjetëra objekte arkeologjike me vlerë të madhe historike:..
Gjatë gërmimeve të shpëtimit në nekropolin perëndimor të qytetit të lashtë të Heraclea Sintica pranë fshatit Rupite, arkeologët hasën në një zbulim unik: një fytyrë të gdhendur në mermer me mjeshtëri të jashtëzakonshme mbi një gur varri. Zbulimi ndodhi..
Gjatë gërmimeve në fortesën "Tuida" pranë Slivenit (Bullgaria Juglindoe), u zbulua një monedhë ari e prerë gjatë kohës së Perandorit Justiniani I, sundimtar i Perandorisë Romake Lindore. Sipas drejtorit të Muzeut Rajonal të Historisë, Prof. Asoc...