Bulgarca en çok lehçesi olan Hint-Avrupa dilleri arasındadır. Günümüzde ülke içinde yolculuk yaparken, yurtdışında da dahi değişik Bulgarca konuşma şekillerini duymak mümkün. Ak Deniz , Makedonya, Kuzey Dobruca, Batı bölgelerde çok eski ve enteresan konuşma şekillerine rastlanır. Bulgarca’nın zenginliğini araştırmak, öğrenmek isteyen herkes Bulgar Bilimler Akademisi’nin sayfasına girip özel interaktif lehçeler haritasını bulabilir.

9. asırda klasik Slav ağızı olan Bulgarca günümüzde ‘egzotik’ Balkan dili olarak tanımlanabilir.Bulgaristan Bilimler Akademisi’nden Doçent Ana Koçeva, Bulgarcanın diğer Slav dillerinden çok farklı olduğunu izah ederken, ‘Bu dünyada yüzlerce araştırmacılar tarafından da doğrulanan tek Slav-Balkan dilidir.’ diyor.

Haritada 100 Bulgar ağızlı arasında 60’ı tanıtılıyor. Sürpriz bir şekilde bilgisayarınıza tıkladıktan sonra sesli olarak şaşırtıcı kelimeler duyuyorsunuz. Otantik kayıtlar Bulgar Bilimler Akademisinin uzmanları tarafından Bulgaristan’ın değişik yerlerinde, yerli insanlar ile söyleşiler sonucunda yapılmıştır. Bulgar lehçeleri morfoloji bakımından farklı olmayıp, fonetik ve kelime hazinesi bakımından çok farklı. Doçent Koçeva izah ediyor:

‘Bulgarcanın ne kadar çok lehçesi olduğunu öğreniyoruz, aynı zamanda hangilerinin en eski olduğunu tespit ediyoruz. Buna renkli semboller yardımcı oluyor. Sıcak kırmızı renkler eski Bulgarcaya daha yakın olanları, soğuk mavi mor renkler daha uzaklaşanları gösteriyor. Ayrı ayrı lehçeler hakkında özellikleri de öğrenebilir, harita üzerindeki kitapçığa işaret ederek. Mikrofon sembolüne basarak otantik lehçeleri sesli duyacaksınız. Meslektaşlarım ile devamlı olarak ülkeyi gezip diyalektoloji seferleri yaparız. Canlı dilin kayıtlarını yaparız. Bir sözle haritamız konuşuyor, bize araştırmalarda yardımcı olan insanların seslerini duyabilirsiniz.’

Lehçe haritası bundan böyle de zenginleştirilecek, şu anda yapılan araştırmalar da eklenecek. Bulgarcayı sevenler ve dilin zenginliğinin korunmasına katkıda bulunmak isteyen herkes, elinde bulundurduğu lehçe kaydını sunabilir, söz konusu interaktif haritaya bu özel kaydı eklenebilir.

Türkçesi: M. Baharova