Bulgaristan’daki çoğu manastır gibi  bu manastırın tarihi de uzun, efsanelere ve dramatik olaylara bürünmüştür.

Gradeşnitsa manastırının yaklaşık 11 asırlık tarihi var. Yıllar içinde yanmış ve yerle bir edilmiş, ancak bir Anka kuşu gibi küllerden yükselmeye başarmış. Daha sonra ateizm yıllarından geçip ayakta kalmaya başarıp günümüzde yeniden manevi görevini yerine getirmektedir.

Manastır harika bir manzaralı kanyonda bulunuyor. Kuzeybatı Bulgaristan’ın Gradeşnitsa köyüne çık yakın bir mesafede bulunuyor. Günümüzdeki manastır kompleksi 17.asırdan kalma, ancak 10.yüzyılın sonlarında inşa edilmiş tapınağın üzerindedir. Manastırın Başrahibi Spiridon, yazılı kaynaklara göre, bir zamanlar bölgedeki erkek çocukların eğitildiği büyük bir hücre okuluna sahip önemli bir ruhani merkez olduğunu anlatıyor:  

"Bir Ortodoks Hristiyan olarak Gradeşnitsa manastırının bir çok nedenlerden dolayı pek ünlü olmaması beni üzüyor. Sosyalizm döneminde burası bir keçi çiftliğine, dinlence evine, bir eğlence yerine dönüştürüldü ve böylece  kutsallığından kaybetti.  Ama Tanrı'ya şükür, çaba ve çalışma sayesinde manastırın manevi statüsünü yeniden kazanmayı başardık ve neredeyse iki yıl boyunca manevi bir yaşamı var. Burası artık bir erkek manastırı olarak faaliyettedir. Herkese açık. İsteyen gelip dua edebilir. Tanrı’dan yardım isteyebilir. Dileyen herkes gelebilir, hücrelerde geceleyebilir. Bir manastır hayatının ne olduğunu gözüyle görebilir. "

Gradeşnitsa Manastırı ile ilgili bir efsane anlatılır. Osmanlı esareti yıllarında Tatarlar tarafından yakılır ve keşişlerin çoğu öldürülür. Ancak birkaçı ormanda saklanmayı başarır ve manastırı yeniden kurmak için ve uygun bir yer bulana kadar ahşap bir kulübe inşa etmeye karar verirler. Ve günün birinde başlarının üstünde gökyüzünde, eski manastırdan yanmış bir tahtayı gagasında tutarak daire çizen bir kartal uçmaz mı? Bir anda o tahta parçası gagasından düşer, nereye mi? Tam  manastırın şu anki yerine düşer. Şimdi avluda tam o yerde bir adak taşı var. Böylece halk  yeni manastırını bu yere inşa etti. Bir inşaat malzemesi olarak, eski Roma kalesinden taşlar kullanıldı.

Ve bahçede bu restorasyo çalışmalarının başını çeken rahip Artemiy Hilendarski'nin mezarı var.

“İki keşişle birlikte Aynaroz Dağı'ndan o zamanlar Bulgar olan Hilendar Manastırı'ndan gelir. Ve burada  Aynaroz’dan ibadet ve manastır hayatı düzeni uygulamaya başlar. Artemiy Hilendarski, manastır kanadını ve kiliseyi yeniler, ikinci kattaki kış şapelini inşa eder ve yerel halkta kiliseye büyük bir saygı yaratır. Dualarıyla mucizeler yarattığı da anlatılır. Bu yüzden birçok kişi ondan yardım ister, huzur bulur.  

Çeviri: Müjgan Baharova

Fotoğraflar: Başrahip Spiridon, iloveBulgaria, özel arşiv