Stefana, İvanka, Petrana veya Nikol, Jaklin, Katrin? Georgi, Nikolay, Hristo veya Deyvid, Antoan, Aleks? Neden son yıllarda Bulgarlar, yeni doğan çocuklarına yabancı, Bulgar kültüründen uzak, isimler veriyorlar? Hatta bazen bu isimler şaşkınlık da yaratıyor. Bu soruların tek bir cevabı var-moda. Mesela, kızına Deniz ismini vermek çok moda. Gerçi, Bulgar dil kurallarına göre, kadın isimlerinin sonunda sesli “a” harfi olmalıdır.
Dilbilim uzmanları, ortak bir fikri paylaşıyor - birkaç yıl sonra Bulgarlar isimlerinden zor ayırt edilebilecektir. Mesela, bir orataokul sınıfına girmeniz yeterli. Orada ne kadar çok fazla Viktoriya, Alekasandra ve Gabriela’nın olduğuna şaşıracaksınız. Son zamanlarda ise kısa isimler moda. Mesela kızlar için Niya, Aya, Dea gibilerinden, erkekler için ise Nik, Deo ve Aleks. Yeni doğan bir bebeğe isim vermek söz konusu olunca vatandaşımız her türlü “ekzotik tekliflere” açıktır. Sonuç olarak Bulgar kültürüne has Yordan, Todor, Vasil ve Atanas gibi isimler arka plana geçiyor. Buradan çıkan iyi haber ise, son zamanlarda tarihten isimlere büyük ilginin duyulması. Vatandaşımız, çocuklarına Tervel, Kaloyan, Krum, Presiyan, Boris gibi Bulgar çar isimlerini vermeye başladı. Şu anda çift isimler çok moda, aynen Ortaçağ çarları gibi. Mesela, İvan-Asen, İvan-Aleksandır.
Ayrıntıları Bulgar Blimler Akademisi (BAN) Bulgar dili Enstitüsünden Profesör Anna Çoleva’dan alıyoruz: “Günümüzde gelenekler eskiden olduğu gibi değildir. Gençler çok nadir olarak nikah kıyıyor ve gelenekleri yerine getirmekte kendilerini mecbur olduklarını düşünmüyorlar. Günün modasına ayak uydurarak istedikleri ismi seçiyorlar. Fakat bunun global bir eylim olduğunu ve tüm dünya için geçerli olduğunu unutmayalım. Bulgarlar, çocuğuna Batı ismi vererek çoçuğunun hayatta daha başarılı olacağını düşünüyorlar.”
Bu açıdan çocuğun yurtdışında daha başarılı olabilmesi düşüncesine kapılarak eski isimlere “yeni kaftan biçmek“ misali sonucu son derece ilginç isimler ortaya çıktı. Mesela Nikolina oldu Nikol, Stefanka - Stefani, İvanka ise Yoana. Yine de en yaygın kız isimleri arasında Kalina, Raya, Elena ve Desislava kalıyor. Bu anlamda erkek çocukların isimleri konusunda vatandaşımız muhafazakar olmaya devam ediyor. Erkeklere hala İvan, Dimitır, Nikola, Stefan, Georgi vs isimler veriliyor. Profesör Çoleva “Geçmişten bu yana ismin büyülü gücüne inanılır ve sık sık dilek olarak seçilirmiş. Aynen günümüzde olduğu gibi” diye iddia ediyor. İşte bundan dolayı da Rumyana, veya çiçek ismi olan Yavor, Yasen, Tsvetelina gibi isimler güzelliği öne çıkaranlardır. Tsvetnitsanın, (Söğüt dalı Yortusu) da en sevilen bayramlardan biri olması da bir rastlantı değil.
Çeviri: Şevkiye Çakır
31 Ocak 2025 tarihinde yurt dışındaki Bulgar Ortodoks topluluklarına yönelik “İnanç köprüsü” başlıklı podcast yayını başlıyor. Bulgaristan Ulusal Radyosu (BNR)’nun yurtdışı yayınlar ekibinin fikri üzerine başlatılan podcast Bulgar Ortodoks..
Bugün (30 Ocak 2025) Sofya “Sveti Kliment Ohridski” Üniversitesi’nin INSAIT Bulgar Bilgisayar Bilimleri, Yapay Zeka ve Teknoloji ler Enstitüsü ’nün EXPLORER programının yeni dönem adaylıkları ve başvuru süreleri açıklanacak. Bu..
Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun 1936 yılında kısa dalga üzerinden başlayan Yurtdışı yayınlarının tarihi, dinleyicilerimiz için ilginç ve neredeyse bilinmeyen bilgilerle doludur. Bu bilgileri günümüz Bulgaristan Radyosu programlarının dil ve konu..