Bulgarların halk takviminde Nikulden ismiyle de bilinen 6 Aralık günü Ortodoks Kilisesi’nin mucizeler yaratan Myralı Az. Nicholas’ın anıldığı gündür. Akdeniz kıyısındaki Lykia bölgesinin Patara yerleşim yerinde 3. yy’da dünyaya gelen Nicolas keşiş hayatıını seçer, hasta ve açı çekenlere yardım eder, gerçek ve inanç dolu sözleriyle zayıf olanlara güç kazandırır. İnananların gözünde kendisi ‘İnançta doğruları gösteren, usluluk örneği olan biridir’. Bu nedenle Lykya’nın Myra şehrinin (şimdiki Demre) başpiskoposu seçilir. 342 yılında vefat eden Az. Nicholas’ın naaşı İtalya’ya taşınıp bugüne bugün Bari şehrinde korunur.
Вulgaristan’da en çok sevilip sayılan Hristiyan azizlerinden biri olarak Az. Nicholas gezginci, denizci ve balıkçıların himayecisidir. Ona karşı saygı çok eski zamanlardan beri mevcuttur. Halk inanışlarında Aziz Nicholas altın bir gemiyle denizde dolaşır, şiddtli rüzgar ve denizfırtınalarını dindirir. Rivayete göre, Az. Nickolas açılan deliğe bir sazan yerleştirerek bir gemiyi batmaktan kurtarır.
6 Aralık günü balıkçılar için sonbahar balık avının son günüdür ve bir gelenek üzerine bol bol balık yemekleriyle bir sofra kurulur.
Bazı inanışlara göre, deniz tekneleri yapılırken, bunları rüzgar ve fırtınalardan muhafaza etmek için özel yerlerine Az. Nicholas’ın bir ikonu yerleştirilir. Denizde kuvvetli fırtına çıktığında balıkçı eşleri ellerinde Aziz’in ikonasını taşıyıp deniz kıyısına gidiyor, kocalarının sağ salim geri dönmeleri için ikonu suya 3 kere batırıyormuş.
Aziz Nicholas darda kalan fakir kişilere para bağışı yapmakla da ünlenmiştir. Kızlarının çeyizleri için parası bulunmayan fakir bir aileye de bir kese altını sağlamakla yardımcı olur Az. Nicholas. Buna bağlı olarak Nikulden yortusu aynı zamanda bankacıların da günüdür.
Az. Nicholas’ın anısı kilisede törenli bir dini ayinle, inananların sağlıklı olmaları için bir balık kurban yemeğinin kutsanması ile kaydedilir.
Günümüzde Nikulden gününü kutlama geleneği ev hanımı tarafından taze sazan dolması yapılarak, bir akşam sofrası kurularak sürdürülür. İçinde ceviz ve soğan bulunan bu sazan dolması ile iletilen mesaj ev halkının sağlıklı olması, refah içinde yaşaması doğrultusundadır.
Bugün Nikola, Nikolina, Nikolay, Nina isimli kişilerden başka Az. Nicholas’ı kentlerinin himayecisi olarak seçen bütün Burgas halkı da bayramını kutlar.
Foto: BGNES, arşiv
Çeviri: Neli Dimitrova
Noel arifesi (Bıdni veçer), geleceğe umutla baktığımız aile bayramlarından biridir. Geçmiş ve gelecek arasındaki sınırda Ortodoks Bulgarlar, dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar gelecek günleri karşılamak için bir araya geliyorlar. Gelenek üzere yemek..
Eskiden Küçük Noel veya “Neyadka” (Yemek yemeyen) olarak da adlandırılan Noel Arifesi , bir sonraki yılın tamamını etkileme gücünü taşıyan karanlık, korkutucu bir dönemin parçası olarak kabul edilirdi. Bu nedenle Noel'den..
Aynen geçmişte olduğu gibi günümüzde de Noel’den önceki günün erken sabah saatlerinden itibaren haneleri yılın en önemli akşam yemeği için yapılan hazırlıkların telaşı sarar . İsa’nın doğumu arifesinde yenen yemekler hayvansal ürün içermese de sofra..