Bundan tam iki yıl önce 6 Şubat 2023’te sabah saat 4.17’de güney komşumuz Türkiye’de Rihter ölçeğine göre 7,7 şiddetinde yıkıcı deprem yaşandı, aynı gün içinde biri 6,5 diğeri ise 7,6 şiddetinde daha iki büyük sarsıntı oldu. Türkiye’nin tarihinde en feci depremlerden biri olan afet sonucu 11 ilde yaşayan 53 binden çok kişi hayatını kaybetti, 107 binden çok kişi yaralandı.

“Asrın felaketi” olarak bilinen depremden iki yıl sonra etkilenen bölgelerde hayatın ne zaman normale döneceğini söylemek hâlâ zor olsa da evlerini yitiren insanların mümkün olduğu kadar kısa sürede kalıcı konutlara kavuşturulması için çalışılıyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın belirlediği hedef ise bunun yılın sonuna kadar sağlanması yönündedir.

Ulusal ve yerli kurum ile kuruluşlar, devlet finansmanı ile yapılan şantiyelerde günün 24 saati çalışıldığını öne sürüyor. Fakat yeni yapılan evlere taşınmaya acele etmeyen depremzedeler de var.

Hayatta kalanların hayatı, normale dönme çalışmaları ve yaşanan kayıpların yarattığı travmaya ilişkin BNR muhabiri Maria Petrova’nın röportajını dikkatinize sunuyoruz.

Halihazırda Türkiye’de en büyük şantiye durumunda olan Adıyaman’da büyük sayıda apartmanın yapım çalışmaları, depreme daha dayanıklı olarak seçilen sahada yürütülüyor. Daireler dayalı döşeli olarak teslim edilirken apartman aralarında çocuk oyun sahaları ve fitness alanları bulunmaktadır.

Deprem hasarının en büyük olduğu illerden biri olan Adıyaman Valisi Osman Varol, yönettiği bölgeler için cumhurbaşkanlığından bile daha azimli hedef belirlemiş olduklarını paylaştı.

„ Yoğun çalışmalar yürütüyoruz. Yaz mevsiminin sonunda tüm inşaat işlerinin tamamlanacağını düşünüyorum. Ayrı ayrı kişilerin inşaat çalışmaları daha uzun sürebilir. İzin belgeleri alıp binalarını yenileyebiliyorlar” diyen Adıyaman Valisi, ilde yeni apartman daireleri ve evlere yerleşen insanların olduğunu da ekledi.

Konut inşaatı tam hız sürerken tamamlanan siteler kalabalıklaşıyor. 6 ay kadardır yeni konutta oturan 8 yaşındaki Naci, radyomuza konuşurken eskiden konteynerde kaldığını ve yeni evde yaşamaktan mutlu olduğunu paylaştı ve yeni mahallesinde okul olmadığı için okula gitmek ve arkadaşları ile oynamak için otobüsle başka mahalleye gitmesi gerektiğini söyledi.

Burada yeni yapılar 5-6 katlı olurken, yeni konutlara taşınan vatandaşlar, devlet tarafından sağlanan 18 ay vadeli faizsiz kredi kullanma fırsatından yararlanabiliyorlar.

Buna rağmen depremin bıraktığı travmanın etkisi ile hala korkan ve birinci kattan yüksek yerde yaşamak istemeyen insanlar var. Diğerleri ise konteyner kentlerindeki yaşam ve sosyal hizmetlerin sunulduğu, mağaza ve esnaf dükkanlarının, psikolog ile sosyal işçilerin bulunduğu ortama alıştıklarını paylaşıyorlar.

Eşi ve dört çocuğu ile birlikte yeni evde oturan Melihat Yılmaz, yeni apartman dairesinden memnun. Deprem olduğunda en küçük kızına hamile olan kadının ailesi, köyde yaşayan akrabalarını ziyaretteydi ve köyde hasar neredeyse hiç oluşmadığı için afetten zedelenmedi. Ailesi her ne kadar etkilenmediyse de Melihat, depremden sonra 3 ay boyunca kendisine ve karnındaki çocuğa bir şey olmasın diye köyden ayrılmayı göze almadı.

Yeni semtteki hayatını anlatan kadın, memnun olduklarını, fakat kentin merkezine ulaşımla ilgili bazı problemlerin yaşandığını ve belediyenin problemlerin kaldırılması için çalıştığını paylaştı.

Adıyaman’da yeni semtleri ıslah çalışmaları yürütülürken Kahramanmaraş’ta yeni yapılar ve henüz kaldırılmayan enkazlar yan yanadır. Depremin daha da şiddetli vurduğu Hatay ve Antakya’da ise hala duran enkazlar, yeni binalardan çoktur. Antakya’da kadim tarihi yapıların yer aldığı sokaklar harap halde dururken Hatay’da uzun konteyner sıraları göz kamaştırıyor.

Hatay’da hayatın normale dönmesi hedefine ulaşmak çok daha zor olacak. Hatay’da hayatını yitiren insanların sayısının 23 binden çok olmak üzere en büyük olurken il merkezi Antakya’da konutların yüzde 70’i yerle bir oldu.

Vali Mustafa Masatlı Deprem felaketinin ikinci yılında düzenlediği basın toplantısında şöyle konuştu:

“ Şu an itibari ile 204 konteyner kentimiz var. Bu konteyner kentlerde 173 bin vatandaşımız yaşıyor. Özellikle kırsal bölgelerde bireysel konteynerler de var. Bunlarla birlikte toplam konteynerlerde yaşayan vatandaşların sayısı 219 bindir.”Depremin ardından toplam 9 yeni hastane kuruldu.”

Hatay Valisi ilde yeni binaların yapıldığını belirtirken onların sayısının şimdilik yıkılan yapıların ve konteyner kentlerin sayısı ile kıyaslanamayacağını söyledi.

Haber  : BNR Muhabiri Maria Petrova

Çeviri  : Tanya Blagova