Vrima e zeze është një trup qiellor jashtëzakonisht i dendur, i përkufizuar si një zonë e hapësirë-kohës, me një tërheqje rëndësore aq të madhe dhe të fuqishme, saqë nuk lejon largimin e asgjëje, madje as dritës. Tingëllon apokaliptike, por dukuria është e shpeshtë në kozmosin e thellë dhe astronomët e vëzhgojnë, kuptohet, nga distanca të parrezikshme për planetin tonë të vogël. Ta krahasojmë vrimën e zezë me korrupsionin, kjo gjithashtu është një dukuri e shpeshtë dhe e tepruar në botën tonë. Por a është vërtetë e tepruar?
Citat: “Korrupsioni është një vrimë e madhe e zezë në zemrën e ekonomisë evropiane”! Këtë e thotë vetë drejtori i organizatës ndërkombëtare “Transparencë pa kufi” Karl Dolan. Sipas një studimi të zhvilluar nga Instituti për Studime Rand Europe me kërkesë të Parlamentit Evropian dëmet për shkak të korrupsionit për tërë BE-në vlerësohen për afro një bilion euro në vit, ose më saktë për 990 mlrd euro, që përbën një të pestën e PBB-së së vendit tonë. Studimi shfrytëzon tri indekse për nivelin e korrupsionit në çdo një prej 28 vendeve-anëtare. Bullgaria zë pozitën e dytë edhe për nga tre treguesit, kurse nivelet tona janë shumë larg atyre mesatare për BE-në.
Për nga indeksi ICGR (International Country Risk Guide), i cili e mat korrupsionin në kuadrin e sistemit politik, lideri është Letonia, kurse pas vendit tonë është Lituania. Për nga treguesi CPI (Corruption Perception Index), i cili mat përvetësimin e niveleve të korrupsionit në kuadrin e vendit dhe të informimit të shoqërisë, para Bullgarisë është vetëm Rumania, kurse pas Bullgarisë është Greqia. Kriteri i fundit COC (Control of Corruption Index), i cili vlerëson udhëheqjen dhe instrumentet efektive për përkrahje shtetërore, e vendos në vend të parë përsëri Rumaninë, kurse në pozitën e tretë pas Bullgarisë është Kroacia.
Mirëpo, dëmet e shkaktuara nga vrima e zezë e korrupsionit nuk janë vetëm ekonomike. Rezultatet e studimit tregojnë se korrupsioni shkakton edhe trauma të konsiderueshme sociale dhe politike. Ato sociale janë lidhur me thellimin e pabarazisë në shoqëri, me nivelet e larta të kriminalitetit të organizuar dhe me superioritetin më të dobët të ligjit. Ato politike janë lidhur me aktivitetin e ulët zgjedhor në zgjedhjet parlamentare dhe me besimin më të ulët në institucionet e BE-së. Dhe jo vetëm në ato të BE-së, por edhe në atyre bullgare, siç shihet edhe nga studimet tona.
Është interesante se sipas RAND Europe më efektiv kundër korrupsionit mund të jetë aplikimi i mekanizmit për bashkëpunim dhe kontroll edhe për vende të tjera nga BE-ja me nivele të larta të korrupsionit përveç Bullgarisë dhe Rumanisë. Kjo do t’i kursente Bashkimit 70 mlrd euro në vit. Një ide e tillë, ndër të tjera, para pak kohe u shpreh edhe nga disa deputetë evropianë të Bullgarisë. Mirëpo, ata kërkuan heqjen e monitorimit ndaj nesh si i padobishëm, ose aplikimin e tij në të gjitha vendet-anëtare të BE-së. Kjo, kuptohet, nuk u miratua nga Komisioni Evropian, i cili aktualisht ka probleme serioze me fluksin e refugjatëve. Ndërsa vrima e zezë e korrupsionit po fiton fuqi gjithnjë e më të madhe gravitacionale.
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Uzurpimi i trashëgimisë kulturore dhe historike ka qenë dhe vazhdon të jetë një nga pasojat e shumta të pashmangshme të çdo konflikti ushtarak si në të shkuarën, ashtu edhe në ditët e sotme. Deri në përfundim të luftës në Ukrainë, është e pamundur të..
Instituti për Shkenca Kompjuterike, Inteligjencë Artificiale dhe Teknologji (INSAIT) pranë Universitetit të Sofjes “Shën Kliment Ohridski" vuri në dispozicion për përdorim falas Chat aplikacionin BgGPT me inteligjencë artificiale të gjeneratës së..
Me iniciativën e Kishës Ortodokse Bullgare, më 30 shtator dhe 1 tetor të vitit 1998, në Sofje u mblodh një Tubim Panortodoks për të ndihmuar kapërcimin e përçarjes midis klerikëve tanë. Atëherë, megjithë nxitjet e Patrikut të Stambollit Bartolomeu,..
Jeta e miliona njerëzve anembanë botës, që jetojnë në kushte lufte, urie, sëmundjesh dhe dëshpërimi të pamasë, është në rrezik çdo ditë. Emigrantëve nga..
Me afrimin e dimrit, shumë njerëz në Evropë po pyesin se si do të ndikojë sezoni në portofolin e tyre dhe nëse do të detyrohen të zgjedhin, për shembull,..
Më shumë se 1000 njerëz janë përfshirë në fazën pilot të projektit “Gjenomi i Bullgarisë”, i cili synon të mbledhë dhe analizojë një mostër përfaqësuese të..