Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Korrupsioni – vrima e zezë në marrëdhëniet publike

Foto: arkiv

Vrima e zeze është një trup qiellor jashtëzakonisht i dendur, i përkufizuar si një zonë e hapësirë-kohës, me një tërheqje rëndësore aq të madhe dhe të fuqishme, saqë nuk lejon largimin e asgjëje, madje as dritës. Tingëllon apokaliptike, por dukuria është e shpeshtë në kozmosin e thellë dhe astronomët e vëzhgojnë, kuptohet, nga distanca të parrezikshme për planetin tonë të vogël. Ta krahasojmë vrimën e zezë me korrupsionin, kjo gjithashtu është një dukuri e shpeshtë dhe e tepruar në botën tonë. Por a është vërtetë e tepruar?

Citat: “Korrupsioni është një vrimë e madhe e zezë në zemrën e ekonomisë evropiane”! Këtë e thotë vetë drejtori i organizatës ndërkombëtare “Transparencë pa kufi” Karl Dolan. Sipas një studimi të zhvilluar nga Instituti për Studime Rand Europe me kërkesë të Parlamentit Evropian dëmet për shkak të korrupsionit për tërë BE-në vlerësohen për afro një bilion euro në vit, ose më saktë për 990 mlrd euro, që përbën një të pestën e PBB-së së vendit tonë. Studimi shfrytëzon tri indekse për nivelin e korrupsionit në çdo një prej 28 vendeve-anëtare. Bullgaria zë pozitën e dytë edhe për nga tre treguesit, kurse nivelet tona janë shumë larg atyre mesatare për BE-në.

Për nga indeksi ICGR (International Country Risk Guide), i cili e mat korrupsionin në kuadrin e sistemit politik, lideri është Letonia, kurse pas vendit tonë është Lituania. Për nga treguesi CPI (Corruption Perception Index), i cili mat përvetësimin e niveleve të korrupsionit në kuadrin e vendit dhe të informimit të shoqërisë, para Bullgarisë është vetëm Rumania, kurse pas Bullgarisë është Greqia. Kriteri i fundit COC (Control of Corruption Index), i cili vlerëson udhëheqjen dhe instrumentet efektive për përkrahje shtetërore, e vendos në vend të parë përsëri Rumaninë, kurse në pozitën e tretë pas Bullgarisë është Kroacia.

Mirëpo, dëmet e shkaktuara nga vrima e zezë e korrupsionit nuk janë vetëm ekonomike. Rezultatet e studimit tregojnë se korrupsioni shkakton edhe trauma të konsiderueshme sociale dhe politike. Ato sociale janë lidhur me thellimin e pabarazisë në shoqëri, me nivelet e larta të kriminalitetit të organizuar dhe me superioritetin më të dobët të ligjit. Ato politike janë lidhur me aktivitetin e ulët zgjedhor në zgjedhjet parlamentare dhe me besimin më të ulët në institucionet e BE-së. Dhe jo vetëm në ato të BE-së, por edhe në atyre bullgare, siç shihet edhe nga studimet tona.

Është interesante se sipas RAND Europe më efektiv kundër korrupsionit mund të jetë aplikimi i mekanizmit për bashkëpunim dhe kontroll edhe për vende të tjera nga BE-ja me nivele të larta të korrupsionit përveç Bullgarisë dhe Rumanisë. Kjo do t’i kursente Bashkimit 70 mlrd euro në vit. Një ide e tillë, ndër të tjera, para pak kohe u shpreh edhe nga disa deputetë evropianë të Bullgarisë. Mirëpo, ata kërkuan heqjen e monitorimit ndaj nesh si i padobishëm, ose aplikimin e tij në të gjitha vendet-anëtare të BE-së. Kjo, kuptohet, nuk u miratua nga Komisioni Evropian, i cili aktualisht ka probleme serioze me fluksin e refugjatëve. Ndërsa vrima e zezë e korrupsionit po fiton fuqi gjithnjë e më të madhe gravitacionale.


Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Nuk ka qartësi se cila pjesë e trashëgimisë kulturore bullgare në Ukrainë është ruajtur për brezat e rinj

Uzurpimi i trashëgimisë kulturore dhe historike ka qenë dhe vazhdon të jetë një nga pasojat e shumta të pashmangshme të çdo konflikti ushtarak si në të shkuarën, ashtu edhe në ditët e sotme. Deri në përfundim të luftës në Ukrainë, është e pamundur të..

botuar më 24-11-26 7.35.PD

Chat-i bullgar me inteligjencën artificiale BgGPT mund të shfrytëzohet falas nga të gjithë

Instituti për Shkenca Kompjuterike, Inteligjencë Artificiale dhe Teknologji (INSAIT) pranë  Universitetit të Sofjes “Shën Kliment Ohridski" vuri në dispozicion për përdorim falas Chat aplikacionin BgGPT me inteligjencë artificiale të gjeneratës së..

botuar më 24-11-25 9.45.PD

Pse Sofja është kryeqyteti i përshtatshëm për Tubimin Panortodoks

Me iniciativën e Kishës Ortodokse Bullgare, më 30 shtator dhe 1 tetor të vitit 1998, në Sofje u mblodh një Tubim Panortodoks për të ndihmuar kapërcimin e përçarjes midis klerikëve tanë. Atëherë, megjithë nxitjet e Patrikut të Stambollit Bartolomeu,..

botuar më 24-11-22 7.45.PD